Thể chế hóa chủ trương đổi mới sáng tạo một cách thực chất, hiệu quả
Chiều ngày 1/10, Diễn đàn chính sách Đổi mới sáng tạo quốc gia được tổ chức với sự tham gia của đại diện các bộ, ngành, địa phương, tổ chức, doanh nghiệp và đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học quan tâm về đổi mới sáng tạo.

Phát biểu khai mạc Diễn đàn, ông Nguyễn Mai Dương - Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Bộ Khoa học và Công nghệ nhấn mạnh: đổi mới sáng tạo đang nhận được sự quan tâm “cao độ” từ lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Chính phủ. Bối cảnh hiện tại cũng đặt ra nhiều yêu cầu, đòi hỏi các hành động thiết thực để thể chế hóa các chủ trương, định hướng, thúc đẩy một cách thực chất, hiệu quả các hoạt động đổi mới sáng tạo.
Theo ông Dương, Luật Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo đã được Quốc hội thông qua vào tháng 6 vừa qua là một dấu ấn rất lớn. Lần đầu tiên, đổi mới sáng tạo được làm rõ và được đặt ngang với khoa học, công nghệ. Hiện Bộ Khoa học và Công nghệ đang chủ trì xây dựng hệ thống các văn bản hướng dẫn thực hiện Luật Khoa học, công nghệ và Đổi mới sáng tạo, nhất là các văn bản về đổi mới sáng tạo.
“Diễn đàn chính sách đổi mới sáng tạo Quốc gia là cơ hội để cùng nhìn lại toàn bộ hệ thống chính sách, pháp luật về đổi mới sáng tạo; tập trung thảo luận những vấn đề cốt lõi, xác định những công việc cần triển khai; lắng nghe các ý kiến đóng góp từ thực tiễn nhằm thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo một cách hiệu quả. Mục tiêu hướng tới là tạo thuận lợi để mọi tổ chức, doanh nghiệp và cá nhân trong toàn xã hội phát huy được tiềm năng đổi mới sáng tạo”, ông Dương nhấn mạnh.
Trình bày tại Diễn đàn, đại diện Cục Đổi mới sáng tạo cũng nhấn mạnh: doanh nghiệp là trung tâm của hệ thống đổi mới sáng tạo. Theo đó, hiện có nhiều chính sách ưu đãi cho doanh nghiệp thực hiện đổi mới sáng tạo.
Doanh nghiệp được ưu đãi thuế, hỗ trợ lãi suất vay, hỗ trợ kinh phí để doanh nghiệp đầu tư vào nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, ứng dụng công nghệ, chuyển giao công nghệ, đổi mới công nghệ và đổi mới sáng tạo. Cấp phiếu hỗ trợ tài chính (voucher) để thúc đẩy hoạt động đổi mới sáng tạo, thương mại hóa sản phẩm thông qua việc tạo điều kiện cho doanh nghiệp tiếp cận thị trường và khuyến khích người dùng trải nghiệm sản phẩm mới, dịch vụ mới.
Ngoài ra, sẽ tổ chức thị trường giao dịch chứng khoán chuyên biệt cho doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo. Thành lập quỹ đầu tư mạo hiểm quốc gia, quỹ đầu tư mạo hiểm của địa phương để đầu tư cho khởi nghiệp sáng tạo, hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo.
Các các trung tâm đổi mới sáng tạo sẽ đầu mối kết nối và chia sẻ lợi ích từ kết quả nghiên cứu, tạo sự gắn kết chặt chẽ và bền vững trong hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia. Tới đây, mỗi bộ, ngành, địa phương sẽ đều thành lập trung tâm đổi mới sáng tạo; khuyến khích các trường/viện nghiên cứu thành lập trung tâm đổi mới sáng tạo. Phấn đấu cả nước sẽ có khoảng 100 trung tâm đổi mới sáng tạo ở các cấp khác nhau.
Ngoài ra, Nghị định số 180/2025/NĐ-CP ngày 01/7/2025 quy định cơ chế, chính sách hợp tác công tư trong lĩnh vực phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Trong đó, đã xây dựng các chính sách ưu đãi vượt trội. Bao gồm: ưu đãi về thuế (R&D); miễn, giảm tiền thuê/sử dụng đất, ưu đãi đầu tư; chấp nhận rủi ro, sở hữu kết quả nghiên cứu, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo... Cùng với đó là các ưu đãi dự án hợp tác công - tư (PPP), vốn nhà nước tham gia trong dự án PPP là 70% tổng mức đầu tư; có cơ chế đặt hàng/tài trợ một phần hoặc toàn bộ kinh phí từ ngân sách nhà nước, không tính vào phần tham gia của Nhà nước trong dự án; Chia sẻ phần giảm doanh thu, cho phép áp dụng mức chia sẻ 100% phần chênh lệch giảm trong 3 năm đầu...
Bộ Tài chính đồng hành cùng các cơ quan, tổ chức, cá nhân thực hiện hợp tác công tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Điều này được thể hiện rõ tại Công văn số 11725/BTC-QLĐT ngày 31/7/2025 hướng dẫn Bộ, ngành, địa phương tiêu chí xác định các dự án/hoạt động hợp tác công tư theo Nghị định số 180/2025/NĐ-CP.
Hiện Bộ Tài chính cũng tích cực tuyên truyền phổ biến, hướng dẫn thực hiện Nghị định số 180/2025/NĐ-CP. Tới đây sẽ xây dựng Sổ tay hướng dẫn hợp tác công - tư trong lĩnh vực khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo. Thường xuyên trao đổi trực tiếp với các bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp để thúc đẩy hợp tác công tư; nhất là các nội dung liên quan đến xác định dự án, mô hình hợp tác, chuẩn bị dự án, thực hiện...
Tại Diễn đàn, các vấn đề về chính sách, thực tiễn đổi mới sáng tạo cũng đã được các diễn giả tham gia trao đổi, thảo luận từ góc nhìn của doanh nghiệp, viện nghiên cứu/trường đào tạo. Cùng với đó là các bài học quốc tế về đổi mới sáng tạo; kinh nghiệm của chính quyền địa phương trong thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tạo nguồn lực mới cho tăng trưởng kinh tế...