Hỗ trợ hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp

Thảo luận về dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) tại phiên họp của Quốc hội chiều 19/11, đại biểu Trần Văn Lâm - Bắc Ninh bày tỏ quan tâm đến các quy định về thuế đối với hộ kinh doanh.

Theo đại biểu, Nghị quyết số 68-NQ/TW của Đảng về phát triển kinh tế tư nhân có đặt mục tiêu xây dựng môi trường kinh doanh bình đẳng, hỗ trợ kinh tế tư nhân và tạo điều kiện để hàng triệu hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp. Thực tế cho thấy còn rất nhiều hộ kinh doanh chưa thể chuyển đổi thành doanh nghiệp và họ vẫn là lực lượng quan trọng về tạo việc làm, thu nhập và ổn định xã hội. Đây cũng là nhóm yếu thế trong hoạt động kinh doanh, cần được quan tâm và bảo vệ.

Theo chủ trương, tới đây, cơ chế xóa bỏ thuế khoán sẽ chuyển sang các phương pháp tính thuế khác, trong đó nhiều trường hợp sẽ áp dụng phương pháp tính thuế trực tiếp trên doanh thu. Băn khoăn hộ kinh doanh có thể thiệt hòi hơn so với người lao động làm công ăn lương, đại biểu cho rằng, toàn bộ thu nhập từ hoạt động kinh doanh đều được coi là thu nhập cá nhân, không được giảm trừ gia cảnh và phải nộp thuế ngay từ đồng doanh thu đầu tiên nếu vượt mức khởi điểm doanh thu chịu thuế.

Do đó, đại biểu đề nghị các cơ quan chức năng quan tâm xem xét về mức thuế suất và mức doanh thu khởi điểm phải tính chịu thuế thu nhập cá nhân đối với cách tính thuế trực tiếp trên doanh thu áp dụng với hộ kinh doanh nhỏ.

Thảo luận về nội dung này, đại biểu Nguyễn Vân Chi - Nghệ An cho biết, việc nâng ngưỡng chịu thuế với cá nhân kinh doanh từ 100 triệu lên 200 triệu đồng/năm là thống nhất với Luật Thuế Giá trị gia tăng. Theo tính toán của đại biểu, mức 200 triệu doanh thu/năm tương đương 16 triệu đồng/tháng doanh thu. Nếu giả định tỷ suất lợi nhuận trung bình là 10%, thu nhập chỉ là 1,6 triệu đồng/tháng.

So sánh với người làm công ăn lương được giảm trừ gia cảnh 15,5 triệu đồng/tháng cho bản thân và hơn 6 triệu đồng cho người phụ thuộc, đại biểu lo ngại thiệt thòi với các hộ và cá nhân kinh doanh. Do đó, đại biểu đề nghị nghiên cứu mức phù hợp nhằm đảm bảo công bằng cho hộ và cá nhân kinh doanh.

Để hộ kinh doanh không cảm thấy bị thiệt thòi

Phát biểu tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng đã làm rõ các nội dung đại biểu đề cập. Theo Bộ trưởng, chính sách thuế đối với hộ kinh doanh là vấn đề rất khó và rất phức tạp. Việc thu thuế hộ kinh doanh không phải đến nay mới triển khai, mà đã thực hiện ổn định trong nhiều năm.

Trước đây, hộ kinh doanh nộp thuế khoán thì sắp tới phương pháp này được chuyển sang kê khai thuế, yêu cầu hộ kinh doanh phải kê khai doanh thu và thực hiện nghĩa vụ thuế rõ ràng hơn. Việc chuyển đổi này là biện pháp cần thiết để chống thất thu thuế, đặc biệt ở những khu vực kinh tế phát triển.

Về mức chịu thuế, Bộ trưởng nêu rõ so với trước đây, quy định đề xuất tại dự thảo Luật có lợi hơn cho hộ kinh doanh, khi ngưỡng doanh thu phải nộp thuế được nâng từ 100 triệu lên 200 triệu đồng/năm. “Không thể nói rằng chúng ta đang gây khó cho hộ kinh doanh,” Bộ trưởng nhấn mạnh.

Tuy vậy, Bộ trưởng đồng tình với ý kiến nhiều đại biểu cho rằng chính sách thuế phải bảo đảm công bằng giữa hộ kinh doanh và người làm công ăn lương. Theo đó, đảm bảo mức chịu thuế của các hộ kinh doanh tương xứng với mức các thuế đang thu đối với người làm công ăn lương.

Bộ trưởng thông tin thêm, vừa qua, Bộ Tài chính đã nghiên cứu theo hướng đề xuất ngưỡng doanh thu trên 200 triệu đồng/năm trở lên hộ, cá nhân kinh doanh mới phải nộp thuế. Song, tiếp thu thêm ý kiến đại biểu, Bộ trưởng cho rằng cần tiếp tục tính toán lại để hộ kinh doanh không cảm thấy bị thiệt thòi so với nhóm làm công ăn lương. "Chúng tôi xin tiếp thu nội dung này để nghiên cứu, làm thế nào để chúng ta có được một mức khởi đầu tính thuế đối với hộ kinh doanh phù hợp", Bộ trưởng nói.