Trên cơ sở tiếp thu các ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội và báo cáo thẩm tra sơ bộ đối với Dự án Luật Quy hoạch (sửa đổi), thừa ủy quyền Chính phủ báo cáo Quốc hội, Bộ Tài chính giải trình làm rõ vấn đề liên quan đến quy hoạch cấp tỉnh và quy hoạch chung lập cho thành phố trực thuộc Trung ương.

Cụ thể, làm rõ ý kiến đề nghị hoàn thiện quy định “nếu tồn tại cả quy hoạch tỉnh lập cho thành phố trực thuộc Trung ương và quy hoạch chung lập cho thành phố trực thuộc Trung ương” theo hướng: quy hoạch tỉnh của 6 thành phố trực thuộc Trung ương chỉ quy định những định hướng, còn quy hoạch chung xây dựng của các thành phố trực thuộc Trung ương sẽ quy định cụ thể, theo báo cáo ý kiến giải trình của Chính phủ, Bộ Tài chính cho biết, đây là nội dung đã được Chính phủ thảo luận và cho ý kiến nhiều lần trong quá trình nghiên cứu sửa đổi Luật Quy hoạch và Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn.

Theo giải trình của Bộ Tài chính, nội dung, phương pháp luận và cách tiếp cận để lập quy hoạch tỉnh theo quy định của Luật Quy hoạch; còn quy hoạch chung thành phố trực thuộc trung ương là theo quy định của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn, mặc dù có những điểm chung, nhưng vẫn có sự khác biệt cơ bản.

Theo đó, nội dung, phương pháp luận của quy hoạch tỉnh hướng đến tầm nhìn, mục tiêu phát triển bền vững, bao trùm trên các mặt kinh tế - xã hội - môi trường - quốc phòng, an ninh của quốc gia, vùng, địa phương; trong đó, giải quyết các vấn đề có tính chiến lược dài hạn (như: an ninh lương thực, an ninh kinh tế, an ninh năng lượng, an ninh nguồn nước...) trên cơ sở điều phối, hài hòa lợi ích giữa các cấp, các ngành (giữa lợi ích chung của quốc gia, của vùng với lợi ích riêng của từng địa phương; giữa phát triển kinh tế - xã hội với yêu cầu bảo vệ môi trường, bảo tồn di sản văn hóa …); phát triển cân đối, hài hòa giữa các khu vực (giữa đô thị và nông thôn; giữa khu vực có trình độ phát triển cao với khu vực vùng sâu, vùng xa, trình độ phát triển thấp; giữa các vùng, miền, địa phương…) và thúc đẩy liên kết vùng, liên kết ngành để tối ưu hóa việc khai thác, sử dụng các nguồn lực hữu hạn.

Trong khi đó, nội dung, phương pháp luận của quy hoạch chung thành phố trực thuộc Trung ương hướng đến mục tiêu tạo lập môi trường sống thích hợp cho người dân thông qua việc tổ chức không gian, kiến trúc cảnh quan, kết cấu hạ tầng và nhà ở, chủ yếu tập trung cho khu vực đô thị, khu vực nông thôn.

Điều đó có nghĩa là quy hoạch tỉnh giải quyết bài toán phát triển kinh tế vĩ mô, hướng đến mục tiêu tăng trưởng và phát triển bền vững tổng thể của một tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trong mối quan hệ với vùng và quốc gia.

Còn quy hoạch chung thành phố trực thuộc Trung ương, quy hoạch đô thị và nông thôn khác sẽ cụ thể hóa nội dung quy hoạch tỉnh về mặt không gian kiến trúc cảnh quan, để làm cơ sở lập quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết, trong đó xác định các chỉ tiêu sử dụng đất, chỉ tiêu về hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng xã hội và môi trường... dựa trên yêu cầu kiến trúc cảnh quan môi trường để tạo lập môi trường sống phù hợp cho dân cư tại khu vực đô thị, nông thôn.

Về thẩm quyền phê duyệt, quy hoạch chung thành phố trực thuộc Trung ương thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn nên sẽ được Chính phủ giải trình tại Hồ sơ Dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn.

Bộ Tài chính cho biết, tiếp thu ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong thời gian tới, Chính phủ sẽ chỉ đạo các Bộ, ngành có liên quan phối hợp với các cơ quan của Quốc hội trong quá trình chỉnh lý Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi); Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn để bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ giữa hai Luật. Đồng thời, để bảo đảm linh hoạt trong quá trình tổ chức thực hiện, phù hợp với chủ trương tại Nghị quyết số 66-NQ/TW, nội dung của 2 loại quy hoạch sẽ được nghiên cứu quy định cụ thể tại các văn bản quy định chi tiết để tránh sự trùng lặp.

Cũng liên quan tới vấn đề quy hoạch tỉnh, giải trình ý kiến đề nghị xác định rõ phạm vi, tránh trùng lặp giữa quy hoạch tỉnh với quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh, báo cáo ý kiến giải trình của Chính phủ, Bộ Tài chính cho biết nội dung quy hoạch tỉnh tại Dự thảo Luật Quy hoạch (sửa đổi) chỉ có định hướng sử dụng đất trên địa bàn tỉnh, không có các chỉ tiêu sử dụng đất. Luật Đất đai năm 2024 quy định nội dung quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh (quy hoạch chi tiết ngành) bao gồm: Định hướng sử dụng đất được xác định trong quy hoạch tỉnh; xác định chỉ tiêu sử dụng đất…

Như vậy, quy hoạch sử dụng đất cấp tỉnh hiện nay cụ thể, chi tiết hơn quy hoạch tỉnh. Các chỉ tiêu sử dụng đất thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Đất đai không thuộc phạm vi điều chỉnh của Luật Quy hoạch. Các quy định liên quan đến chỉ tiêu sử dụng đất sẽ được nghiên cứu sửa đổi trong quá trình sửa đổi Luật Đất đai.