Nhiều kết quả nổi bật

Trong giai đoạn 2021-2025, tỉnh Cao Bằng được Trung ương phân bổ tổng nguồn vốn hơn 5.776 tỷ đồng cho Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và miền núi. Trong đó, vốn đầu tư trên 2.679 tỷ đồng, vốn sự nghiệp trên 3.122 tỷ đồng, vốn đối ứng địa phương gần 289 tỷ đồng. Trên cơ sở đó, Tỉnh đã triển khai 10 dự án thành phần, với 14 tiểu dự án, 14 nội dung và hơn 60 hoạt động cụ thể, tập trung xây dựng hạ tầng thiết yếu, hỗ trợ định canh định cư, tạo sinh kế, an sinh xã hội và bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch.

Tính đến tháng 8/2025, toàn Tỉnh đã giải ngân trên 3.800 tỷ đồng, đạt 75,6% kế hoạch. Hạ tầng thiết yếu được đầu tư mạnh mẽ: 70% thôn, bản có đường ô tô đến trung tâm được cứng hóa, 100% trạm y tế được kiên cố hóa, 80% thôn có nhà sinh hoạt cộng đồng. Tỉnh cũng đã cấp phát 13.000 téc nước, hoàn thành 53 công trình nước sạch, bố trí, sắp xếp dân cư tại nhiều khu vực cần thiết. Nhờ đó, đời sống Nhân dân, đặc biệt là đồng bào vùng sâu, vùng xa từng bước được cải thiện. Tỷ lệ hộ nghèo trong đồng bào DTTS giảm 4,66%, nhiều hộ đã vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Bên cạnh đó, tỉnh Cao Bằng còn triển khai nhiều mô hình sản xuất hiệu quả cho đồng bào như: trồng cây gia vị, trồng thuốc lá nguyên liệu (dự kiến đến năm 2030 đạt 6.000-7.000 ha), trồng trúc sào - sản phẩm đã có “Chỉ dẫn địa lý”, cùng 2 sản phẩm đạt chuẩn OCOP 4 sao là chiếu trúc và chiếu trúc hoạt tính. Các vùng dược liệu như: quế, hồi, hà thủ ô đỏ, tam thất, giảo cổ lam… cũng có nhiều sản phẩm được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao trở lên, góp phần nâng tầm giá trị nông sản truyền thống.

Mặt khác, tỉnh Cao Bằng còn đẩy mạnh quảng bá sản phẩm OCOP trên các sàn thương mại điện tử. Theo đó, hàng trăm sản phẩm đặc trưng của địa phương như: thạch đen, lạp sườn, hạt dẻ, miến dong, dao Phúc Sen, tinh dầu… đã được giới thiệu rộng rãi, mở ra thị trường tiêu thụ ổn định, gia tăng thu nhập cho bà con.

Đặc biệt, các làng nghề truyền thống như: làm hương Phia Thắp, rèn Phúc Sen, làm giấy bản Quốc Dân… được phục hồi và phát triển, tạo thêm việc làm, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc.

Kết quả trên là nhờ Tỉnh tập trung triển khai đồng bộ nhiều giải pháp. Trước hết, hoàn thiện cơ chế, chính sách bằng việc cụ thể hóa chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước về phát triển vùng đồng bào DTTS, đảm bảo triển khai thống nhất trong toàn hệ thống chính trị.

Khó khăn, thách thức còn hiện hữu

Mặc dù đạt nhiều kết quả tích cực, song Chương trình MTQG phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Cao Bằng vẫn đối diện với không ít khó khăn, thách thức. Cụ thể, hệ thống văn bản hướng dẫn của Trung ương ban hành chậm, thiếu đồng bộ, gây khó khăn trong giải ngân, đặc biệt là vốn sự nghiệp hằng năm.

Nguồn vốn đối ứng của địa phương còn hạn hẹp, chưa đáp ứng yêu cầu. Một bộ phận đồng bào vẫn còn tư tưởng trông chờ, ỷ lại vào chính sách hỗ trợ, làm giảm hiệu quả thực hiện. Cơ sở hạ tầng ở các xã, thôn đặc biệt khó khăn chưa đồng bộ, nhiều nơi vẫn thuộc diện đặc biệt khó khăn. Việc giải quyết đất ở, đất sản xuất, định canh định cư chưa triệt để.

Nguy cơ tái nghèo vẫn cao, đời sống của một bộ phận đồng bào chưa bền vững, nhất là ở các khu vực vùng sâu, vùng xa. Đây là những thách thức lớn đặt ra cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi tỉnh Cao Bằng trong thời gian tới.

Có thể nói, những năm qua, tỉnh Cao Bằng đã đạt nhiều thành tựu trong phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào DTTS và miền núi, khẳng định quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị. Dù còn nhiều khó khăn, song với cách làm sáng tạo, sự đồng hành của Nhà nước và sự đồng lòng của Nhân dân, tin tưởng rằng Cao Bằng sẽ thực hiện thành công Chương trình này, góp phần khẳng định vị thế của một tỉnh miền núi, biên cương giàu tiềm năng và bản sắc văn hóa dân tộc.

Đặc biệt, từ ngày 1/7/2025, tỉnh Cao Bằng vận hành theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp - một mô hình gần dân, hiểu dân và giúp dân hiệu quả hơn. Đây sẽ là động lực mới để Tỉnh triển khai tốt các chương trình mục tiêu quốc gia, trong đó có phát triển vùng DTTS và miền núi, giảm nghèo bền vững, tạo thế và lực mới cho sự phát triển trong giai đoạn tới.