Báo cáo “SYNC Đông Nam Á” là nghiên cứu của Facebook và Bain & Company dựa trên khảo sát khoảng 16.700 người tiêu dùng kỹ thuật số và hơn 20 Giám đốc điều hành cấp C trên 06 quốc gia Đông Nam Á, bao gồm 3.579 người trả lời ở Việt Nam, đưa ra những hiểu biết mới phong phú và các khuyến nghị phù hợp cho các doanh nghiệp ở mọi quy mô.
Báo cáo chỉ ra rằng kể từ khi bắt đầu đại dịch, 70 triệu người từ 15 tuổi trở lên đã trở thành người tiêu dùng kỹ thuật số trên toàn Đông Nam Á và ước tính sẽ đạt 350 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số vào cuối năm 2021.
Tại Việt Nam, cứ 10 người tiêu dùng Việt Nam thì có 7 người sử dụng kỹ thuật số và sẽ có 53 triệu người tiêu dùng kỹ thuật số tại Việt Nam vào cuối năm 2021.
Cùng với sự gia tăng của dân số người tiêu dùng kỹ thuật số, thanh toán trực tuyến đang tăng nhanh với tốc độ 80% hàng năm và được dự báo sẽ tăng gấp đôi vào năm 2026. Việt Nam được kỳ vọng là thị trường phát triển nhanh nhất ở Đông Nam Á, với tổng giá trị hàng hóa qua thương mại điện tử (GMV) ước tính đạt 56 tỷ USD vào năm 2026, lớn hơn 4,5 lần so với con số dự báo vào năm 2021. Thương mại điện tử GMV đề cập đến giá trị tiền tệ của hàng hóa và dịch vụ được bán thông qua thị trường trực tuyến trong một khoảng thời gian cụ thể.
Người tiêu dùng Việt Nam mua sắm trực tuyến nhiều hơn 50% danh mục, từ cửa hàng trực tuyến nhiều hơn 40%, dẫn đến chi tiêu bán lẻ trực tuyến trên toàn quốc tăng 1,5 lần từ năm 2020. Tại Việt Nam, tỷ lệ sử dụng trực tuyến gần như tăng gấp đôi trên các ngành hàng, trong đó, sản phẩm chăm sóc cá nhân và làm đẹp tận hưởng mức tăng trưởng gấp 3 lần trong việc thâm nhập trực tuyến.
Đại dịch dẫn đến sự thay đổi mô hình trong hành trình mua hàng của người tiêu dùng. Cách người tiêu dùng mua sắm ở Việt Nam đã trải qua một sự thay đổi mô hình, trong đó các kênh trực tuyến trở nên phổ biến hơn ở mỗi bước trong hành trình của người tiêu dùng, khi việc sử dụng các kênh trực tuyến trên các giai đoạn Khám phá, Đánh giá và Mua hàng lần lượt là 81%, 84%, 56 %, vượt trội hơn hẳn các kênh ngoại tuyến.
Mạng xã hội vẫn là kênh khám phá số 1 tại Việt Nam, nơi nguồn cấp dữ liệu mạng xã hội và video trên mạng xã hội được 14% và 22% người Việt Nam trả lời phỏng vấn lần lượt coi là những kênh khám phá hàng đầu.
Khi nói đến Đánh giá, người tiêu dùng Việt Nam có xu hướng hướng tới các nền tảng mạng xã hội và Thương mại điện tử để đánh giá sản phẩm, mỗi nền tảng được 26% người Việt Nam trích dẫn. Về mặt thương hiệu, mạng xã hội tiếp tục dẫn đầu ảnh hưởng đến người tiêu dùng với 32% tổng số phản hồi, tiếp theo là nền tảng video với 20% tổng số phản hồi.
Trong việc đưa ra quyết định Mua hàng, thị trường Thương mại điện tử và thương mại xã hội là những kênh nổi bật tại Việt Nam với tỷ trọng chi tiêu lần lượt là 33% và 19%.
Thanh toán không dùng tiền mặt đang đạt được sức hút ở Việt Nam, điển hình là việc áp dụng ví điện tử tăng 82% và chuyển khoản ngân hàng tăng 18%, trong khi các giao dịch tiền mặt có nguy cơ bị “truất ngôi”. Phí / lệ phí Bảo mật, Quyền riêng tư và Dịch vụ vẫn là 3 mối quan tâm hàng đầu đối với việc thanh toán không dùng tiền mặt của người tiêu dùng.
Người tiêu dùng kỹ thuật số ở Đông Nam Á đã chuyển từ mua sắm trên trung bình 5,2 nền tảng trực tuyến vào năm ngoái lên 7,9 nền tảng trực tuyến vào năm 2021. Tại Việt Nam, 49% người tiêu dùng đã chuyển sang các trang Thương mại điện tử trong 3 tháng qua, nơi giá cả, chất lượng sản phẩm tốt hơn và tính sẵn có của sản phẩm là yếu tố thúc đẩy chuyển đổi các trang web với tỷ lệ lần lượt là 45%, 34% và 33%.
Về thương hiệu thiết bị chuyển mạch, 61% người tiêu dùng tại Việt Nam chuyển sang thương hiệu được mua nhiều nhất trong 3 tháng qua. Các yếu tố môi trường, xã hội và quản trị (ESG) nằm trong số 3 lý do được trích dẫn nhiều nhất để chuyển đổi thương hiệu ở Đông Nam Á nói chung và ở Việt Nam.
Nhìn chung, người tiêu dùng Đông Nam Á sẵn sàng trả nhiều tiền hơn cho ESG. Tại Việt Nam, 97% người tiêu dùng sẵn sàng làm như vậy và 86% người tiêu dùng thậm chí sẵn sàng trả phí bảo hiểm 10% cho ESG.
Khôi Lê, Giám đốc Quốc gia Việt Nam của Meta nhận xét, một số lượng đáng kể người tiêu dùng Việt Nam chuyển sang kỹ thuật số và áp dụng hình thức mua sắm trực tuyến trên nhiều lĩnh vực. Khám phá các mặt hàng để mua trực tuyến là một bước tự nhiên để đối phó với đại dịch. Chuyển đổi kỹ thuật số cần được đẩy mạnh để phục vụ nhu cầu và tăng cường mối quan hệ bền vững với khách hàng.
“Ngày càng nhiều doanh nghiệp tại Việt Nam thiết lập một hệ sinh thái kỹ thuật số trên các nền tảng trực tuyến như thương mại xã hội, thương mại điện tử, thị trường và tích hợp dữ liệu. Chúng tôi liên tục tìm cách trang bị cho các doanh nghiệp Việt Nam hiểu rõ hơn và trao quyền cho hệ sinh thái Thương mại Khám phá Xã hội, giúp họ phục hồi và mở rộng quy mô kinh doanh của mình sau đại dịch”, Khôi Lê cho biết.
Praneeth Yendamuri, Đối tác, Bain & Company đánh giá: “Không nghi ngờ gì nữa, Đông Nam Á sẽ đi trước Trung Quốc để trở thành nền kinh tế kỹ thuật số phát triển nhanh nhất ở Châu Á Thái Bình Dương. Tổng giá trị hàng hóa thương mại điện tử (GMV) tăng gần + 80% YoY và chúng tôi dự kiến sẽ tăng gấp đôi trong 5 năm tới. Thời điểm đã đến để các thương hiệu tận dụng sự thay đổi mô hình của Đông Nam Á (SEA’s) trong hành vi của người tiêu dùng”.
