Tiếp thu các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo thẩm tra sơ bộ đối với Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), thừa ủy quyền Chính phủ, Bộ Tài chính báo cáo giải trình làm rõ việc đưa quy hoạch ngành vào hệ thống quy hoạch nhằm thể hiện đúng vai trò của công tác quy hoạch, hoàn thiện quy định về hệ thống quy hoạch và có cơ sở pháp lý để tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc trong lĩnh vực này.

Giải trình ý kiến đề nghị thuyết minh cụ thể hơn tính hợp lý, giá trị tăng thêm của việc đưa các quy hoạch kỹ thuật, chuyên ngành vào hệ thống quy hoạch nhằm giải quyết vướng mắc trên thực tế, thừa ủy quyền Chính phủ, Bộ Tài chính báo cáo tiếp thu giải trình của Chính phủ trình Quốc hội và cho biết Luật Quy hoạch năm 2017 quy định khái niệm “quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành” là quy hoạch cụ thể hóa quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh, tuy nhiên phạm vi điều chỉnh của Luật lại không bao gồm quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành. Do đó, có mâu thuẫn giữa phạm vi điều chỉnh và nội dung của Luật Quy hoạch năm 2017.

Ngoài ra, cách quy định về khái niệm “quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành” như hiện hành dẫn đến có nhiều cách hiểu khác nhau, cụ thể như: Quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành có vai trò thấp hơn quy hoạch tỉnh vì cụ thể hóa cả quy hoạch tỉnh. Trong khi, thực tế, có các quy hoạch đóng vai trò quan trọng không chỉ với vùng mà còn cả quốc gia, ví dụ như: Quy hoạch chi tiết cảng hàng không, sân bay; quy hoạch tỉnh cũng có thể là quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành vì cụ thể hóa quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch nào cũng được lập dựa trên các quy định về tiêu chuẩn kỹ thuật chuyên ngành.

Do có nhiều cách hiểu khác nhau về quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành và phạm vi điều chỉnh của Luật Quy hoạch năm 2017, dẫn đến khó khăn, vướng mắc lớn hiện nay trong công tác quy hoạch là không đủ căn cứ pháp lý để xác định vai trò, mối quan hệ và xử lý mâu thuẫn giữa quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng và quy hoạch tỉnh trong quá trình triển khai; các nguyên tắc cơ bản của hoạt động quy hoạch, yêu cầu đối với nội dung quy hoạch, nguyên tắc điều chỉnh quy hoạch và quy định về công bố thông tin, hệ thống thông tin và cơ sở dữ liệu quốc gia về quy hoạch được quy định tại Luật Quy hoạch không áp dụng cho các quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành. Những khó khăn, vướng mắc trên đều đã được Đảng ủy Chính phủ rà soát, tổng kết và báo cáo Bộ Chính trị.

Để phản ánh đúng tính chất của các quy hoạch chi tiết và mối quan hệ giữa các quy hoạch, Bộ Tài chính nêu rõ Dự thảo Luật Quy hoạch sửa đổi đã thay khái niệm “quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành” bằng khái niệm “quy hoạch chi tiết ngành”, là quy hoạch cụ thể hóa quy hoạch ngành, định hướng phát triển ngành kết cấu hạ tầng hoặc sử dụng tài nguyên trong quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh; bảo đảm liên kết giữa các ngành, các địa phương và sửa đổi Danh mục quy hoạch ngành, quy hoạch chi tiết ngành theo hướng xác định ngay quy hoạch được cụ thể hóa.

Đồng thời, để bảo đảm tính đồng bộ, liên kết của hệ thống quy hoạch, Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) chỉ bổ sung điều chỉnh một số nội dung mang tính nguyên tắc chung đối với quy hoạch chi tiết ngành, bao gồm: Yêu cầu, nguyên tắc chung cho hoạt động quy hoạch; Mối quan hệ với quy hoạch cấp quốc gia, quy hoạch vùng, quy hoạch tỉnh; Hồ sơ quy hoạch; Việc công bố quy hoạch; Lưu trữ và chia sẻ thông tin, cơ sở dữ liệu quy hoạch.

Các luật chuyên ngành sẽ quy định chi tiết, cụ thể về lập, thẩm định, phê duyệt, công bố, điều chỉnh và nội dung quy hoạch chi tiết ngành, quy hoạch đô thị và nông thôn.

Do đó, theo Bộ Tài chính, việc chuyển khái niệm “quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành” thành khái niệm “quy hoạch chi tiết ngành”, bổ sung quy hoạch chi tiết ngành vào phạm vi điều chỉnh của luật và hệ thống quy hoạch tại Dự thảo Luật không làm phát sinh thêm quy hoạch mới mà chỉ làm rõ thêm khái niệm, thể hiện đúng vai trò, tính chất của quy hoạch, góp phần hoàn thiện quy định về hệ thống quy hoạch, để có cơ sở xử lý các khó khăn, vướng mắc phát sinh liên quan đến mối quan hệ và xử lý mâu thuẫn giữa các quy hoạch. Danh mục quy hoạch ngành và quy hoạch chi tiết ngành kèm theo Dự thảo Luật cũng đã được rút gọn so với Luật Quy hoạch năm 2017.

Phương án sửa đổi phạm vi điều chỉnh của Luật Quy hoạch và hệ thống quy hoạch đã được Đảng ủy Chính phủ đề xuất và báo cáo Bộ Chính trị tại Báo cáo số 33-BC/ĐU.