Kỳ vọng làn sóng FDI vào công nghiệp hỗ trợ ô tô

Tiềm năng hợp tác lớn

ACMA là tổ chức hiệp hội hàng đầu tại Ấn Độ, đại diện cho toàn bộ ngành sản xuất phụ tùng ô tô. Với trên 800 hội viên là các nhà sản xuất, ACMA đóng góp hơn 85% doanh thu trong ngành phụ tùng ô tô Ấn Độ.

Theo ông Yuvraj Kapuria - Chủ tịch ACMA, Ấn Độ có ngành sản xuất ô tô phát triển, đứng thứ 4 thế giới, đóng góp 7,1% cho GDP của Ấn Độ và tạo việc làm cho 200 triệu lao động. Do đó, ngành công nghiệp hỗ trợ sản xuất phụ tùng và cấu phần ô tô là lĩnh vực quan trọng trong ngành công nghiệp sản xuất ô tô của Ấn Độ, đạt doanh thu 16 tỷ USD.

Dự tính, trong năm nay và năm 2023, lĩnh vực này có mức tăng trưởng đạt 23%. Hiện nay, các doanh nghiệp đang sản xuất phụ tùng ô tô cho nhiều phân khúc, trong đó có bộ phận giảm phát thải khí nhà kính, ô nhiễm môi trường phục vụ sản xuất xe ô tô điện, chuyển từ dùng xăng sang sử dụng nguyên liệu thân thiện môi trường.

Trong ngành công nghiệp ô tô, Việt Nam và Ấn Độ có sự bổ trợ cho nhau rất lớn. Một số doanh nghiệp Ấn Độ đã hiện diện tại Việt Nam với các dự án đầu tư như Uno Minda, Spark Minda và Star Engineering đang hoạt động rất hiệu quả.

Trong những năm qua, linh kiện phụ tùng ô tô luôn nằm trong top mặt hàng mà Việt Nam nhập khẩu từ Ấn Độ và sản lượng nhập khẩu luôn tăng dần qua các năm, bất chấp tình hình khó khăn chung do đại dịch Covid-19 mang lại cho kinh tế thế giới. Phó chủ tịch Liên đoàn Thương mại và công nghiệp Việt Nam (VCCI) Nguyễn Quang Vinh cho biết, năm 2021, sản lượng nhập khẩu của Việt Nam về linh kiện, phụ tùng ô tô từ Ấn Độ đạt trên 290 triệu USD và sẽ tiếp tục tăng trong năm nay với số liệu thống kê 7 tháng của năm đạt trên 185 triệu USD.

Sân chơi nghiêng về doanh nghiệp FDI

Theo bà Nguyễn Thị Thu Hà - Phó Chủ tịch Trung tâm thông tin và tư vấn đầu tư Invest Global, Hiệp hội Doanh nghiệp đầu tư nước ngoài (VAFIE), Việt Nam đang là điểm đến hấp dẫn của các nhà đầu tư nước ngoài. Với dân số gần 100 triệu dân, điều kiện tự nhiên và địa lý thuận lợi, Việt Nam có tiềm năng lớn trong phát triển ngành công nghiệp ô tô. Đây là ngành công nghiệp được Chính phủ Việt Nam đặc biệt ưu tiên phát triển.

Tuy nhiên, báo cáo của Hiệp hội Công nghiệp hỗ trợ Việt Nam (VASI) về ngành công nghiệp hỗ trợ sản xuất ô tô cho thấy, mặc dù Việt Nam là thị trường ô tô tiềm năng với sự góp mặt khá sớm của những tên tuổi hàng đầu nhưng tỷ lệ nội địa hóa chỉ loanh quanh 10 - 12%. Ngoài một số lợi thế liên quan tới nguồn nhân lực chất lượng cao, chi phí rẻ; ngành sản xuất linh kiện cũng tồn tại các bất lợi khác như thị trường còn nhỏ, thiếu ngành công nghiệp nguyên vật liệu như thép, nhựa, trình độ kỹ thuật sản xuất còn thấp, thiếu kinh nghiệm quản trị… So với các nước trong khu vực, số lượng nhà cung cấp của Việt Nam trong ngành công nghiệp ô tô vẫn còn rất ít, chỉ một vài nhà cung cấp trong nước có thể tham gia vào chuỗi cung ứng cho nhà sản xuất, lắp ráp ô tô tại Việt Nam.

Thực tế trên cho thấy cơ hội đầu tư vào lĩnh vực công nghiệp hỗ trợ ô tô của doanh nghiệp là rất lớn. Tuy vậy, trong khi các doanh nghiệp trong nước hạn chế về năng lực tài chính và công nghệ, chưa gia nhập sâu vào chuỗi giá trị (value chain) thì sân chơi này dự kiến vẫn nghiêng về các doanh nghiệp FDI.

Hợp tác cùng phát triển

Phó Cục trưởng Cục Đầu tư nước ngoài, Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Anh Tuấn cho biết, những năm gần đây, thị trường ô tô của Việt Nam, đặc biệt là phân khúc ô tô du lịch đang có sự tăng trưởng mạnh, khi GDP đầu người tăng nhanh và nhu cầu sở hữu xe ô tô ngày càng lớn. Theo số liệu của Bộ Công thương, tỷ lệ sở hữu xe ô tô tại Việt Nam khoảng 23 xe/1.000 dân, xu thế ô tô hóa sẽ diễn ra mạnh mẽ trong thời gian tới.

Đặc biệt, bối cảnh thế giới và khu vực đang ảnh hưởng lớn tới nhiều ngành sản xuất sử dụng chip bán dẫn nhập khẩu, đặc biệt ảnh hưởng tới ngành công nghiệp ô tô. Do vậy, các doanh nghiệp Việt Nam rất mong muốn có thêm những đối tác, nhà sản xuất linh kiện lắp ráp tại Việt Nam, ông Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh.

Thời gian tới, Việt Nam định hướng thu hút các doanh nghiệp, tập đoàn lớn có công nghệ cao, công nghệ nguồn, ưu tiên các dự án đầu tư trong các lĩnh vực công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, đổi mới sáng tạo, thúc đẩy kinh tế số…, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp Việt Nam tham gia vào chuỗi giá trị. Đây là thời điểm vô cùng thích hợp để các nhà đầu tư Ấn Độ tham gia vào lĩnh vực công nghiệp ô tô và công nghiệp hỗ trợ cho ngành công nghiệp ô tô của Việt Nam - ông Nguyễn Anh Tuấn nhấn mạnh.