Theo Bộ Tài chính, sau nhiều năm áp dụng, Nghị định 109 đã bộc lộ hạn chế, chưa bao quát toàn diện các hành vi vi phạm theo Luật Phí và lệ phí có hiệu lực từ năm 2017.

Một số hành vi chưa được quy định xử phạt gồm: thu phí khi chưa được phép là tổ chức thu phí, lệ phí; vi phạm trách nhiệm của tổ chức thu phí, lệ phí; tự đặt và thu các loại phí, lệ phí trái quy định. Ngoài ra, một số nội dung về đăng ký phí, lệ phí, biện pháp khắc phục hậu quả và thẩm quyền xử phạt trong Nghị định 109 cũng chưa phù hợp với Luật Phí và lệ phí, Luật XLVPHC và các nghị định hướng dẫn mới.

Dự thảo Nghị định gồm 4 chương, 17 điều, với nhiều điểm sửa đổi quan trọng. Trước hết, phạm vi điều chỉnh được thu hẹp, chỉ tập trung vào XPVPHC trong lĩnh vực phí và lệ phí, do các lĩnh vực giá và hóa đơn đã được quy định riêng tại Nghị định 87/2024/NĐ-CP và Nghị định 125/2020/NĐ-CP. Quy định về hành vi vi phạm trách nhiệm của tổ chức thu phí, lệ phí cũng được sửa đổi theo hướng bao quát hơn, mức phạt tối thiểu tăng từ 100.000 đồng lên 300.000 đồng để bảo đảm tính răn đe.

Về biện pháp khắc phục hậu quả, dự thảo bổ sung biện pháp “buộc thực hiện trách nhiệm theo pháp luật về phí và lệ phí”, bao gồm cả yêu cầu nộp đủ số tiền còn thiếu. Dự thảo cũng đề xuất điều chỉnh, bổ sung thẩm quyền xử phạt của Chủ tịch UBND các cấp, cơ quan thuế, thanh tra và một số chức danh thuộc bộ, ngành nhằm phù hợp quy định pháp luật hiện hành.

Bộ Tài chính cũng bổ sung nhiều quy định mới như: xử phạt hành vi tự đặt và thu phí, lệ phí; hành vi tổ chức thu phí, lệ phí khi chưa được phép; bổ sung trường hợp kê khai sai nhưng đã khắc phục trước khi lập biên bản; quy định về thời hiệu xử phạt; thẩm quyền lập biên bản của viên chức đang thi hành công vụ.