Chuyển từ “quản lý đầu vào” sang “quản lý theo kết quả”

Báo cáo thẩm tra dự án Luật TK, CLP tại phiên họp sáng 22/9 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, Thường trực Ủy ban tán thành với sự cần thiết ban hành Luật thay thế Luật Thực hành TK, CLP. Dự án Luật đã thể chế hóa chủ trương, đường lối của Đảng về TK, CLP, phù hợp với Hiến pháp, cơ bản bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật. 

Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị bổ sung nguyên tắc đánh giá dựa trên cả định mức và kết quả đầu ra, gắn trách nhiệm với hiệu quả sử dụng nguồn lực, giúp chuyển từ “quản lý đầu vào” sang “quản lý theo kết quả”; hạn chế lãng phí tiềm ẩn do cơ chế đánh giá hình thức, máy móc. Cơ quan thẩm tra cũng đề nghị phân biệt hành vi gây lãng phí do vi phạm pháp luật với rủi ro khách quan trong đổi mới, tránh “đánh đồng” để cán bộ dám nghĩ, dám làm. Như vậy, sẽ vừa kiểm soát được lãng phí vừa khuyến khích tính chủ động, năng động của cán bộ, công chức.

Liên quan đến quy định về xử lý vi phạm và bồi thường, khắc phục thiệt hại, Ủy ban Kinh tế và Tài chính đề nghị bổ sung các quy định về áp dụng các biện pháp khắc phục theo hướng phục hồi, tái cơ cấu, chuyển đổi mục đích sử dụng, nhằm tận dụng tối đa giá trị còn lại của tài sản công, dự án, cơ sở hạ tầng…

“Quy định như vậy sẽ bảo đảm phù hợp với nguyên tắc quản trị bền vững, góp phần hạn chế tổn thất kép về ngân sách và xã hội, đồng thời gia tăng trách nhiệm tái sử dụng hiệu quả tài chính, tài sản công. Đây cũng là biện pháp khắc phục tích cực để tránh lãng phí chồng lãng phí, bên cạnh các biện pháp xử lý kỷ luật, bồi thường”, Chủ nhiệm Phan Văn Mãi cho hay.

Ngoài ra, Ủy ban đề nghị thiết lập cơ chế kiểm soát rủi ro và đánh giá nội bộ để phòng ngừa lãng phí, gắn trách nhiệm với năng lực quản trị, đồng thời xác định rõ ranh giới giữa lỗi chủ quan và rủi ro khách quan để làm căn cứ xem xét trách nhiệm nhằm gắn trách nhiệm với năng lực quản trị rủi ro, không cào bằng lỗi.

Bảo đảm không chồng chéo, vướng mắc

Thảo luận tại Phiên họp, các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã đóng góp nhiều ý kiến để hoàn thiện Dự thảo. Các ý kiến đề nghị rà soát, hoàn thiện phạm vi, đối tượng áp dụng, làm rõ các khái niệm, giải thích từ ngữ để dễ hiểu, rõ nghĩa.

Các đại biểu cho rằng, những hành vi gây lãng phí, vi phạm trong thực hành TK, CLP và chế tài xử lý, bồi thường thiệt hại phải được quy định đầy đủ, minh bạch, thống nhất, coi đây là những nội dung cốt lõi của đạo luật. Bên cạnh đó, cần bổ sung các quy định về công khai, bảo đảm quyền hợp pháp của tổ chức, cá nhân; quy định rõ trách nhiệm, cơ chế kiểm tra, thanh tra, kiểm toán, giám sát, đồng thời thiết lập cơ chế phối hợp giữa các cơ quan, phân định trách nhiệm người đứng đầu và trách nhiệm cá nhân.

Làm rõ hơn các vấn đề ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội quan tâm, Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng khẳng định, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục rà soát để bảo đảm sự đồng bộ giữa Dự thảo Luật với các luật chuyên ngành. Đặc biệt là trong việc thi hành Luật Quản lý, sử dụng tài sản công và các quy định liên quan đến phân bổ chi thường xuyên cũng như chi cho các đơn vị sự nghiệp.

Về quan điểm đánh giá TK, CLP theo định mức kết hợp với đánh giá tổng thể, Thứ trưởng cho biết đây là nội dung nhận được nhiều ý kiến đóng góp trong quá trình soạn thảo. Theo Thứ trưởng, cần có định mức làm cơ sở, song việc đánh giá cũng phải linh hoạt, gắn với thực tiễn triển khai và căn cứ vào quy định của các luật chuyên ngành. Do đó, dự thảo Luật đã giao Chính phủ hướng dẫn cụ thể, bảo đảm tính khả thi và phù hợp với từng tình huống thực tế.

Thứ trưởng cũng khẳng định, Bộ Tài chính sẽ phối hợp chặt chẽ với Thanh tra Chính phủ, Kiểm toán Nhà nước để bảo đảm sự thống nhất, đồng bộ của Luật TK, CLP với Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Thanh tra. Đồng thời, Bộ sẽ rà soát, chỉnh sửa các điều khoản về chuyển tiếp, các quy định có liên quan đến khái niệm, phạm vi, nhằm bảo đảm tính rõ ràng và khả thi.

Phát biểu kết luận phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đánh giá cao quá trình chuẩn bị hồ sơ Dự án Luật TK, CLP của Chính phủ, công tác thẩm tra của Ủy ban Kinh tế và Tài chính cùng các cơ quan của Quốc hội. Để bảo đảm chất lượng Dự án Luật, Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và cơ quan thẩm tra.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục rà soát để thể chế hóa đầy đủ chủ trương của Đảng, đặc biệt là Chỉ thị 27 của Bộ Chính trị, Hướng dẫn 63 của Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, lãng phí. Dự thảo Luật phải đồng bộ, thống nhất với Hiến pháp và các đạo luật hiện hành, bảo đảm không chồng chéo, vướng mắc trong áp dụng. Đồng thời, cần cân nhắc kỹ lưỡng các quy định về áp dụng pháp luật, điều khoản thi hành và điều khoản chuyển tiếp, bảo đảm tính khả thi và tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong thực tiễn; đảm bảo công tác thực hành TK, CLP hiệu quả và thiết thực chất hơn.