Cơ hội và thách thức song hành trong kỷ nguyên AI

Phát biểu khai mạc Hội thảo, ông Nguyễn Đức Trung - Phó Cục trưởng Cục Phát triển Doanh nghiệp tư nhân và Kinh tế tập thể nhấn mạnh rằng, trong bối cảnh công nghệ số như trí thuệ nhân tạo (AI, dữ liệu lớn - Big Data và Internet vạn vật - IoT) phát triển mạnh mẽ, Việt Nam đang đứng trước cả cơ hội và thách thức lớn trong tiến trình hội nhập và phát triển. Vì vậy, Đảng và Nhà nước đã xác định chuyển đổi số là một trong những đột phá chiến lược, trụ cột quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn tới.

Nhằm hiện thực hóa chủ trương này, từ năm 2021, Bộ Tài chính cùng các cơ quan liên quan đã triển khai nhiều chương trình hỗ trợ doanh nghiệp chuyển đổi số và mang lại kết quả tích cực. Nhờ đó, nhiều doanh nghiệp nhỏ và vừa đã ứng dụng công nghệ số trong quản trị, sản xuất, marketing, giúp nâng cao hiệu quả hoạt động, tối ưu chi phí, mở rộng thị trường và khẳng định vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Bên cạnh những kết quả đạt được, ông Nguyễn Đức Trung cũng cảnh báo rủi ro an ninh mạng ngày càng gia tăng trong quá trình chuyển đổi số. Đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đảm bảo an toàn thông tin, xây dựng hệ thống phòng vệ số vững chắc và nâng cao nhận thức doanh nghiệp về an ninh mạng. Trong bối cảnh pháp lý toàn cầu ngày càng chặt chẽ, doanh nghiệp Việt Nam cần chủ động nâng cao năng lực nội tại, hoàn thiện quản trị và tuân thủ pháp luật, hướng tới phát triển bền vững trong kỷ nguyên số.

Phát biểu tại hội thảo, ông Dennis Quennet - Giám đốc Chương trình Phát triển Kinh tế Bền vững của Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) tại Việt Nam nhấn mạnh rằng, thế giới số đang bước vào giai đoạn thay đổi mới dưới tác động mạnh mẽ của trí tuệ nhân tạo (AI). Giống như sự ra đời của Internet, AI đang định hình lại toàn cảnh kinh tế và kinh doanh toàn cầu, trong đó có Việt Nam và Đức.

“Các doanh nghiệp lớn hiện tận dụng AI để tối ưu quy trình và phát triển mô hình kinh doanh mới, trong khi doanh nghiệp nhỏ và vừa (SME) có nguy cơ bị tụt lại phía sau. Tuy nhiên, nếu biết lựa chọn cách tiếp cận phù hợp như sử dụng AI như một dịch vụ (AI-as-a-Service) hoặc phát triển ứng dụng AI riêng thì SME vẫn có thể nắm bắt cơ hội”, ông Dennis Quennet nhấn mạnh.

Theo ông Dennis Quennet, chủ đề này có ý nghĩa quan trọng trong hợp tác giữa GIZ và Việt Nam, từ thương mại điện tử, mô hình kinh doanh số đến tương tác người tiêu dùng. Ông cho rằng, “Ngày Chuyển đổi số” có thể trở thành “Ngày AI”, khi trí tuệ nhân tạo trở thành động lực của nền kinh tế số; đồng thời đặt ra yêu cầu xây dựng khung pháp lý, phát triển kỹ năng số và đảm bảo an ninh mạng.

Doanh nghiệp cần kinh doanh có trách nhiệm

Tại Hội thảo, các chuyên gia cho rằng, hiện nay, chuyển đổi số đang giúp doanh nghiệp cải thiện năng suất và nâng cao năng lực cạnh tranh trên thị trường. Bên cạnh đó, kinh doanh trên môi trường số cũng đã trở thành xu hướng tất yếu trên toàn thế giới. Tuy mang lại nhiều lợi ích, hoạt động kinh doanh trên môi trường số tiềm ầm nhiều thách thức liên quan đến an ninh mạng, bảo mật dữ liệu và quyền lợi người tiêu dùng.

Theo bà Sita Zimpel - Giám đốc dự án ASAN SME, Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức (GIZ) tại Việt Nam, trong thế giới số, ranh giới địa lý, kinh tế và văn hóa ngày càng mờ nhạt, mở ra nhiều cơ hội cho doanh nghiệp mở rộng kinh doanh và thương mại xuyên biên giới. Tuy nhiên, điều này cũng kéo theo nhiều thách thức về pháp lý, cạnh tranh gay gắt và yêu cầu bảo vệ người tiêu dùng chặt chẽ hơn.

Được Chính phủ Đức hỗ trợ, GIZ tiếp tục hợp tác cùng các đối tác Việt Nam triển khai dự án “Hỗ trợ cạnh tranh, bảo vệ người tiêu dùng và doanh nghiệp nhỏ và vừa trong ASEAN - ASEAN SUCCESS”. “Dự án nhằm thúc đẩy các thực hành kinh doanh có trách nhiệm, bảo đảm môi trường thương mại công bằng, minh bạch trong hoạt động thương mại xuyên biên giới và thương mại điện tử, góp phần phát triển bền vững khu vực”, bà Sita Zimpelchia sẻ.

Trong khi đó, ông Nguyễn Xuân Hoàng -  Phó Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Cổ phần MISA cho rằng, các công nghệ số mới nổi như Trí tuệ nhân tạo (AI), Blockchain, Internet vạn vật (IoT) và Điện toán đám mây (Cloud) đang tạo nên hệ sinh thái tương tác mạnh mẽ, mở ra cơ hội phát triển đột phá cho doanh nghiệp Việt Nam. AI giúp tối ưu hoạt động, nâng cao trải nghiệm khách hàng và ra quyết định thông minh, trong khi Blockchain và IoT mang lại tính minh bạch, kết nối và hiệu quả trong quản trị dữ liệu.

Tuy nhiên, theo ông Hoàng, các công nghệ này cũng đặt ra nhiều rủi ro và thách thức như an ninh mạng, bảo mật dữ liệu, đạo đức AI hay gian lận tài chính. Việt Nam đang từng bước hoàn thiện khung pháp lý với chiến lược quốc gia về AI, Blockchain và IoT, đồng thời chuẩn bị các đạo luật mới nhằm kiểm soát rủi ro, thúc đẩy ứng dụng công nghệ an toàn và bền vững.

Do đó, ông Hoàng lưu ý các doanh nghiệp cần kinh doanh có trách nhiệm bằng cách quản trị rủi ro toàn diện, tích hợp bảo mật ngay từ khâu thiết kế, đảm bảo minh bạch dữ liệu và tuân thủ quy định trong nước lẫn quốc tế. Ngoài ra, việc phối hợp giữa Nhà nước và khu vực tư nhân, cùng đầu tư vào giáo dục, kỹ năng số và khởi nghiệp công nghệ, sẽ giúp Việt Nam tận dụng hiệu quả cơ hội từ các công nghệ mới nổi.