Theo BVSC Research, đà giải ngân đầu tư công đang trở thành động lực then chốt cho tăng trưởng GDP cuối năm, góp phần củng cố ổn định vĩ mô và tạo nền cho mục tiêu tăng trưởng cao giai đoạn 2025–2030.

Bức tranh vĩ mô: tăng trưởng tích cực, tiêu dùng chững lại

Câu chuyện không chỉ là tốc độ giải ngân, mà là chất lượng tăng trưởng – nền tảng để hướng tới mục tiêu GDP 8–10% giai đoạn 2025–2030. Báo cáo Vĩ mô và Thị trường chứng khoán tháng 10/2025 của BVSC Research phác họa một bức tranh nhiều gam sáng: sản xuất và đầu tư khởi sắc, đầu tư công tăng tốc, chỉ có tiêu dùng nội địa là còn bước chậm lại đôi chút sau nhịp phục hồi sôi động nửa đầu năm.

Chỉ số sản xuất công nghiệp (SXCN) tháng 10 tăng 2,4% so với tháng trước và tăng 10,8% so với cùng kỳ – mức cao nhất trong gần hai năm. Tính chung 10 tháng đầu năm, SXCN tăng 9,2%, phản ánh sức phục hồi mạnh mẽ của khu vực chế biến – chế tạo. BVSC Research nhận định đây là “trụ đỡ” quan trọng cho tăng trưởng khi các đơn hàng xuất khẩu đang quay lại ở đa số nhóm ngành điện tử, dệt may, thiết bị công nghệ.

Trong khi đó, tiêu dùng nội địa tăng chậm hơn. Tổng mức bán lẻ hàng hóa và dịch vụ tháng 10 đạt 598,4 nghìn tỷ đồng, tăng 7,2% so với cùng kỳ – thấp hơn mức trung bình 8–9% của các tháng trước. Doanh thu bán lẻ hàng hóa – chiếm hơn 75% tổng mức bán lẻ – chỉ tăng 5,7%, mức thấp nhất trong hai năm trở lại đây. BVSC Research cho rằng điều này phản ánh tâm lý thận trọng của người tiêu dùng trong bối cảnh thu nhập thực tế tăng chậm, cộng ảnh hưởng thiên tai tại miền Trung và miền Bắc cuối quý III.

Điểm sáng nổi bật là đầu tư công. Tháng 10, vốn đầu tư từ ngân sách Nhà nước đạt 91.029 tỷ đồng, tăng 5,09% so với tháng trước và 33,26% so với cùng kỳ. Lũy kế 10 tháng, giá trị giải ngân đạt 640.163 tỷ đồng – hoàn thành hơn 70% kế hoạch năm và tăng 29,1% so với cùng kỳ. Theo BVSC Research, phần vốn còn lại khoảng 245 nghìn tỷ đồng có thể được giải ngân trong hai tháng cuối năm, giúp hoàn thành 100% kế hoạch 2025 nếu tiến độ các dự án hạ tầng lớn được duy trì đúng hướng.

Môi trường vĩ mô tiếp tục ổn định. CPI tháng 10 tăng 3,25% so với cùng kỳ; bình quân 10 tháng tăng 3,2%, thấp hơn mục tiêu 4,5–5%. Tỷ giá USD/VND chỉ giảm 0,42% trong tháng, tương đương mức mất giá 3,17% từ đầu năm – “trong tầm kiểm soát” dù USD vẫn mạnh trên thị trường quốc tế.

Nhờ duy trì các cân đối lớn và lạm phát thấp, Việt Nam có điều kiện ổn định lãi suất và tạo dư địa cho tăng trưởng quý cuối năm.

Động lực tăng trưởng cuối năm: đầu tư công và xuất khẩu bứt tốc

Theo BVSC Research, giải ngân đầu tư công đang trở thành động lực chính của tăng trưởng GDP trong những tháng cuối năm. Khi hơn 70% kế hoạch vốn đã được thực hiện, hàng loạt dự án giao thông trọng điểm – đặc biệt cao tốc Bắc – Nam, hạ tầng năng lượng, cảng biển – bước vào giai đoạn nước rút. Hiệu ứng lan tỏa sang ngành vật liệu xây dựng, xây lắp và logistics giúp tăng tổng cầu nội địa, tạo “vòng quay vốn” tích cực cho nền kinh tế.

