Quy định rõ các trường hợp hoàn thuế

Tại dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế TTĐB, Bộ Tài chính cho biết, Luật Thuế TTĐB hiện hành quy định người nộp thuế được hoàn thuế trong các trường hợp như: nhập khẩu nguyên liệu để sản xuất, gia công hàng hóa xuất khẩu; quyết toán thuế khi giải thể, phá sản còn số thuế chưa được khấu trừ hết; hoặc theo các cam kết quốc tế mà Việt Nam là thành viên. Ngoài ra, Luật còn cho phép hoàn thuế trong các trường hợp sáp nhập, hợp nhất, chia tách, chuyển đổi doanh nghiệp, chấm dứt hoạt động có số thuế nộp thừa hoặc theo quyết định của cơ quan có thẩm quyền.

Các quy định này trước đây đã được hướng dẫn chi tiết tại Nghị định số 108/2015/NĐ-CP và Nghị định số 14/2019/NĐ-CP. Dự thảo Nghị định mới kế thừa các quy định đang thực hiện ổn định, đồng thời cụ thể hóa hơn nhằm thống nhất với Luật Quản lý thuế.

Cụ thể, dự thảo nêu rõ: đối với nguyên liệu nhập khẩu để sản xuất, gia công hàng xuất khẩu, doanh nghiệp sẽ được hoàn lại số thuế TTĐB đã nộp tương ứng với lượng nguyên liệu thực tế dùng để sản xuất hàng hóa xuất khẩu ra nước ngoài. Hồ sơ, trình tự, thẩm quyền giải quyết hoàn thuế sẽ áp dụng theo quy định về hoàn thuế nhập khẩu tại pháp luật thuế xuất nhập khẩu.

Ngoài ra, trường hợp giải thể, phá sản hoặc chuyển đổi tổ hợp tác thành hợp tác xã, số thuế TTĐB nộp thừa hoặc chưa được khấu trừ hết cũng sẽ được xem xét để hoàn trả hoặc kế thừa theo quy định. Dự thảo đồng thời nhấn mạnh việc hoàn thuế theo điều ước quốc tế sẽ được thực hiện phù hợp với cam kết mà Việt Nam tham gia.

Quy định chi tiết nhiều trường hợp khấu trừ thuế

Bên cạnh nội dung hoàn thuế, dự thảo Nghị định cũng đưa ra các quy định cụ thể về khấu trừ thuế TTĐB, dựa trên các điều khoản tại Luật Thuế TTĐB và các văn bản hướng dẫn hiện hành.

Theo đó, người nộp thuế sản xuất hàng hóa chịu thuế TTĐB bằng nguyên liệu đã nộp thuế TTĐB sẽ được khấu trừ số thuế này khi xác định số thuế TTĐB phải nộp ở khâu sản xuất. Quy định cũng áp dụng cho các trường hợp nguyên liệu nhập khẩu hoặc nguyên liệu mua trực tiếp từ tổ chức, cá nhân sản xuất trong nước, với điều kiện có đầy đủ chứng từ hợp pháp.

Đối với mặt hàng xăng sinh học, dự thảo quy định: số thuế TTĐB chưa khấu trừ hết của xăng khoáng nguyên liệu được phép bù trừ với nghĩa vụ thuế của hàng hóa, dịch vụ khác phát sinh trong kỳ. Nếu sau bù trừ vẫn còn số chưa khấu trừ hết thì được chuyển sang kỳ tiếp theo hoặc hoàn trả. Nguồn hoàn trả sẽ được lấy từ thu thuế TTĐB của ngân sách trung ương đối với hàng hóa nhập khẩu.

Đối với hàng hóa nhập khẩu thuộc diện chịu thuế TTĐB, doanh nghiệp được khấu trừ số thuế TTĐB đã nộp ở khâu nhập khẩu khi bán ra trong nước, với mức khấu trừ tối đa bằng số thuế tính ở khâu bán ra. Nếu số thuế đã nộp ở khâu nhập khẩu cao hơn số thuế phải nộp ở khâu bán ra, phần chênh lệch sẽ được tính vào chi phí hợp lý để xác định thuế thu nhập doanh nghiệp.

Dự thảo quy định rõ các loại chứng từ làm căn cứ khấu trừ thuế TTĐB. Đối với nguyên liệu nhập khẩu, chứng từ là biên lai nộp thuế TTĐB ở khâu nhập khẩu. Với trường hợp mua nguyên liệu trực tiếp từ nhà sản xuất trong nước, hồ sơ bao gồm: hợp đồng mua bán thể hiện rõ nguồn gốc hàng hóa, bản sao giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh của bên bán, chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt theo Nghị định 181/2025/NĐ-CP, và hóa đơn giá trị gia tăng.

Theo đánh giá của nhiều chuyên gia, việc ban hành Nghị định mới nhằm cụ thể hóa các quy định của Luật Thuế TTĐB và Luật Quản lý thuế, đồng thời tạo sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật về thuế. Các quy định chi tiết về hoàn và khấu trừ thuế không chỉ làm rõ quyền lợi, nghĩa vụ của người nộp thuế mà còn giúp doanh nghiệp giảm vướng mắc trong thực tiễn sản xuất, kinh doanh, đặc biệt đối với hoạt động xuất nhập khẩu và sản xuất hàng hóa đặc thù như xăng sinh học.