Báo cáo tại Hội nghị toàn quốc lần thứ 4 trong năm 2025 về thúc đẩy giải ngân đầu tư công diễn ra sáng 18/10, Bộ Tài chính cho biết, tổng kế hoạch đầu tư công vốn ngân sách nhà nước năm 2025 được Thủ tướng Chính phủ giao là 897.253 tỷ đồng, trong đó vốn ngân sách trung ương 421.526 tỷ đồng, vốn ngân sách địa phương 475.727 tỷ đồng. Đến nay, các bộ, ngành, địa phương đã phân bổ được 871.051 tỷ đồng, đạt 97,1% kế hoạch, còn lại 26.203 tỷ đồng (chiếm 2,9%) chưa phân bổ chi tiết. Số vốn này chủ yếu là phần bổ sung từ tăng thu, tiết kiệm chi năm 2024 và vốn vừa được điều chuyển từ các đơn vị giải ngân thấp sang đơn vị có nhu cầu cấp bách.

Tính đến 16/10/2025, số vốn giải ngân đạt 454.947 tỷ đồng, tương đương 50,7% kế hoạch Thủ tướng giao, tăng hơn 14.500 tỷ đồng so với cuối tháng 9. Có 9 bộ, cơ quan trung ương và 16 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân chung. Ngược lại, 29 bộ, cơ quan trung ương và 18 địa phương vẫn ở mức thấp. Chính phủ xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, nên đã chỉ đạo sát sao ngay từ đầu năm. Thủ tướng và các Phó Thủ tướng liên tục kiểm tra tại địa phương, trực tiếp tháo gỡ vướng mắc pháp lý, quy trình và kiểm tra tiến độ trên thực địa các công trình trọng điểm quốc gia.

Để thúc đẩy tiến độ, Thủ tướng đã ban hành Quyết định số 2773/QĐ-TTg ngày 16/10/2025, điều chỉnh kế hoạch vốn trung ương từ các đơn vị giải ngân thấp sang các đơn vị có nhu cầu bổ sung. Đồng thời, Bộ Tài chính cũng đã trình Chính phủ tiếp tục điều chỉnh vốn, đảm bảo phân bổ linh hoạt, hiệu quả. Song song đó, Chính phủ chỉ đạo sửa đổi, bổ sung nhiều luật, nghị định và nghị quyết nhằm tăng cường phân cấp, cắt giảm thủ tục, rút ngắn thời gian thanh toán, đồng thời thúc đẩy số hóa toàn trình trong phê duyệt và quyết toán vốn đầu tư công.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung cho biết, nguyên nhân giải ngân chậm xuất phát từ công tác tổ chức thực hiện, trong khi cùng một khung pháp lý nhưng kết quả lại khác biệt giữa các bộ và địa phương. Theo đó, 17 địa phương sau sáp nhập chưa kiện toàn bộ máy, thiếu Ban quản lý dự án chuyên trách; một số xã mới hợp nhất chưa có cán bộ phụ trách đầu tư công, năng lực hạn chế trong nghiệm thu, thanh toán. 9 địa phương phản ánh việc bàn giao hồ sơ, tài khoản, mã đơn vị quan hệ ngân sách còn chậm, 12 bộ và địa phương phải điều chỉnh lại danh mục, quy mô dự án, làm kéo dài quá trình chuẩn bị đầu tư.

Bên cạnh đó, 5 địa phương gặp khó trong phân cấp thẩm quyền phê duyệt do văn bản hướng dẫn Luật Đất đai, Luật Xây dựng chưa đồng bộ, trong khi 3 địa phương khác cho biết năng lực chủ đầu tư cấp xã yếu, cán bộ kiêm nhiệm nhiều, dễ sai sót hồ sơ, thanh toán và quyết toán.

Về cơ chế chính sách, 19 bộ và địa phương nêu khó khăn trong xác định giá đất cụ thể, thẩm định bồi thường, phê duyệt quỹ tái định cư; nhiều dự án chưa có quy định tạm cư, hỗ trợ thuê nhà khi chờ bố trí tái định cư. 12 bộ, ngành phản ánh vướng mắc trong thẩm định thiết kế, điều chỉnh dự toán theo Nghị định 175/2024 và 10/2021, do quy trình nhiều khâu, thiếu thời hạn xử lý rõ ràng. Ngoài ra, 3 địa phương gặp khó trong triển khai dự án BT thanh toán bằng quỹ đất dù Nghị định 257/2025 đã ban hành, đặc biệt về xác định giá trị quỹ đất và cơ chế phối hợp giữa các cơ quan quản lý.

Liên quan lĩnh vực môi trường, có 3 địa phương cho biết thủ tục thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường và cấp phép còn kéo dài, chưa có thời hạn tổng thể cho từng loại dự án. Trong lĩnh vực ứng dụng công nghệ thông tin, 3 cơ quan phản ánh thiếu hướng dẫn chi tiết về phân loại dự án, thẩm định và thuê dịch vụ CNTT, nhất là các dự án kết hợp công nghệ - xây dựng.

Về thực hiện, 16 bộ, ngành và địa phương xác định giải phóng mặt bằng là vướng mắc lớn nhất, do chính sách bồi thường thay đổi, nhiều hộ dân chưa bàn giao đất, thiếu quỹ tái định cư, quy trình xác định giá đất phức tạp. 10 địa phương cho biết việc điều chỉnh quy hoạch, thẩm định thiết kế và dự toán kéo dài, còn 11 đơn vị phản ánh tình trạng khan hiếm vật liệu xây dựng, giá cát, đá, đất tăng cao gấp 1,5 - 2 lần, làm phát sinh chi phí, ảnh hưởng tiến độ thi công.