Ngày 24/10/2025, Trung tâm Xúc tiến Thương mại và Đầu tư Thành phố Hồ Chí Minh (ITPC) phối hợp cùng Hội Doanh nghiệp Cơ khí - Điện TP. Hồ Chí Minh (HAMEE) tổ chức Hội thảo chuyên đề “Công nghiệp hỗ trợ cơ khí – điện cho ngành đường sắt đô thị” bàn giải pháp nâng cao tỷ lệ nội địa hóa trong các dự án metro, tăng cường năng lực công nghiệp phụ trợ cho TP. Hồ Chí Minh và cả nước.

Theo thông tin từ ông Bùi Anh Huấn- Phó Trưởng ban Ban Quản lý Đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh, Dự án tuyến metro số 2 (Bến Thành – Tham Lương) đang được tích cực triển khai với các kế hoạch cụ thể. Toàn bộ tuyến metro số 2, nằm trong quy hoạch chung 27 tuyến metro của  TP. Hồ Chí Minh mới, dự kiến có chiều dài 62,17 km với 42 nhà ga sau khi hoàn tất các giai đoạn. Trong đó, giai đoạn 1 (Bến Thành – Depot Tham Lương) có chiều dài 11,684 km, trong đó 9,33 km đi ngầm và 0,76 km đi trên cao, bao gồm 11 nhà ga (10 ga ngầm, 1 ga trên cao) và Depot Tham Lương. Tổng mức đầu tư cho giai đoạn 1 là khoảng 54 nghìn tỷ đồng từ nguồn vốn ngân sách Thành phố.

Việc triển khai dự án được hỗ trợ bởi các chính sách đặc thù theo Nghị quyết 188/2025/QH15, cho phép UBND Thành phố được áp dụng chỉ định thầu cho nhà thầu EPC; tách công tác bồi thường, tái định cư thành dự án độc lập và sử dụng thiết kế kỹ thuật tổng thể (FEED) thay thế thiết kế cơ sở.

Với thông tin trên, ông Trần Thành Trọng - Phó Chủ tịch, Trưởng Ban Đối thoại Chính sách HAMEE khẳng định các doanh nghiệp cơ khí, điện – điện tử của Việt Nam hoàn toàn có khả năng cung cấp dịch vụ lắp đặt hệ thống phụ trợ cho đường sắt đô thị như: toàn bộ hệ thống cấp nguồn điện, hệ thống máy phát điện dự phòng, hệ thống thông gió, hệ thống điều khiển tự động ngoại vi, hệ thống PCCC và thang máy.

Đối với các thiết bị khác như toa xe, đường ray, các đơn vị tham gia cần phải có sự phối hợp và đầu tư ngay từ bây giờ. Để nắm bắt cơ hội, bản thân doanh nghiệp cần đầu tư chiều sâu về công nghệ, chuẩn hóa quy trình, phát triển nhân lực chất lượng cao và tăng cường liên kết với các nhà thầu, đối tác quốc tế, hướng tới hình thành chuỗi cung ứng nội địa cho hệ thống ngành đường sắt. Cần có các doanh nghiệp lớn đầu tư, dẫn dắt các doanh nghiệp nhỏ để tạo thành chuỗi cung ứng liên kết và những doanh nghiệp này phải ưu tiên sử dụng các sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ mà trong nước có thể sản xuất, cung cấp.

Ông Trọng cho rằng, Luật đấu thầu số 22/2023/QH15 và Nghị định 24/2024/NĐ-CP do Nhà nước ban hành có quy định ưu đãi cho sản phẩm sản xuất trong nước theo tỷ lệ nội địa hóa sẽ tạo cơ hội cho các doanh nghiệp tham gia vào chuỗi cung ứng.

Để tạo thuận lợi cho các doanh nghiệp, lãnh đạo HAMEE đề nghị các cơ quan quản lý nhà nước, đặc biệt là Ban Quản lý dự án Đường sắt đô thị TP. Hồ Chí Minh, quan tâm hơn đến việc sử dụng các sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ trong các hạng mục của đường sắt đô thị được sản xuất, cung cấp tại nội địa.

"Quá trình này sẽ giảm chi phí đầu tư, chi phí vận hành, bảo trì và tăng tính tự chủ cho đất nước và quan trọng hơn, tạo tiền đề để công nghiệp đường sắt hiện đại Việt Nam phát triển. Đối với các hạng mục bắt buộc phải sử dụng thiết bị nhập ngoại, cần có quy định lộ trình chuyển giao công nghệ sản xuất, vận hành và bảo trì cho Việt Nam", ông Trọng nhấn mạnh.

Hiện nay, có nhiều nhà đầu tư khối doanh nghiệp tư nhân quan tâm đầu tư hệ thống đường sắt đô thị tại TP. Hồ Chí Minh như: Tập đoàn Vingroup quan tâm đầu tư tuyến đường sắt đô thị kết nối trung tâm TP. Hồ Chí Minh đi huyện Cần Giờ bằng hình thức đầu tư trực tiếp theo quy định của Luật đầu tư;

Tập đoàn Trường Hải cùng đối tác Công ty Hyundai Rotem quan tâm tham gia đầu tư, xây dựng tuyến metro số 2 đoạn Bến Thành – Tham Lương, đoạn Bến Thành – Thủ Thiêm và đoạn Thủ Thiêm – Long Thành; Tập đoàn Sovico quan tâm nghiên cứu tuyến đường sắt đô thị số 4... Hiện, Thành phố đã có chủ trương giao nhà đầu tư nghiên cứu dự án và tiếp tục hướng dẫn trình tự, thủ tục các nhà đầu tư quan tâm đầu tư đường sắt đô thị.