Trường Đại học Khoa học xã hội và Nhân văn

Tự hào truyền thống 80 năm xây dựng và phát triển

PV. (t/h)

Hòa trong không khí cả nước chào mừng ngày Hiến chương các Nhà giáo Việt Nam, ngày 19-11, Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức Lễ kỷ niệm 80 năm truyền thống, 30 năm thành lập và đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất.

Tham dự buổi Lễ có Phó Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hoà xã hội chủ nghĩa Việt Nam Lê Thành Long; Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cùng dại diện lãnh đạo các Trường, Học viện, cơ quan báo chí Trung ương và địa phương; đại diện Giáo hội Phật giáo Việt Nam; đại diện lãnh đạo một số Ban, Bộ, Ngành Trung ương; đại diện lãnh đạo Thành phố Hà Nội và một số tỉnh - thành phố. Về phía Đại học quốc gia có đồng chí Hoàng Minh Sơn - Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội; các đồng chí nguyên lãnh đạo và lãnh đạo Đại học Quốc gia Hà Nội; lãnh đạo các trường đại học, viện nghiên cứu, đối tác trong nước và quốc tế, cùng tập thể lãnh đạo, giáo viên, sinh viên tiêu biểu của trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long thay mặt Lãnh đạo Đảng, Nhà nước trao Huân chương Lao động hạng Nhất cho Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn

Tại buổi Lễ, GS.TS Hoàng Anh Tuấn - Hiệu trưởng Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đã có bài diễn văn trang trọng ôn lại chặng đường hình thành và phát triển với những dấu mốc thành công đầy tự hào mà các thế hệ thày - trò của Trường đã dày công xây dựng. Trong đó, mỗi dấu mốc đều được ghi nhận bằng những huân chương, danh hiệu cao quý do Đảng và Nhà nước trao tặng: Huân chương Độc lập hạng Nhất (năm 2001), Anh hùng lao động (năm 2005), Huân chương Hồ Chí Minh (năm 2010), Huân chương lao động Hạng Nhất (vào các năm 1981, 2015, 2025); Đặc biệt Trường có gần 30 nhà giáo được trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh và giải thưởng Nhà nước; nhiều nhà giáo được các tổ chức khoa học và giáo dục quốc tế tôn vinh, trao tặng các danh hiệu cao quý khác.

Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, Bộ trưởng bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cùng các đại biểu tham dự Lễ Kỷ niệm
Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, Bộ trưởng bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cùng các đại biểu tham dự Lễ Kỷ niệm

Nhân dịp kỷ niệm này, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long thay mặt Đảng và nhà nước trao tặng cho Huân chương Lao động hạng Nhất cho trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn. Thành tích này một lần nữa khẳng định những đóng góp to lớn cùng uy tín và vai trò quan trọng của Trường trong nền giáo dục nước nhà. 

Phát biểu chỉ đạo tại buổi Lễ, Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long  chúc mừng và đánh giá cao thành tích, vai trò của Nhà trường trong đổi mới giáo dục. Phó Thủ tướng nhấn mạnh, với vị thế là trung tâm khoa học xã hội và nhân văn hàng đầu của cả nước, Nhà trường cần đi đầu trong nghiên cứu và đào tạo khoa học cơ bản, góp phần giữ gìn và phát triển các giá trị văn hóa nền tảng, đồng thời mở ra những hướng tiếp cận mới trong đào tạo, nghiên cứu và tư vấn chính sách; Đây chính là bước đi cần thiết để thực hiện Nghị quyết 71 về đột phá phát triển giáo dục, đào tạo.

Hành trình sứ mệnh

Ngày 10/10/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh ký sắc lệnh số 45 thành lập Ban Đại học Văn khoa thuộc Đại học Quốc gia Việt Nam- tiền thân của Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn ngày nay. Sắc lệnh viết: “Xét rằng cần phải nâng cao nền văn học Việt Nam cho xứng đáng với một nước độc lập và để theo kịp bước các nước tiên tiến trên hoàn cầu”, cho thấy tầm nhìn xa - rộng của Lãnh tụ Hồ Chí Minh và Chính phủ cách mạng lâm thời về vai trò của lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn đối với một quốc gia độc lập.

Đây là kim chỉ nam giúp hoạt động nghiên cứu khoa học và truyền bá tri thức về văn học, văn hóa và lịch sử dân tộc của Trường được duy trì và phát huy mạnh mẽ trong suốt thời gian sau đó.

