“Trí tuệ Việt” đã đến thời vươn cao, bay xa

Quang Vượng

Hồi giữa tháng 8/2025, tại Diễn đàn Kinh tế Việt Nam - Hàn Quốc ở Seoul, dưới sự chứng kiến của Tổng Bí thư Tô Lâm và Thủ tướng Hàn Quốc Kim Min Seok, CT Group- một trong những doanh nghiệp (DN) công nghệ của Việt Nam đã ký kết với Airbility về việc xuất khẩu máy bay vận tải không người lái (UAV) sang Hàn Quốc. Sự kiện này cũng như một số thương vụ xuất khẩu “chất xám” khác đã cho thấy “Trí tuệ Việt” đang được chắp cánh để vươn cao, bay xa, thể hiện tầm nhìn và lựa chọn đúng đắn của Việt Nam trong kỷ nguyên công nghệ, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Nhiều sản phẩm công nghệ đậm “Trí tuệ Việt” được sản xuất và xuất khẩu ra thị trường thế giới.
Nhiều sản phẩm công nghệ đậm “Trí tuệ Việt” được sản xuất và xuất khẩu ra thị trường thế giới.

DN chủ động chuyển đổi số

UAV là công nghệ quan trọng, có khả năng ứng dụng rộng khắp trong các ngành công nghiệp, nông nghiệp, vận tải hàng hóa, quản lý đô thị, an ninh, quân sự, chữa cháy, cứu nạn cứu hộ... Tại Việt Nam, một số DN đang tham gia đầu tư phát triển sản phẩm này như Viettel, VNPT-IT… Đáng chú ý, những DN như CT Group đã làm chủ công nghệ lõi và phát triển tới 16 dòng sản phẩm UAV với công năng và tính năng kỹ thuật khác nhau, chuẩn bị đưa vào giai đoạn thương mại hóa.

Các UAV vận tải hạng nặng do CT UAV- công ty thành viên của CT Group sản xuất, có tải trọng từ 60 đến 300kg, tỷ lệ nội địa hóa đạt 85%. DN này cũng phát triển UAV tích hợp trí tuệ nhân tạo, kết hợp công nghệ bán dẫn và hệ thống định danh địa điểm mạng lưới. Điều đáng nói, Hàn Quốc vốn là quốc gia phát triển mạnh mẽ về công nghệ, song DN Việt vẫn có thể đưa sản phẩm của mình đặt chân vào thị trường này, cho thấy cuộc chơi công nghệ đang ngày càng hấp dẫn.

Ngoài ra, CT Group cũng ký kết nhận đơn hàng lắp ráp, kiểm tra và đóng gói (ATP) 100 triệu chip bán dẫn cho Công ty Imagis của Hàn Quốc. Theo đại diện DN này, hiện CT Group đã mở rộng sản xuất các sản phẩm công nghệ cao như bán dẫn, AI, máy bay không người lái, công nghệ năng lượng mới... Gần đây, công ty đã có bước tiến mới khi ra mắt thiết kế chip IoT sử dụng CMOS và III/V Semi, khẳng định khả năng làm chủ công nghệ bán dẫn.

Sản phẩm UAV do CT Group nghiên cứu phát triển và sản xuất.
Sản phẩm UAV do CT Group nghiên cứu phát triển và sản xuất.

Theo đại diện CT Group, Tập đoàn đã đề ra chiến lược tự cường làm chủ các công nghệ tiên tiến nhất thế giới như: Bán dẫn; trí tuệ nhân tạo; máy bay không người lái; tiền số xanh; sàn tín chỉ carbon; nhà xếp không phát thải; ô tô điện - tàu điện, máy tính lượng tử; năng lượng mới; gene và tế bào; bản sao số (Digital Twin); đô thị thông minh; phát triển hạ tầng giao thông, kỹ thuật, kinh tế, xã hội và logistics xanh; thực phẩm sạch, chăm sóc sức khỏe.

Trong đó, Tập đoàn đã xây dựng học thuyết chiến lược làm chủ công nghệ bán dẫn, triển khai 3 nhà máy, 2 trung tâm chăm sóc khách hàng tại Silicon Valley, California và Phoenix, Arizona (Hoa Kỳ); thành lập 2 trung tâm đào tạo hạt giống ở NIC (Hòa Lạc, Hà Nội) và Thủ Đức (TP.Hồ Chí Minh). Tập đoàn cũng là một trong những đơn vị tiên phong trong lĩnh vực máy bay không người lái (UAV) tại Việt Nam, dẫn đầu xu hướng đổi mới và định hình tương lai của nền kinh tế không gian cận biên (LAE - Low Altitude Economy).

