Hoàn thiện pháp lý, giảm chi phí tuân thủ cho doanh nghiệp

Bộ Tài chính, thông qua Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN), đang tổ chức lấy ý kiến các cơ quan, đơn vị, tổ chức và cá nhân đối với dự thảo Thông tư sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 118/2020/TT-BTC ngày 31/12/2020 của Bộ trưởng Bộ Tài chính.

Dự thảo hướng tới đồng bộ hóa quy định pháp lý, đơn giản hóa thủ tục hành chính, đồng thời tăng cường minh bạch và hiệu quả quản lý trong hoạt động chào bán, phát hành chứng khoán, chào mua công khai, mua lại cổ phiếu, đăng ký và hủy tư cách công ty đại chúng.

Theo UBCKNN, việc sửa đổi Thông tư số 118/2020/TT-BTC xuất phát từ yêu cầu cập nhật khung pháp lý sau khi Quốc hội thông qua Luật số 56/2024/QH15 ngày 29/11/2024 - văn bản sửa đổi, bổ sung nhiều điều của Luật Chứng khoán 2019 và các luật liên quan. Ngoài ra, Chính phủ cũng đã ban hành Nghị định số 245/2025/NĐ-CP ngày 11/9/2025, điều chỉnh chi tiết các nội dung về chào bán, phát hành và chào mua công khai.

Trên cơ sở đó, Bộ Tài chính cần ban hành văn bản hướng dẫn thống nhất, cập nhật các mẫu biểu thông báo, báo cáo trong hoạt động phát hành và giao dịch chứng khoán, phù hợp với quy định mới. Đồng thời, việc triển khai Đề án 06 về chuyển đổi số quốc gia cũng đòi hỏi điều chỉnh thông tin cá nhân, doanh nghiệp trong các biểu mẫu để đồng bộ với Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, bảo đảm tính chính xác và hiện đại trong công tác quản lý.

Đáng chú ý, dự thảo Thông tư lần này cũng cụ thể hóa chủ trương cắt giảm 30% thủ tục hành chính theo Nghị quyết số 66/NQ-CP ngày 26/3/2025 của Chính phủ. Qua rà soát, UBCKNN nhận thấy, Thông tư số 118/2020/TT-BTC hiện còn một thủ tục hành chính có thể bãi bỏ như: “Thay đổi việc mua lại cổ phiếu” nhằm giảm chi phí tuân thủ và tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong quá trình điều chỉnh phương án mua cổ phiếu quỹ.

Một số sửa đổi trọng tâm trong dự thảo Thông tư

Dự thảo Thông tư gồm 07 điều, tập trung điều chỉnh ba nhóm nội dung lớn: Cập nhật mẫu biểu và đối tượng áp dụng; Cắt giảm thủ tục hành chính; và hướng dẫn xử lý cổ phiếu mua lại theo chương trình ESOP

Thứ nhất, dự thảo bổ sung đối tượng áp dụng là “công ty con của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC)”, đồng thời ban hành mẫu thông báo và báo cáo kết quả chào bán trái phiếu ra công chúng của tổ chức tài chính quốc tế. Việc này giúp đồng bộ hóa quy định giữa Luật Chứng khoán sửa đổi, Nghị định 245 và các văn bản hướng dẫn, bảo đảm tính thống nhất trong hệ thống pháp luật chứng khoán.

Thứ hai, nội dung nổi bật là bỏ yêu cầu UBCKNN chấp thuận khi doanh nghiệp thay đổi phương án mua lại cổ phiếu. Thay vào đó, Đại hội đồng cổ đông (ĐHĐCĐ) sẽ là cơ quan quyết định, với điều kiện doanh nghiệp phải công bố thông tin trong 24 giờ kể từ thời điểm thông qua. Cách tiếp cận này vừa tăng quyền tự chủ cho doanh nghiệp, vừa bảo đảm công khai – minh bạch thông qua cơ chế công bố thông tin điện tử theo Thông tư 96/2020/TT-BTC.

Thứ ba, dự thảo bổ sung quy định hướng dẫn về bán lại cổ phiếu mua theo chương trình lựa chọn cho người lao động (ESOP) mà không cần giảm vốn điều lệ. Quy định này giúp doanh nghiệp linh hoạt hơn trong xử lý cổ phiếu quỹ, đồng thời vẫn tuân thủ nguyên tắc quản lý vốn chủ sở hữu và minh bạch trong phát hành cổ phiếu theo quy chế nội bộ.

Đại diện UBCKNN cho biết, dự thảo Thông tư không phát sinh chi phí hay nhân lực mới cho cơ quan quản lý và doanh nghiệp. Trái lại, việc bãi bỏ thủ tục hành chính và chuyển sang hình thức công bố thông tin điện tử sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, giảm gánh nặng hồ sơ, nâng cao hiệu quả tuân thủ pháp luật.

Đây cũng là bước cụ thể hóa định hướng hoàn thiện thể chế, cải thiện môi trường đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh của thị trường chứng khoán Việt Nam theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng. Khi Thông tư được ban hành, các quy định về chào bán, phát hành, mua lại cổ phiếu và chào mua công khai sẽ trở nên đồng bộ, minh bạch hơn, giúp thị trường vận hành ổn định, chuyên nghiệp và hướng tới chuẩn mực quốc tế.