Sau khi hòa bình được lập lại ở miền Bắc, năm 1956, Chính phủ hợp nhất Ban Đại học Văn khoa với một số cơ sở giáo dục đại học để hình thành Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội, trung tâm đào tạo và nghiên cứu khoa học cơ bản, đa ngành hàng đầu của đất nước. Thời điểm này, học phong Đại học Tổng hợp Hà Nội đã vang danh trên trường khoa học quốc gia và quốc tế; lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn hội tụ nhiều bậc danh sư với những công trình khoa học xuất sắc, góp phần sáng tạo, truyền bá tri thức, tư vấn chính sách đỉnh cao cho Đảng và Nhà nước.

 Các đại biểu thăm Phòng truyền thống của Trường Đạp học Khoa học xã hội và nhân văn
 Các đại biểu thăm Phòng truyền thống của Trường Đạp học Khoa học xã hội và nhân văn

Năm 1995, Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn ra đời trên cơ sở phân tách Trường Đại học Tổng hợp Hà Nội. Sau 3 thập kỷ hoạt động trong cơ cấu Đại học Quốc gia Hà Nội, Nhà trường đã trở thành trung tâm đào tạo nhân lực chất lượng cao và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước; nghiên cứu khoa học xuất sắc, tư vấn chính sách vĩ mô cho Đảng và Nhà nước; sáng tạo và truyền bá tri thức khoa học xã hội và nhân văn, hợp tác quốc tế sâu - rộng, qua đó tiếp thu tinh hoa khoa học xã hội nhân văn thế giới, đồng thời lan toả văn hoá dân tộc, góp phần nâng cao vị thế quốc gia Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.

Truyền thống 80 năm - động lực phát triển trong kỷ nguyên mới

Ngày 10-10- 2025, Tổng Bí thư Tô Lâm đã gửi thư chúc mừng cán bộ, viên chức, người lao động và người học Nhà trường nhân dịp kỷ niệm 80 năm truyền thống và 30 năm phát triển. Tổng Bí thư Tô Lâm bày tỏ tin tưởng: "với triết lý văn hiến - hiện đại - khai phóng và tinh thần đổi mới sáng tạo, Nhà trường sẽ tiếp tục phát triển đột phá, kết hợp giữa truyền thống và đổi mới, văn hiến và thời đại, hàn lâm và hội nhập, tinh hoa và đại chúng; đến năm 2030, một số lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn của nhà trường được xếp hạng trong nhóm 150 đại học châu Á". Tổng Bí thư cũng chúc Nhà trường “sẽ tiếp tục là mái trường của trí tuệ, nhân văn và khát vọng; nơi nuôi dưỡng nhân tài, sáng tạo tri thức, góp phần xây dựng nền tảng văn hoá, con người Việt Nam và lan toả các giá trị tốt đẹp của dân tộc ra thế giới”. Đây là nguồn động viên to lớn để Trường tiếp tục đổi mới, thúc đẩy phát triển giáo dục đại học đáp ứng yêu cầu đào tạo nguồn nhân lực cho kỷ nguyên mới.

Ông Hoàng Anh Tuấn - Hiệu trưởng Trường đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn cho biết: Về đảm bảo chất lượng và xếp hạng đại học, đến nay, 100% các chương trình đào tạo cử nhân được kiểm định chất lượng, trong đó nhiều chương trình được kiểm định theo chuẩn ASEAN (AUN-QA). Năm 2024, lĩnh vực khoa học xã hội của Nhà trường được tổ chức Times Higher Education xếp hạng 501-600 thế giới. Năm 2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo đánh giá Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn thuộc nhóm cơ sở đại học đạt kết quả kiểm định chất lượng giáo dục cao nhất cả nước.

Nhà trường hiện có 500 viên chức, trong đó đội ngũ cán bộ khoa học xuất sắc có học vị tiến sĩ đạt 85% và học hàm giáo sư, phó giáo sư đạt 25% - cao gấp gần 3 lần mặt bằng chung của giáo dục đại học Việt Nam hiện nay. Nhà trường hiện đang đào tạo 80 chương trình ở 3 cấp học, bao gồm 30 chương trình cử nhân, 28 chương trình thạc sĩ và 22 chương trình tiến sĩ; 1 trường THPT Chuyên; với khoảng 14.000 sinh viên, học viên. Trong đó, học viên sau đại học, nghiên cứu sinh và lưu học sinh quốc tế chiếm khoảng 25% - đây có thể coi là tỉ lệ “vàng” trong cộng đồng đại học Việt Nam.