Còn với Tập đoàn FPT hiện đang nằm trong nhóm DN công nghệ thông tin tỷ USD toàn cầu. Hiện nay, FPT đã và đang tập trung nghiên cứu những công nghệ mới nhất và dịch chuyển sang những công đoạn cao hơn trong chuỗi giá trị công nghệ. Đặc biệt, FPT đang tiếp tục mở rộng thị trường quốc tế, phát triển hệ sinh thái chuyển đổi số toàn diện, nhất là tập trung vào công nghệ dữ liệu lớn và AI.

Tại Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia năm 2025, ông Nguyễn Văn Khoa - Tổng Giám đốc FPT khẳng định: “Đổi mới sáng tạo không nằm trong quy định, không bị ràng buộc bởi điều lệ tài chính, mà thực chất là linh hồn của sự phát triển, là tài sản vô hình quý giá nhất của mỗi tổ chức”. Theo đó, năm 2025 có hơn 3.000 sáng kiến từ 84.000 nhân sự FPT tại 30 quốc gia đã giúp Tập đoàn tiết kiệm gần 865 tỷ đồng chi phí vận hành, trong đó nhiều ý tưởng đến từ đội ngũ vận hành, thiết kế sản phẩm và bán hàng. 

Cũng theo ông Khoa, Việt Nam đang đứng trước cơ hội đặc biệt để định vị lại vai trò trong chuỗi đổi mới sáng tạo toàn cầu. Với nguồn nhân lực trẻ, thị trường rộng mở và khả năng hấp thu công nghệ ngày càng lớn, nếu có quyết tâm, có cơ chế và có tinh thần đổi mới không ngừng, chúng ta hoàn toàn có thể trở thành trung tâm công nghệ sáng tạo của châu Á. “FPT cam kết đồng hành cùng Chính phủ và cộng đồng DN trong việc phát triển hệ sinh thái đổi mới quốc gia, thông qua đào tạo nguồn lực trẻ, chia sẻ kinh nghiệm với DN vừa và nhỏ, đầu tư các trung tâm R&D và tiên phong trong các dự án công nghệ chiến lược”- ông Khoa nhấn mạnh.

Tại Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025, Tập đoàn FPT trình diễn các nền tảng, giải pháp, sản phẩm và dịch vụ trong hệ sinh thái Made by FPT được ứng dụng rộng rãi trong các lĩnh vực trọng yếu như: Điện toán đám mây, trí tuệ nhân tạo, bảo tồn văn hóa, bán dẫn và đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao. Hệ sinh thái phản ánh năng lực sáng tạo, khả năng làm chủ công nghệ và khát vọng đồng hành cùng sự phát triển bền vững của quốc gia.

Trong đó gồm: FPT Cloud - Nền tảng đám mây thế hệ mới đạt chuẩn quốc tế (PCI DSS, ISO 27017:27013), cung cấp hơn 80 dịch vụ từ hạ tầng đến ứng dụng, hiện đang phục vụ hơn 3.000 DN trong và ngoài nước; FPT AI Agents - Nền tảng trí tuệ nhân tạo ứng dụng Agentic AI, Generative AI và mô hình đa phương thức, triển khai hiệu quả các “nhân sự AI” đa ngôn ngữ (Việt, Anh, Nhật, Indonesia), giúp DN tăng tốc năng suất, tối ưu vận hành và nâng cao trải nghiệm khách hàng; hay như FPT Culture Tech mang đến giải pháp toàn diện để “bất tử hóa” di sản trên không gian số; hệ thống tích hợp công nghệ số hóa hiện đại tạo ra trải nghiệm văn hóa - du lịch hấp dẫn như bản đồ ảo, tour thực tế ảo, Hologram, trình diễn 3D Mapping.

FPT cũng giới thiệu sản phẩm chip do Tập đoàn phát triển, đánh dấu bước tiến trong hành trình làm chủ công nghệ lõi. Chip PMIC (Power Management IC) là dòng chip cốt lõi trong các thiết bị điện thoại, IoT, thiết bị y tế, xe điện. Ngoài ra, FPT còn có VR Training - Mivo by akaVerse - ứng dụng thực tế ảo hỗ trợ đào tạo vận hành thiết bị bán dẫn. Công nghệ này giúp chuẩn hóa kỹ năng, tối ưu chi phí và rút ngắn thời gian huấn luyện cho đội ngũ kỹ sư. Ngoài ra, FPT còn giới thiệu chương trình đào tạo AI và vi mạch bán dẫn, với học liệu chuẩn quốc tế, được gắn kết chặt chẽ với DN, hướng tới xây dựng lực lượng kế cận chiến lược cho chuyển đổi số quốc gia.

