Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em trên môi trường mạng

Tùng Anh

Việt Nam hiện có hơn 26 triệu học sinh, sinh viên. Trong đó, các cấp mầm non, Tiểu học, Trung học cơ sở vào khoảng 20 triệu học sinh, chiếm 80%. Bên cạnh những lợi ích to lớn mà công nghệ thông tin mang lại, môi trường Internet cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với học sinh.

Môi trường Internet cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với học sinh. Ảnh: Internet
Môi trường Internet cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với học sinh. Ảnh: Internet

Việt Nam hiện có hơn 26 triệu học sinh, sinh viên. Trong đó, các cấp mầm non, Tiểu học, Trung học cơ sở vào khoảng 20 triệu học sinh, chiếm 80%.

Những năm gần đây, cùng với việc phổ cập công nghệ thông tin, học sinh được “tiếp cận đa dạng tài nguyên học tập, nâng cao tính chủ động và khả năng tự học, tăng cường kỹ năng hợp tác và làm việc nhóm, phát triển tư duy sáng tạo và kỹ năng số, cá nhân hóa lộ trình học tập theo năng lực và sở thích, cũng như rèn luyện kỹ năng sử dụng công nghệ cần thiết cho tương lai”.

Tuy nhiên, bên cạnh những lợi ích to lớn mà công nghệ thông tin mang lại, môi trường Internet cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với học sinh: Tiếp xúc thông tin, nội dung độc hại; lạm dụng dữ liệu cá nhân; bắt nạt trực tuyến; lừa đảo; quấy rối... và nghiện Internet. Những điều này này có thể gây tổn thương tinh thần, thể chất; làm mất tập trung, ảnh hưởng không tốt đến quá trình học tập hay sự phát triển của học sinh về mọi mặt.

Vì vậy, trách nhiệm của Gia đình - Nhà trường - Xã hội là tạo dựng một môi trường Internet lành mạnh, an toàn, để giúp trẻ em – một trong những đối tượng dễ bị tổn thương - trang bị kiến thức và kỹ năng tự bảo vệ mình; qua đó, phát triển toàn diện cả về thể chất lẫn tinh thần.

 “Bên cạnh các kết quả đạt được, công tác bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường Internet vẫn còn những tồn tại, hạn chế như việc quản lý, tổ chức giáo dục văn hóa ứng xử cho trẻ em, học sinh trên môi trường mạng chưa được triển khai mạnh mẽ. Việc nắm bắt thông tin, định hướng tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống đẹp cho trẻ em, học sinh còn hạn chế. Một bộ phận học sinh dành quá nhiều thời gian cho việc sử dụng thiết bị điện tử và mạng xã hội, dẫn đến nguy cơ bị quấy rối, bắt nạt trên môi trường Internet. Phòng Tư vấn tâm lý học đường ở nhiều nơi vẫn còn yếu và thiếu; trong khi đó, đội ngũ giáo viên chưa được đào tạo bài bản về cách xử lý khủng hoảng truyền thông, cũng như tư vấn tâm lý cho học sinh khi gặp các sự cố liên quan đến môi trường Internet”, đại diện Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết.

Triển khai Quyết định số 830/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Chương trình Bảo vệ và hỗ trợ trẻ em tương tác lành mạnh, sáng tạo trên môi trường mạng giai đoạn 2021-2025, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành kế hoạch, tập trung vào nhiều giải pháp như xây dựng và lồng ghép vào chương trình giáo dục việc giáo dục “bộ kỹ năng số” cho học sinh theo từng cấp học; xây dựng mô hình, quy chế quản lý việc dạy học trực tuyến và hướng dẫn cho nhà trường, giáo viên về nội dung đảm bảo an toàn thông tin, tham gia môi trường mạng an toàn đối với các hoạt động giảng dạy, quản lý giáo dục; phối hợp xây dựng và triển khai các giải pháp kỹ thuật tại trường học nhằm giám sát, chặn, lọc truy cập các nội dung vi phạm pháp luật, các nội dung không phù hợp với học sinh theo từng lứa tuổi...

Bộ cũng đã phối hợp với các bên liên quan xây dựng Mạng lưới Ứng cứu và bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng; Vận hành Cổng Thông tin điện tử của Mạng lưới, triển khai thử nghiệm tính năng tra cứu website độc hại cho trẻ em; Xây dựng kênh Youtube và Facebook của Mạng lưới ứng nhằm truyền thông, lan tỏa các kỹ năng, kiến thức về bảo vệ trẻ em trên môi trường mạng, góp phần truyền thông lan tỏa tới xã hội.