Dồn lực chặng đua nước rút trong giải ngân vốn đầu tư công
Dù thời gian giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 không còn nhiều, nhưng tiến độ giải ngân các dự án trọng điểm vẫn tiếp tục chậm. Do vậy, áp lực rất lớn bởi nguồn lực được bố trí cao nên các ngành, đơn vị phải tăng tốc để giải ngân 100% vốn đầu tư công năm 2025.
Yêu cầu cấp thiết hơn bao giờ hết
Báo cáo của Bộ Tài chính tại Phiên họp Chính phủ với các địa phương vừa qua cho thấy, hết tháng 10/2025, cả nước đã giải ngân 491.043,3 tỷ đồng, đạt 54,4% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Như vậy, hơn 400.000 tỷ đồng vốn đầu tư công vẫn đang “chờ” được khơi thông, trong khi vẫn còn nhiều Bộ, ngành và địa phương có tỷ lệ giải ngân thấp hơn bình quân cả nước. Chính vì thế mục tiêu giải ngân 100% khiến áp lực “về đích” giải ngân vốn đầu tư công đang lớn hơn bao giờ hết.
Tổng kế hoạch đầu tư công sử dụng vốn ngân sách Nhà nước năm 2025 đã được Thủ tướng Chính phủ giao là 899.180,2 tỷ đồng. Nếu tính thêm phần vốn cân đối của ngân sách địa phương được các địa phương giao tăng thêm 161.451,2 tỷ đồng thì tổng kế hoạch đầu tư công năm 2025 lên tới 1.060.631,4 tỷ đồng.
Kỳ giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 kéo dài đến 31/1/2026 với khối lượng công việc khổng lồ là áp lực không nhỏ. Bởi, kết quả thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế năm nay đạt mục tiêu trên 8%. Song khối lượng vốn đầu tư công cần thực hiện trong 2 tháng cuối năm còn lớn và đây lại là thời điểm thường xảy ra mưa bão sẽ làm gián đoạn công tác thi công.
Ngoài ra, công tác giải phóng mặt bằng của nhiều dự án bị kéo dài; khâu chuẩn bị, lựa chọn nhà thầu, hoàn thiện các thủ tục đầu tư, năng lực về thẩm định, kiểm tra, giám sát, thi công còn hạn chế. Bên cạnh đó, giá vật tư tăng cao, có tình trạng khan hiếm nguồn cung một số loại vật liệu xây dựng như cát xây…
Gia tăng áp lực giải ngân
Cũng liên quan đến vấn đề giải ngân vốn đầu tư công, khi trình bày Báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý Dự thảo Nghị quyết về dự toán ngân sách nhà nước năm 2026, Phó Thủ tướng Lê Thành Long đã đồng tình với nhận định của các đại biểu Quốc hội về việc giải ngân vốn đầu tư công vẫn là một điểm nghẽn chưa được khắc phục. Đồng thời, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương khẩn trương khắc phục hạn chế, bất cập để thúc đẩy tiến độ giải ngân, quyết tâm đạt mục tiêu 100% trong năm 2025.
Tại Phiên họp Chính phủ tháng 10/2025, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cũng thừa nhận, giải ngân vốn đầu tư công “vẫn chưa đạt kỳ vọng”. Nguyên nhân khiến giải ngân vốn đầu tư công chưa thực sự tăng tốc mạnh mẽ, bao gồm cả nguyên nhân chủ quan và khách quan. Chủ quan chủ yếu là do khâu lập kế hoạch chưa sát thực tế, chưa phù hợp với việc bảo đảm tính sẵn sàng cho các dự án...
Thách thức rất lớn, nhưng mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch buộc phải hoàn thành, để góp phần tích cực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Bởi vậy, 2 tháng cuối năm chính là chặng đua cuối, buộc phải dồn lực để giải ngân. Hơn nữa, mức giải ngân cao của năm 2025 cũng có ý nghĩa rất lớn đối với việc hoàn thành Kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021 - 2025.
Bên cạnh đó, việc giải ngân cũng bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khách quan như: khối lượng vốn đầu tư công năm 2025 tăng 447.100 tỷ đồng so với năm 2024 (tương đương 65,5%); tình hình thiên tai, bão lũ làm ảnh hưởng nghiêm trọng tới việc thi công tại 20/34 địa phương; việc chuyển giao nhiệm vụ theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp trong thời gian đầu còn vướng mắc…
Hiện nay, các Bộ, ngành, địa phương đang tập trung đẩy nhanh tiến độ các dự án trọng điểm, quan trọng quốc gia. Theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, tăng tốc hoàn thành mục tiêu đưa vào khai thác trên 3.000km đường bộ cao tốc và khoảng trên 1.700km đường bộ ven biển trong năm 2025 cùng các dự án hạ tầng trọng điểm của quốc gia khác..
Đồng thời, các Bộ, ngành, địa phương đang khẩn trương đăng ký với Chính phủ (qua Bộ Xây dựng) các công trình khởi công, khánh thành dịp 19/12/2025 và phấn đấu mỗi đơn vị có ít nhất 2 công trình đủ điều kiện. Đồng thời, các bộ, ngành, địa phương, tập đoàn, tổng công ty đã báo cáo đề xuất khởi công, khánh thành 198 dự án (gồm 125 dự án khởi công và 73 dự án khánh thành) với tổng mức đầu tư 983.340 tỷ đồng.
Trên cơ sở báo cáo, số liệu do các bộ, ngành, địa phương gửi về, Bộ Xây dựng sẽ chủ trì, phối hợp với Văn phòng Chính phủ, các Bộ, ngành, địa phương liên quan rà soát danh mục các dự án, công trình để bảo đảm quy mô, điều kiện tổ chức khánh thành, khởi công theo quy định và báo cáo Thủ tướng Chính phủ trước ngày 5/12.
