Theo BHXH Việt Nam, thời gian vừa qua, kinh tế - xã hội trong và ngoài nước gặp nhiều trở ngại. Chiến sự, bất ổn chính trị cùng thương mại toàn cầu suy yếu đã ảnh hưởng rõ rệt đến hoạt động sản xuất, việc làm và thu nhập của người dân. Bên cạnh đó, việc thực hiện Nghị quyết 18-NQ/TW và sắp xếp lại đơn vị hành chính hai cấp cũng khiến công tác phát triển người tham gia BHXH, BHYT chịu tác động trực tiếp.

Vượt qua thách thức, toàn hệ thống BHXH Việt Nam đã thể hiện sự chủ động, linh hoạt trong điều hành. Các đơn vị đồng bộ triển khai nhiều giải pháp, nhờ vậy công tác thu và phát triển người tham gia đạt những kết quả tích cực. Đây là nền tảng quan trọng góp phần bảo đảm an sinh xã hội, ổn định đời sống nhân dân và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội.

Dẫu vậy, so với kế hoạch đề ra, kết quả vẫn còn khoảng cách đáng kể; trong đó, BHXH bắt buộc đạt 93,6%, BHXH tự nguyện đạt 64%, và BHYT đạt 94,2%. Đáng chú ý, số tiền chậm đóng tăng cao ở cả khối doanh nghiệp và nhóm do ngân sách nhà nước đóng. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách về các biện pháp quyết liệt, thực chất để bứt phá trong những tháng cuối năm.

Trước tình hình đó, BHXH Việt Nam yêu cầu toàn hệ thống khẩn trương rà soát, phân tích kỹ lưỡng tình hình thực hiện các chỉ tiêu. Từng địa bàn, từng nhóm đối tượng được đánh giá cụ thể để đưa ra giải pháp phù hợp, sát thực tế, đồng thời tăng cường đôn đốc, tháo gỡ khó khăn, mở rộng diện bao phủ, giảm nợ đọng, bảo đảm hoàn thành mục tiêu năm 2025.

Theo kế hoạch, đến cuối năm 2025, Việt Nam phấn đấu có 45,2% lực lượng lao động trong độ tuổi tham gia BHXH, 35,2% tham gia bảo hiểm thất nghiệp và trên 95,2% dân số tham gia BHYT. Cùng thời điểm đó, toàn ngành phải đạt mức thu vượt 100% chỉ tiêu Chính phủ giao, giảm tỷ lệ chậm đóng xuống dưới 2,55% số phải thu, hướng đến an sinh xã hội bền vững.

Để hoàn thành mục tiêu trên, BHXH các tỉnh, thành phố được yêu cầu bám sát chỉ đạo, phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền địa phương để rà soát, xác định danh sách tiềm năng tham gia BHXH, BHYT theo từng nhóm đối tượng. Trên cơ sở đó, xây dựng kế hoạch phát triển cụ thể, phù hợp với điều kiện thực tế. Giám đốc BHXH địa phương chịu trách nhiệm trực tiếp trước kết quả thu và phát triển người tham gia.

Các địa phương phải chủ động tham mưu đưa chỉ tiêu BHXH, BHYT vào Nghị quyết phát triển kinh tế - xã hội hằng năm của Hội đồng nhân dân. Đồng thời, đề xuất ngân sách hỗ trợ mức đóng BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình; kiện toàn Ban Chỉ đạo thực hiện chính sách bảo hiểm các cấp, phân công nhiệm vụ rõ ràng, duy trì họp định kỳ để kiểm điểm tiến độ và cam kết hoàn thành mục tiêu.

Đặc biệt, tại các khu công nghiệp, khu chế xuất, nơi tập trung đông người lao động, BHXH tỉnh cần phối hợp với Ban Quản lý, tổ chức công đoàn và doanh nghiệp để đảm bảo người lao động được tham gia, đóng đầy đủ các loại bảo hiểm theo quy định, không để xảy ra tình trạng trốn đóng, nợ đóng, ảnh hưởng đến quyền lợi chính đáng của người lao động.

Công tác tuyên truyền được xem là “mũi nhọn” trong giai đoạn nước rút. Các địa phương được yêu cầu đẩy mạnh tổ chức hội nghị, đối thoại, phổ biến Luật BHXH, BHYT (sửa đổi) và các văn bản hướng dẫn để người dân, doanh nghiệp, đặc biệt nhóm đối tượng mới, hiểu rõ quyền lợi và nghĩa vụ khi tham gia, từ đó tự giác thực hiện chính sách.

Song song với đó, cần tăng cường tập huấn cho cán bộ cơ sở, trưởng thôn, khu phố về kỹ năng vận động, lập danh sách người dân tham gia bảo hiểm. Cơ chế biểu dương, khen thưởng phải được thực hiện kịp thời để khuyến khích các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc, lan tỏa tinh thần trách nhiệm trong toàn hệ thống.

Ngoài việc phát triển người tham gia, BHXH Việt Nam còn nhấn mạnh nhiệm vụ siết chặt quản lý, phòng ngừa và xử lý nghiêm hành vi lạm dụng, trục lợi chính sách. Mọi khoản thu phải được thực hiện đúng, đủ, tránh trùng lặp thông tin. Giám đốc BHXH các tỉnh, thành phố chịu trách nhiệm cao nhất nếu để xảy ra vi phạm trong quản lý quỹ.

Bên cạnh đó, Ban Quản lý Thu và Phát triển người tham gia được giao nhiệm vụ hoàn thiện quy trình nghiệp vụ, phân tích, điều chỉnh chỉ tiêu phù hợp; bố trí cán bộ chuyên quản bám sát địa bàn, hỗ trợ kịp thời các địa phương có kết quả thấp. Ban Kiểm tra phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường thanh tra, xử lý nghiêm trường hợp chậm, trốn đóng BHXH, BHYT.

Ở tầm định hướng dài hạn, BHXH Việt Nam yêu cầu các đơn vị chủ động tham mưu cho cấp ủy, chính quyền, Ban Chỉ đạo chính sách BHXH, BHYT về các giải pháp truyền thông gắn với phát triển người tham gia một cách toàn diện, phù hợp đặc thù từng địa bàn. Cơ chế phối hợp, huy động nguồn lực cần được hoàn thiện để bảo đảm hiệu quả tuyên truyền sâu rộng, bền vững.

Các tỉnh, thành cũng cần đẩy mạnh phối hợp với cơ quan báo chí, phát thanh, truyền hình, tổ chức chính trị - xã hội để tuyên truyền linh hoạt, sáng tạo. Đặc biệt, triển khai các đợt truyền thông cao điểm theo chủ đề, gắn với các chiến dịch vận động cụ thể, nhằm đưa chính sách BHXH, BHYT đến gần hơn với mọi tầng lớp Nhân dân.

Công tác tuyên truyền tại cấp cơ sở được yêu cầu cụ thể hóa: phối hợp với UBND xã, tổ chức dịch vụ thu, hỗ trợ phát triển đối tượng, thực hiện truyền thông trước và trong kế hoạch vận động. Các hình thức linh hoạt như phát thanh, đặt mã QR cung cấp thông tin, hướng dẫn mức đóng, địa điểm thu tại Trung tâm Hành chính công cần được nhân rộng.