Theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Đặng Hoàng Giang, tình hình thế giới và khu vực diễn biến phức tạp, trong đó “tội phạm mạng nổi lên như một thách thức, mối đe dọa rất nguy hiểm đối với an ninh, chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia”. Điều này đặt ra yêu cầu cấp bách cho các nước tăng cường hợp tác quốc tế và xây dựng khuôn khổ pháp lý toàn cầu để ứng phó với mối nguy hại này.

Quá trình đàm phán Công ước Liên Hợp Quốc về chống tội phạm mạng đã được khởi xướng từ năm 2019 với việc xây dựng dự thảo văn kiện đầu tiên mang tính phổ quát, bao trùm toàn cầu. Việt Nam cùng các quốc gia thành viên của Liên Hợp Quốc đã ủng hộ Liên Hợp Quốc khởi động tiến trình đàm phán văn kiện này.

Sau 8 phiên đàm phán chính thức và 5 phiên họp giữa kỳ kéo dài khoảng 30 tháng (tháng 2/2022 đến tháng 8/2024), Đại hội đồng Liên Hợp Quốc đã chính thức đồng thuận thông qua Công ước vào ngày 24/12/2024. Công ước hứa hẹn trở thành một “công cụ pháp lý quan trọng có tính phổ quát, bao trùm toàn cầu” cho tất cả các quốc gia thành viên hợp tác phòng, chống tội phạm mạng.

Với việc tên gọi Công ước Hà Nội được ghi nhận trong lời văn của Công ước đã phản ánh sự ghi nhận đối với quá trình đóng góp của Việt Nam vào việc xây dựng văn kiện này. Qua đó cho thấy việc đăng cai tổ chức Lễ mở ký là bước đi cụ thể để khẳng định vị thế, thể hiện trách nhiệm và thúc đẩy các sáng kiến an ninh mạng của Chính phủ Việt Nam.

Cũng theo Thứ trưởng Bộ Ngoại giao, trong quá trình hội nhập quốc tế của Việt Nam trên không gian mạng thì việc tham gia Công ước Hà Nội mang lại cơ hội rất lớn. Theo đó, đối với mỗi loại thách thức phi truyền thống không một quốc gia đơn lẻ nào có thể tự mình giải quyết được. Khi tham gia vào tiến trình này, tham gia vào việc đi đầu, dẫn dắt tiến trình đấu tranh phòng chống tội phạm mạng, thách thức toàn cầu như vậy, song chúng ta sẽ quy tụ được nguồn lực như là hợp tác về cả kỹ thuật cũng như là về nhân lực của các quốc gia khác trong phòng chống tội phạm mạng. “Qua đó bảo đảm được môi trường an ninh, an toàn, hòa bình và ổn định cho đất nước để phát triển. Chúng ta cũng sẽ có cơ hội tiếp thu được những kinh nghiệm, tiếp thu được những công nghệ của các nước đi trước, để ứng phó với các loại tội phạm hết sức nguy hiểm này”, Thứ trưởng Đặng Hoàng Giang khẳng định.

Việc chủ trì Lễ ký và thực thi Công ước là dịp để Việt Nam mở ra nhiều hướng hợp tác mới, không chỉ trong lĩnh vực phòng, chống tội phạm mạng xuyên quốc gia mà còn trong hợp tác đa phương trên nhiều lĩnh vực khác. Bên cạnh đó, đây cũng là dịp để quảng bá hình ảnh đất nước Việt Nam thanh bình, văn hóa Việt Nam đậm đà bản sắc, con người Việt Nam giàu lòng mến khách đến với bạn bè quốc tế.

Tuy vậy, thách thức cũng hiện hữu rất rõ. Công ước được thông qua và có hiệu lực chỉ là một bước ban đầu. Nhưng quan trọng nhất là các nước có thiện chí, có quyết tâm cùng hợp tác với nhau để phòng chống loại tội phạm này. Thế nhưng, mỗi nước có một nền luật pháp, có một hệ thống luật pháp quốc tế riêng, có một nền văn hóa riêng và đồng thời cũng có những lợi ích riêng. Vì vậy, làm sao cùng thúc đẩy, cùng tìm được những điểm đồng của các quốc gia để thúc đẩy hợp tác, phòng chống tội phạm này.

Bên cạnh đó, ông Đặng Hoàng Giang cũng cho rằng, Việt Nam cũng gặp những thách thức, cũng có những khó khăn riêng trong vấn đề hoàn thiện thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật để có đủ năng lực, đủ khuôn khổ pháp lý trong nước để cùng hợp tác với các nước, cùng hợp tác với các đối tác để phòng chống tội phạm này, không chỉ ở Việt Nam mà còn trên phạm vi toàn cầu.

“Cuối cùng là vấn đề con người. Bản thân mỗi cán bộ, mỗi người dân phải làm sao nâng tầm lên để có đủ trình độ nhận thức, có đủ năng lực và có đủ bản lĩnh để cùng hợp tác quốc tế, cùng chia sẻ với cộng đồng quốc tế trong vấn đề phòng chống tội phạm nói chung cũng như phòng chống tội phạm mạng nói riêng”, ông Giang khẳng định.