Gỡ bỏ tâm lý băn khoăn

Chị Nguyễn Thị Xuyến - chủ một cửa hàng kinh doanh đồ ăn ở phường Hải Dương (TP Hải Phòng) đang thuê 3 nhân viên phụ việc. Do tính chất công việc cần người làm ổn định nên chị Xuyến sẵn sàng đóng BHXH cho nhân viên làm lâu dài, gắn bó để “giữ chân” họ. Thế nhưng bản thân chị chưa bao giờ nghĩ đến việc đóng BHXH cho mình. Trong khi đó, từ 1/7/2025, Luật BHXH năm 2024, yêu cầu chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH bắt buộc, lúc đầu chị Xuyến cũng băn khoăn nhưng đến nay chị đăng ký tham gia sau khi nghe tuyên truyền về những lợi ích thiết thực.

Triển khai Luật BHXH năm 2024, ông Vũ Văn Dương - Phó giám đốc BHXH cơ sở Bình Giang (TP Hải Phòng) chia sẻ, BHXH cơ sở rà soát các doanh nghiệp có chủ không hưởng tiền lương, tiền công, chưa tham gia BHXH trên địa bàn. Đồng thời, phối hợp cơ quan thuế rà soát các chủ hộ kinh doanh chưa tham gia BHXH. Trên cơ sở đó, BHXH cơ sở tham mưu với chính quyền địa phương ra văn bản gửi các doanh nghiệp cũng như các hộ kinh doanh yêu cầu đăng ký tham gia BHXH bắt buộc…

Theo dữ liệu do cơ quan Thuế TP Hải Phòng cung cấp, toàn TP có hơn 84.759 hộ kinh doanh đang hoạt động, trong đó hơn 5.100 hộ có đăng ký kinh doanh và nộp thuế theo phương pháp kê khai; các hộ còn lại nộp thuế theo phương pháp khoán và không phải nộp thuế giá trị gia tăng.

Triển khai thực hiện Luật BHXH, nhất là quy định chủ hộ kinh doanh tham gia BHXH bắt buộc, BHXH các địa phương phối hợp cùng cơ quan Thuế thực hiện rà soát, đối chiếu, kiểm tra, phân loại; xây dựng kế hoạch và tổ chức hội nghị làm việc trực tiếp với các chủ hộ để phát triển người tham gia BHXH, BHYT, BH thất nghiệp theo quy định. Đồng thời, định kỳ hằng quý, cơ quan BHXH lập danh sách các đơn vị, lao động có kê khai thuế thu nhập cá nhân nhưng thực tế không làm việc, không hưởng tiền lương hoặc thu nhập (nếu có) và gửi cơ quan Thuế cùng cấp để đề nghị kiểm tra, xử lý theo quy định pháp luật…

Đảm bảo an sinh bền vững cho người dân

Theo thống kê của bảo hiểm xã hội (BHXH) Việt Nam, tính đến hết tháng 9/2025, cả nước có gần 19,9 triệu người tham gia BHXH, tăng khoảng 798.000 người so với cùng kỳ năm 2024. Trong đó, số người tham gia BHXH bắt buộc gần 17,7 triệu người và BHXH tự nguyện hơn 2,13 triệu người. Số người tham gia BH thất nghiệp hơn 16 triệu người, tăng 694,3 nghìn người so với cùng kỳ năm 2024.

Đạt được kết quả trên là do trước và sau khi Luật BHXH năm 2024 có hiệu lực (ngày 1/7/2025), BHXH Việt Nam đã ban hành nhiều văn bản quán triệt, hướng dẫn các địa phương nắm vững và vận dụng đúng các quy định mới; kịp thời rà soát, đơn giản hóa các quy trình, thủ tục hành chính về BHXH; nâng cấp các phần mềm nghiệp vụ về giải quyết chế độ BHXH nhằm tạo điều kiện thuận lợi tối đa cho người tham gia, thụ hưởng chính sách.

Bên cạnh việc mở rộng diện bao phủ, sau 3 tháng thực hiện Luật BHXH năm 2024, công tác thực hiện chính sách BHXH, BH thất nghiệp đã đạt nhiều kết quả tích cực. Cụ thể, cả nước đã giải quyết, chi trả chế độ BHXH hằng tháng cho hơn 144.000 người; hơn 5,3 triệu lượt người hưởng chế độ ốm đau; gần 981,5 nghìn người hưởng chế độ thai sản và hơn 587.000 người nhận trợ cấp thất nghiệp. Đáng chú ý, số người đề nghị hưởng BHXH một lần giảm khoảng 23% so với cùng kỳ năm 2024. 

Theo quy định của Luật BHXH năm 2024, đối tượng tham gia BHXH bắt buộc được mở rộng đối với các trường hợp là chủ hộ kinh doanh của hộ kinh doanh có đăng ký kinh doanh; người hoạt động không chuyên trách ở cấp xã, ở thôn, tổ dân phố; người quản lý doanh nghiệp, kiểm soát viên, người đại diện phần vốn nhà nước, người đại diện phần vốn của doanh nghiệp theo quy định của pháp luật… Quy định này giúp người lao động có thể yên tâm coi việc trích một phần thu nhập hằng tháng để đóng BHXH là khoản tích lũy đem lại lợi ích thiết thực, lâu dài...