Kiên định tinh thần đại học nghiên cứu tiên tiến, Nhà trường đã xuất bản hàng ngàn đầu sách, bao gồm giáo trình, sách chuyên khảo và tham khảo... Trong những năm gần đây, Trường đã xuất bản khoảng 200 ấn phẩm quốc tế mỗi năm, trong đó gần 100 bài báo nằm trong danh mục scopusweb of science. Nhà trường hiện đang tổ chức “Đề án Biên soạn, xuất bản sách phục vụ đào tạo và nghiên cứu khoa học (giai đoạn 2024 - 2029)”, tập trung vào 3 nhóm chính: sách chuyên khảo, giáo trình, dịch thuật tư liệu cổ (dự kiến tổng cộng 600 đầu sách). Trong đó, hệ thống 300 sách chuyên khảo sẽ lần lượt được ấn hành trong khuôn khổ bộ “Tùng thư Khoa học Xã hội và Nhân văn”. “Đây là bước đi chiến lược, thể hiện tầm nhìn của một trường đại học trọng điểm quốc gia cũng như cam kết của Nhà trường trong dẫn dắt hoạt động đào tạo, nghiên cứu, tư vấn chính sách, sáng tạo và truyền bá tri thức về khoa học xã hội và nhân văn ở Việt Nam” - Ông Hoàng Anh Tuấn khẳng định.

GS.TS Hoàng Anh Tuấn - Hiệu trưởng Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn phát biểu tại buổi Lễ
GS.TS Hoàng Anh Tuấn - Hiệu trưởng Trường đại học Khoa học xã hội và Nhân văn phát biểu tại buổi Lễ

Công tác quốc tế hoá được chú trọng xuyên suốt hành trình phát triển, góp phần tạo dựng vị thế và danh tiếng của Nhà trường. Hiện Trường có 200 đối tác quốc tế uy tín. Hằng năm, Nhà trường đón gần 1.500 lưu học sinh quốc tế đến học tập dài hạn và trao đổi ngắn hạn, gần 300 lượt nhà khoa học quốc tế đến giảng dạy, nghiên cứu và trao đổi chuyên môn; nhiều học viên quốc tế của Nhà trường đã trở thành chính khách, đại sứ, nhà ngoại giao, chuyên gia Việt Nam học,...

Từ năm học 2024-2025, Nhà trường đẩy mạnh chiến lược quốc tế hoá nhằm nâng tỉ lệ học phần giảng dạy bằng ngôn ngữ quốc tế lên tối thiểu 30%, công nhận tín chỉ, gửi học sinh và sinh viên Nhà trường đi trao đổi ở nước ngoài...

Ông Hoàng Minh Sơn, Giám đốc Đại học Quốc gia Hà Nội, khẳng định, tầm nhìn chiến lược của Đại học Quốc gia Hà Nội nói chung và Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn nói riêng là đưa con người là mục tiêu, trọng tâm và động lực để Nhà trường tiếp tục đổi mới sáng tạo, khơi nguồn tri thức.

Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn, Đại học Quốc gia Hà Nội đang tiên phong đóng góp vào quá trình kiến tạo mô hình phát triển mới, nơi công nghệ phục vụ vì con người và cho con người. Do đó việc hội tụ và nuôi dưỡng hiền tài, bồi đắp tinh hoa của Trường là một trong 4 nhiệm vụ trọng tâm xuyên suốt của Đại học Quốc gia Hà Nội.

Có thể nói, hành trình 80 năm - dù dưới tên gọi Đại học Văn khoa, Đại học Tổng hợp Hà Nội hay Trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn - đã làm nên truyền thống vẻ vang cùng những thành tựu to lớn, rất đáng tự hào - đây chính là nguồn lực quan trọng cho bước phát triển đột phá của Nhà trường trong kỷ nguyên mới và là nền tảng vững chắc để Trường “tiếp tục khẳng định vị thế hàng đầu quốc gia, vươn tầm quốc tế trong thời đại tri thức số toàn cầu”,  góp phần đưa nền giáo dục Việt Nam cất cánh.