Không chỉ thúc đẩy trực tiếp, đầu tư công còn kéo theo dòng vốn tư nhân và FDI vào các khu công nghiệp, khu chế xuất, góp phần hình thành chu kỳ đầu tư mới. BVSC Research đánh giá: “Nếu tiến độ giải ngân duy trì trong hai tháng cuối năm, tăng trưởng GDP 2025 có khả năng đạt ngưỡng cao trong kịch bản cơ sở, tiệm cận mục tiêu 8–9%.”

Song song, khu vực sản xuất – xuất khẩu tiếp tục giữ vai trò mũi nhọn. Chỉ số PMI ngành sản xuất tháng 10 đạt 54,5 điểm – cao nhất từ giữa 2024 – cho thấy sản lượng và đơn hàng mới đều tăng. BVSC Research nhận định doanh nghiệp điện tử, dệt may, gỗ, sản phẩm tiêu dùng đang nhận thêm đơn hàng từ Mỹ, EU và Đông Á khi chuỗi cung ứng ổn định trở lại.

Tuy nhiên, sức mua trong nước vẫn cần được chú trọng. Tăng trưởng bán lẻ yếu và thiên tai có thể làm chậm phục hồi tiêu dùng. Giá xăng dầu và thực phẩm giảm giúp hạ chi phí sinh hoạt, nhưng tâm lý thận trọng khiến cầu nội địa chưa bứt phá. BVSC Research cho rằng trong khi đầu tư công và xuất khẩu đóng vai trò “đầu kéo”, chính sách hỗ trợ thu nhập và kích cầu có chọn lọc sẽ là “mảnh ghép còn thiếu” cho tăng trưởng 2026.

Thách thức và chính sách điều hành: giữ ổn định để bứt phá

Theo BVSC Research, một số thách thức vĩ mô có thể xuất hiện cuối năm: áp lực lãi suất huy động tăng nhẹ do nhu cầu vốn cao và dòng tiền dịch chuyển giữa các kênh đầu tư; cùng với biến động tỷ giá trong bối cảnh USD duy trì sức mạnh.

Dù vậy, BVSC Research đánh giá rủi ro tổng thể vẫn được kiểm soát tốt. Lạm phát dự kiến 3,5–4% cả năm, thấp hơn mục tiêu 4,5–5%, tạo điều kiện để Ngân hàng Nhà nước giữ ổn định lãi suất. Chính sách tài khóa mở rộng có trọng tâm – trọng điểm giúp cân bằng tăng trưởng với ổn định giá cả.

BVSC Research khuyến nghị Chính phủ tiếp tục tăng tốc giải ngân đi đôi nâng cao chất lượng, ưu tiên dự án có hiệu quả lan tỏa lớn, đồng thời hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa tiếp cận tín dụng, mở rộng sản xuất, và đẩy mạnh xuất khẩu sang ASEAN và Trung Đông.

Cơ hội thu hút vốn quốc tế cũng là điểm nhấn. Việt Nam được nâng triển vọng tín nhiệm lên “tích cực” và kỳ vọng nâng hạng thị trường chứng khoán năm 2026 – những yếu tố giúp thu hút dòng vốn ngoại. Khi đi cùng cải cách thể chế và chuẩn mực quản trị, Việt Nam có thể củng cố niềm tin thị trường, tăng thu hút vốn trung – dài hạn.

BVSC Research nhấn mạnh, duy trì ổn định vĩ mô là điều kiện tiên quyết cho tăng tốc bền vững. Cân bằng giữa tăng trưởng và kiểm soát lạm phát, giữa đầu tư công và tiêu dùng nội địa, sẽ giúp Việt Nam không chỉ đạt mục tiêu GDP 8–9% năm 2025 mà còn tạo nền cho giai đoạn phát triển đến 2030.