Ban Bí thư vừa ban hành Kết luận số 207-KL/TW về tiếp tục thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW ngày 22/01/2019 của Ban Bí thư về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng.

Kết luận số 207-KL/TW nêu rõ, sau hơn 5 năm thực hiện Chỉ thị số 30-CT/TW, ngày 22/01/2019 của Ban Bí thư Trung ương Đảng, công tác lãnh đạo của Đảng và quản lý của Nhà nước đối với việc bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng đã có nhiều chuyển biến tích cực.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đã đạt được, vẫn còn tồn tại một số hạn chế, yếu kém: Cơ chế pháp lý, thể chế thực thi bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng chưa toàn diện, đầy đủ, chưa phân định rõ trách nhiệm, cơ chế phối hợp của các bộ, ngành, địa phương, cơ quan chức năng; Công tác quản lý nhà nước ở một số địa bàn, đơn vị, nhất là tổ chức mang tính liên ngành còn nhiều bất cập; chưa huy động hiệu quả nguồn lực xã hội tham gia bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng...

Bên cạnh đó, tình trạng xâm phạm quyền lợi của người tiêu dùng diễn biến ngày càng đa dạng, tinh vi, phức tạp, xuất hiện cả trong những lĩnh vực liên quan đến y tế, chăm sóc sức khỏe, thực phẩm, các sản phẩm thiết yếu cho người già, trẻ em, gây bức xúc trong xã hội; công tác quản lý nhà nước ở một số nơi bị buông lỏng, để hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng cấm diễn ra công khai với quy mô lớn, trong thời gian dài.

Để tăng cường sự lãnh đạo của Đảng và trách nhiệm quản lý của Nhà nước đối với công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trong tình hình mới, Ban Bí thư yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, cơ quan quản lý nhà nước các cấp khẩn trương rà soát, thể chế hóa đầy đủ, kịp thời các chủ trương, định hướng mới của Đảng vào hệ thống văn bản pháp luật về bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng và các văn bản pháp luật chuyên ngành khác có liên quan nhằm bảo đảm tính hệ thống, đồng bộ, toàn diện, hiệu quả, khắc phục triệt để những khoảng trống pháp lý, đáp ứng xu thế phát triển hiện đại, số hóa và hội nhập quốc tế.

Cùng với đó, tập trung rà soát, phân định rõ thẩm quyền, trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, cơ quan Trung ương và chính quyền địa phương cấp tỉnh, cấp xã, các tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức xã hội-nghề nghiệp trong công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trên cơ sở đẩy mạnh phân cấp, phân quyền phù hợp với năng lực triển khai của mỗi cấp, đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát; xác định rõ trách nhiệm của người đứng đầu trong từng cơ quan, tổ chức, đơn vị; khẩn trương hoàn thiện các quy định pháp luật liên quan đến bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng trong môi trường số, các giao dịch đặc thù, đặc biệt là giao dịch xuyên biên giới, bảo đảm tuyệt đối an ninh, an toàn thông tin của người tiêu dùng;

Quy định rõ trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc bảo đảm truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa nhằm minh bạch hóa thị trường, nhất là trong phục vụ nhu cầu thiết yếu của người dân; phòng, chống hàng giả, hàng nhái, hàng không rõ nguồn gốc, xuất xứ, kém chất lượng,...; rà soát, xây dựng, hoàn thiện hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, kịp thời công khai thông tin, tuyên truyền đến các doanh nghiệp, hiệp hội doanh nghiệp nắm bắt, thực hiện; nghiên cứu có lộ trình nâng cao tiêu chuẩn, quy chuẩn của Việt Nam bảo đảm tương xứng, phù hợp các tiêu chuẩn, quy chuẩn quốc tế.