Hay như Tập đoàn Viễn thông Quân đội Viettel xây dựng chiến lược đến năm 2045 trở thành tập đoàn công nghệ cao toàn diện, dẫn đầu trong các lĩnh vực dữ liệu, trí tuệ nhân tạo, an ninh mạng và công nghệ quân sự. Theo đó, Viettel đã làm chủ nhiều khí tài chiến lược, hoàn thành nghiên cứu, chế tạo hơn 50 loại vũ khí trang bị kỹ thuật công nghệ cao, được đưa vào trang bị, phục vụ tốt các nhiệm vụ huấn luyện và sẵn sàng của nhiều đơn vị thuộc Bộ Quốc phòng.

Trên hành trình vươn lên cùng đất nước, Viettel xác định và cam kết thực hiện tốt hơn nữa chức năng đội quân chiến đấu, công tác và lao động sản xuất, là DN tiên phong, chủ lực, góp phần đưa Việt Nam trở thành quốc gia hùng cường, thịnh vượng. Đáng chú ý, tại Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập - Tự do - Hạnh phúc” diễn ra từ 28/8 đến 5/9/2025 tại Trung tâm Triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), Viettel mang đến hơn 50 sản phẩm công nghệ dân sự và quân sự, bao gồm UAV tầm xa, pháo tự hành, tổ hợp tên lửa và radar mới, thu hút đông đảo khách tham quan.

Chiến lược cùng những cam kết mạnh mẽ

Tại Lễ hưởng ứng Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia (1/10), Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, thế giới đang chuyển động với tốc độ chưa từng có của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, công nghệ sinh học, năng lượng sạch, vật liệu mới. Những quốc gia đi trước một bước về khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo sẽ nắm lợi thế cạnh tranh chiến lược và ngày càng tiến nhanh, tiến xa; ai chậm đổi mới sẽ bị bỏ lại phía sau.

Trải nghiệm công nghệ mới tại Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025.
Trải nghiệm công nghệ mới tại Ngày hội Đổi mới sáng tạo quốc gia 2025.

Do đó, theo Tổng Bí thư, Việt Nam không có lựa chọn nào khác ngoài việc coi khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá quan trọng hàng đầu, là động lực chính để đổi mới mô hình phát triển, hiện thực hóa hai mục tiêu 100 năm: Đến 2030 trở thành nước đang phát triển có thu nhập trung bình cao; đến 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. “Đây không chỉ là nhu cầu khách quan, mà còn là mệnh lệnh của thời đại, quyết định vị thế dân tộc trong thập kỷ tới. Không một đất nước nào có thể “cất cánh” với nền khoa học công nghệ thấp kém, hoạt động đổi mới sáng tạo chậm chạp”, Tổng Bí thư nhấn mạnh.

Tổng Bí thư Tô Lâm cũng chỉ rõ, chúng ta đi đúng hướng, nhưng tốc độ thay đổi của thế giới nhanh hơn khả năng bắt nhịp của chúng ta. Vì vậy, từ quyết tâm chính trị đến triển khai thực hiện, từ nhận thức đến hành động, chúng ta phải chuyển đổi nhanh hơn, mạnh mẽ hơn, để biến ý tưởng thành giá trị, khát vọng thành hiện thực. “Đổi mới sáng tạo phải đi liền với phát triển vững chắc nền tảng khoa học công nghệ, nâng cao mức độ tự chủ chiến lược về công nghệ quốc gia, trước hết là công nghệ lõi, công nghệ nguồn”- Tổng Bí thư lưu ý.

Trước đó, ngày 12/6/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Quyết định số 1131/QĐ-TTg ban hành Danh mục công nghệ chiến lược và sản phẩm công nghệ chiến lược. Theo quyết định này, máy bay không người lái và chip bán dẫn thuộc danh mục 11 nhóm công nghệ và 35 nhóm sản phẩm chiến lược.

Đến đầu tháng 8, Bộ Khoa học và Công nghệ trình Chính phủ lựa chọn 3 sản phẩm công nghệ cần ưu tiên triển khai sớm để phát triển kinh tế- được lấy từ danh sách 6 công nghệ chiến lược, gồm: Thiết bị mạng di động 5G chuẩn ORAN, mô hình ngôn ngữ lớn và trợ lý ảo tiếng Việt, robot di động tự hành, nền tảng blockchain truy xuất nguồn gốc, thiết bị bay không người lái (UAV) và AI camera xử lý tại biên. Sau khi được phê duyệt, Bộ sẽ ban hành đề án phát triển cho từng sản phẩm tiên phong, như làm rõ đầu ra, lộ trình cụ thể, nguồn lực tài chính, cơ chế đặc thù hỗ trợ trong toàn bộ quá trình nghiên cứu, phát triển cho đến thương mại hóa.

