Đa dạng hóa sản phẩm - bước tiến trong chiến lược phát triển thị trường

Theo thông tin từ Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX), sản phẩm hợp đồng tương lai chỉ số VN100 sẽ chính thức được đưa vào giao dịch trên Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) từ ngày 10/10/2025. Đây là kết quả của quá trình phối hợp giữa các Sở Giao dịch, Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC) cùng các thành viên thị trường trong việc kiểm thử, vận hành trên hệ thống công nghệ mới KRX.

Theo ông Nguyễn Quang Thương - Phó Tổng giám đốc Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam (VNX), việc ra mắt Hợp đồng tương lai VN100 nằm trong lộ trình đa dạng hóa sản phẩm thị trường phái sinh, phù hợp với Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán Việt Nam đến năm 2030. Sản phẩm mới không chỉ mở rộng lựa chọn đầu tư mà còn giúp thị trường phát triển cả về quy mô lẫn chiều sâu, hướng tới đáp ứng tốt hơn các nhu cầu phòng vệ rủi ro của nhà đầu tư.

Chỉ số VN100, tài sản cơ sở của hợp đồng tương lai mới, được đánh giá có độ phủ và tính đại diện cao. Theo thống kê, tháng 9/2025, VN100 đại diện cho khoảng 88% giá trị vốn hóa và 89% giá trị giao dịch của toàn thị trường, cao hơn nhiều so với các chỉ số quy mô nhỏ hơn.

Bên cạnh đó, tỷ trọng 10 cổ phiếu vốn hóa lớn nhất chỉ chiếm khoảng 51% giá trị rổ VN100, thấp hơn mức 64% của VN30, giúp chỉ số này phản ánh sát hơn diễn biến chung của thị trường, đồng thời hạn chế ảnh hưởng từ biến động của một vài cổ phiếu lớn.

Ngoài ra, chỉ số VN100 đã được triển khai từ năm 2014 và được nhiều quỹ ETF trong nước như VinaCapital VN100 ETF hay IPAAM VN100 ETF lựa chọn làm chỉ số tham chiếu, thể hiện mức độ ổn định và độ tin cậy cao. Việc đưa Hợp đồng tương lai VN100 vào vận hành trên nền tảng công nghệ mới được kỳ vọng sẽ tạo bước chuyển về chất cho thị trường phái sinh trong giai đoạn tới.

Công cụ phòng ngừa rủi ro hiệu quả

Một trong những mục tiêu quan trọng của việc triển khai hợp đồng tương lai VN100 là tăng cường khả năng phòng vệ rủi ro danh mục cho nhà đầu tư. Ông Nguyễn Quang Thương cho biết, chỉ số VN100 có hệ số tương quan tới 98,6% với VN-Index, thể hiện mức độ bám sát thị trường cơ sở cao.

Nhờ vậy, hợp đồng tương lai VN100 sẽ trở thành công cụ hiệu quả để các quỹ đầu tư quy mô lớn, đặc biệt là các quỹ mở, quỹ ETF, có thể phòng ngừa rủi ro biến động giá cổ phiếu trong danh mục, qua đó góp phần ổn định thị trường cơ sở.

Trên thực tế, kể từ khi thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam đi vào hoạt động năm 2017, các sản phẩm hợp đồng tương lai đã đóng vai trò quan trọng trong việc cân bằng cung - cầu và giảm thiểu biến động ngắn hạn.

Tuy nhiên, sản phẩm chủ đạo hiện nay vẫn là Hợp đồng tương lai chỉ số VN30, vốn tập trung vào nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn. Sự xuất hiện của Hợp đồng tương lai VN100 được kỳ vọng phản ánh toàn diện hơn biến động của thị trường, tăng khả năng quản trị rủi ro danh mục và thu hút thêm các nhà đầu tư tổ chức trong và ngoài nước.

Không dừng lại ở đó, đa dạng hóa sản phẩm phái sinh là định hướng xuyên suốt của cơ quan quản lý. VNX đang tiếp tục nghiên cứu triển khai các sản phẩm theo thông lệ quốc tế, trong đó có hợp đồng quyền chọn trên chỉ số cổ phiếu và cổ phiếu đơn lẻ, nhằm hoàn thiện hệ sinh thái phái sinh, đáp ứng nhu cầu đầu tư và phòng vệ rủi ro ở các cấp độ khác nhau.

“Hệ thống KRX, vừa được đưa vào vận hành, cũng tạo điều kiện hạ tầng để các sản phẩm phái sinh mới ra đời an toàn, minh bạch và đồng bộ hơn”, ông Thương cho biết.

Sự ra đời của Hợp đồng tương lai VN100 vì thế không chỉ là bước đi kỹ thuật, mà còn là biểu tượng cho sự trưởng thành của thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam - nơi đầu tư, phòng vệ và quản trị rủi ro đang dần trở thành những cấu phần quan trọng của một thị trường vốn hiện đại.

Với tính đại diện cao, độ ổn định tốt và nền tảng công nghệ vững chắc, HĐTL VN100 được kỳ vọng sẽ là “mảnh ghép” quan trọng giúp thị trường phái sinh Việt Nam tiến gần hơn chuẩn mực khu vực và quốc tế.