Tăng cường hiệu quả hoạt động thanh tra, kiểm tra của các cơ quan quản lý; phát huy vai trò giám sát, cung cấp thông tin về chất lượng sản phẩm, hàng hóa, dịch vụ, hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng cấm,... của các tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức xã hội-nghề nghiệp, người dân; xây dựng cơ chế hỗ trợ, tiếp nhận và giải quyết tranh chấp của người tiêu dùng với tổ chức, cá nhân kinh doanh theo hướng nhanh gọn, thuận tiện; tăng cường áp dụng thủ tục tố tụng tư pháp rút gọn, khuyến khích giải quyết tranh chấp giữa các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế với nhau và với người tiêu dùng thông qua thương lượng, hòa giải và trọng tài; rà soát, điều chỉnh các quy định chế tài, hình phạt, xử lý nghiêm minh đối với các hành vi cố tình sản xuất, buôn lậu hàng giả, hàng nhái, hàng không đáp ứng yêu cầu chất lượng với quy mô lớn, ảnh hưởng sức khỏe, tính mạng người dân, bảo đảm tính răn đe, giáo dục cao.

Ban Bí thư yêu cầu cần tạo đột phá trong công tác thi hành pháp luật, bảo đảm pháp luật về bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng được thực hiện công bằng, kịp thời, hiệu lực, hiệu quả. Các bộ, ngành, địa phương chủ động, phối hợp với các đơn vị liên quan xây dựng kế hoạch triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả chính sách, pháp luật về bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng phù hợp với tình hình thực tiễn tại đơn vị, địa phương.

Rà soát, hoàn thiện cơ chế phối hợp, phân định trách nhiệm liên ngành giữa các cơ quan, tổ chức liên quan trong việc kiểm soát hàng hóa lưu thông trong nước, nhập khẩu từ ngoài nước nhằm phòng ngừa, cảnh báo kịp thời vi phạm pháp luật.

Tăng cường công tác giám sát, kiểm tra, thanh tra, phát hiện và xử lý các hành vi vi phạm; trong đó, tập trung điều tra, xử lý nghiêm hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, sản phẩm, dịch vụ không bảo đảm an toàn, cung cấp thông tin sai lệch, gian dối, gây nhầm lẫn, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, áp đặt điều khoản không được phép, gây bất lợi cho số lượng lớn người tiêu dùng thông qua hợp đồng theo mẫu, điều kiện giao dịch chung.

Bên cạnh đó, phát huy vai trò các tổ chức xã hội và doanh nghiệp; tăng cường chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn trong công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Tạo điều kiện, xây dựng cơ chế đặc thù để các hội bảo vệ người tiêu dùng tham gia tích cực vào công tác bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Tạo điều kiện thuận lợi để người tiêu dùng, cơ quan, tổ chức, cá nhân khác thực hiện đầy đủ quyền, nghĩa vụ và phát huy sự chủ động trong hoạt động bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng. Hỗ trợ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp xây dựng, ứng dụng công nghệ số, trí tuệ nhân tạo trong hoạt động chăm sóc khách hàng; truy xuất nguồn gốc sản phẩm, hàng hóa; minh bạch hóa thị trường hàng hóa, dịch vụ; phân tích đánh giá xu hướng tiêu dùng trong thời đại số...

Bên cạnh đó, Ban Bí thư cũng yêu cầu đẩy mạnh hội nhập, tăng cường hợp tác quốc tế, chia sẻ thông tin, kinh nghiệm, hợp tác, phối hợp trong xử lý vụ việc tranh chấp tiêu dùng xuyên biên giới; tăng cường phòng, chống tội phạm công nghệ cao trong giao dịch với người tiêu dùng. Đồng thời, đổi mới công tác tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức, trách nhiệm của hệ thống chính trị, cán bộ, đảng viên, các tổ chức chính trị-xã hội, tổ chức xã hội-nghề nghiệp và toàn dân trong công tác quản lý, giám sát, bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, thúc đẩy hiệu quả Cuộc vận động "Người Việt Nam ưu tiên dùng hàng Việt Nam". Tuyên truyền về quyền lợi, trách nhiệm của người tiêu dùng, hướng tới thay đổi nhận thức, hành vi, thói quen trong tiêu dùng của người dân để góp phần nâng cao hiệu quả bảo vệ quyền lợi của người tiêu dùng, đấu tranh có hiệu quả với hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng nhái, sản phẩm, dịch vụ kém chất lượng...