Tại cuộc làm việc với các bộ, ngành, cơ quan liên quan và đại diện Tập đoàn CT Group về việc tham gia phát triển các sản phẩm công nghệ chiến lược và một số đề xuất, kiến nghị của Tập đoàn (ngày 13/8/2025). Tại buổi làm việc, Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị CT Group tiếp tục tinh tinh thần dấn thân góp phần phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, thực hiện các nghị quyết “bộ tứ trụ cột” của Bộ Chính trị (về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; phát triển kinh tế tư nhân; xây dựng và thực thi pháp luật; hội nhập quốc tế).

Thủ tướng cho biết, Bộ Chính trị đã thành lập Ban Chỉ đạo Trung ương về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số do Tổng Bí thư Tô Lâm làm Trưởng ban; Chính phủ có Ban Chỉ đạo phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Đề án 06 do Thủ tướng Chính phủ làm Trưởng ban. Thủ tướng Chính phủ sẽ chỉ đạo các cơ quan liên quan tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về công tác phối hợp giữa các cơ quan.

Bên cạnh giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành xây dựng cơ chế, chính sách hỗ trợ các DN công nghệ, Thủ tướng cũng nhấn mạnh “DN thành công thì đất nước thành công”; đồng thời đề nghị CT Group tiên phong trong thực hiện các nghị quyết “trụ cột” của Bộ Chính trị, thực hiện cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với tinh thần “đã nói là làm, đã cam kết thực hiện, đã làm, đã thực hiện là có sản phẩm, kết quả cụ thể, lượng hóa được”.

Liên quan lĩnh vực này, Bộ Tài chính cho biết, sẽ tiếp tục chỉ đạo Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia (NIC), 5 mạng lưới đổi mới sáng tạo và chuyên gia trong các lĩnh vực công nghệ chiến lược phát huy vai trò kết nối trí tuệ Việt Nam toàn cầu, tìm kiếm nguồn lực, đẩy mạnh hợp tác công - tư và hợp tác quốc tế để giải quyết các thách thức trong nền kinh tế, hiện thực hóa khát vọng đưa Việt Nam trở thành mắt xích quan trọng trên bản đồ công nghệ toàn cầu.

Từ vai trò của DN, Tập đoàn FPT, CT Group… cũng đang đẩy mạnh triển khai chiến lược phát triển, trong đó chú trọng vào phát triển khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo. Đáng chú ý, FPT tập trung phát triển các mô hình AI trong phân tích hình ảnh y tế, xây dựng hệ thống thu thập và quản lý dữ liệu phục vụ nghiên cứu; cùng Konica Minolta (Nhật Bản) đề xuất nghiên cứu chung về phân tích động học X-quang trong chẩn đoán hình ảnh y tế ứng dụng AI. Sự kết hợp này được kỳ vọng tạo nền tảng vững chắc cho đổi mới sáng tạo trong y tế, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và thúc đẩy chăm sóc sức khỏe thông minh trong tương lai gần.

Những DN khác cũng chủ động biến đổi mới sáng tạo thành thực tiễn, chứ không chỉ là khẩu hiệu, thông qua việc đưa đổi mới sáng tạo vào chính sách một cách linh hoạt; xây dựng “bản đồ chiến lược công nghệ” theo địa phương; đồng thời phát triển mối liên kết chiến lược giữa DN lớn và nhỏ trong hệ sinh thái. Trên cơ sở đó, chủ động nâng cao năng lực hấp thu công nghệ, đón đầu làn sóng hợp tác quốc tế chất lượng cao để tiến tới làm chủ các công nghệ lõi, công nghệ hiện đại và công nghệ xanh.

Những thành tựu công nghệ do các DN Việt mang lại đã cho thấy "Trí tuệ Việt" đã và đang có cơ hội vươn cao, bay xa, qua đó khẳng định mình và thể hiện được năng lực khoa học công nghệ Việt Nam trên bản đồ công nghệ thế giới; cũng như thể hiện tầm nhìn chiến lược, định hướng chính sách và bước đi bài bản của Đảng và Nhà nước ta trên hành trình chuyển đổi số quốc gia, từ đó vững tin trong kỷ nguyên số, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.