Theo Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), 8 tháng đầu năm 2025, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đạt hơn 11,1 tỷ USD, tăng 6,3% so với cùng kỳ năm 2024; mây, tre, cói, thảm đạt 574 triệu USD, tăng 5,4%. Thị trường tiêu thụ hàng thủ công mỹ nghệ ngày càng rộng mở, với Mỹ chiếm khoảng 35% kim ngạch xuất khẩu, tiếp đến là Nhật Bản, châu Âu.

Ngoài ra, những thị trường mới như Nga, Hàn Quốc, Úc hay Đài Loan cũng đang gia tăng nhập khẩu. Đến nay, sản phẩm thủ công mỹ nghệ Việt Nam đã có mặt tại 163 quốc gia và vùng lãnh thổ, cho thấy sức lan tỏa mạnh mẽ của ngành nghề truyền thống.

Sự chuyển dịch xu hướng tiêu dùng quốc tế cũng đặt ra yêu cầu mới. Các đơn hàng ngày càng tăng nhưng đi kèm là tiêu chuẩn khắt khe hơn về mẫu mã, chất lượng, khả năng giao hàng và trách nhiệm xã hội.

Các sản phẩm thân thiện môi trường, gắn yếu tố văn hóa – bản địa đang được ưu tiên. Nhiều làng nghề truyền thống lâu đời như Bát Tràng (gốm), Vạn Phúc (lụa), Phú Vinh (mây tre đan), Đồng Kỵ (gỗ mỹ nghệ) hay chiếu cói Nga Sơn, hương Quảng Phú Cầu đã xây dựng được thương hiệu riêng và có thị phần ổn định tại nước ngoài. Hiện cả nước đã có 145 làng nghề có sản phẩm xuất khẩu.

Để có được kết quả này, công tác xúc tiến thương mại quốc tế đóng vai trò quan trọng. Trong giai đoạn 2021-2025, Bộ Công thương đã triển khai 9 đề án xúc tiến thương mại dành cho hàng thủ công mỹ nghệ với tổng kinh phí gần 16 tỷ đồng.

Nhiều đoàn doanh nghiệp đã được tổ chức tham dự hội chợ quốc tế lớn như Ambiente Frankfurt (Đức), Maison et Objet (Pháp), New York Now (Hoa Kỳ), cùng các tuần lễ quảng bá tại Nhật Bản, Hàn Quốc. Đây là cơ hội kết nối trực tiếp với khách hàng, nhà nhập khẩu và phân phối, góp phần gia tăng đơn hàng và mở rộng thị trường.

Tuy vậy, trong bối cảnh công nghệ số bùng nổ, giới chuyên gia và hiệp hội cho rằng ngành nghề nông thôn cần chuyển dịch mạnh mẽ hơn sang thương mại điện tử xuyên biên giới.

Ông Lê Bá Ngọc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Xuất khẩu hàng thủ công mỹ nghệ Việt Nam nhấn mạnh, muốn tăng xuất khẩu bền vững, sản phẩm phải có vùng nguyên liệu ổn định, sản xuất theo hướng xanh, đổi mới sáng tạo và đặc biệt là đầu tư chuyên sâu vào thương mại điện tử.

Hiện nhiều cơ sở mới dừng lại ở việc lập website hoặc đăng tin trên mạng xã hội, chưa khai thác hết tiềm năng từ các sàn thương mại điện tử toàn cầu.

Trong thời gian tới, Trung tâm Xúc tiến thương mại nông nghiệp cho biết sẽ hỗ trợ các doanh nghiệp, cơ sở sản xuất hàng thủ công mỹ nghệ tham gia mạnh mẽ hơn vào các sàn thương mại điện tử quốc tế như Amazon, Alibaba, Etsy…, đồng thời xây dựng “gian hàng quốc gia” cho sản phẩm Việt Nam. Trên nền tảng này sẽ có triển lãm số, hội chợ ảo ứng dụng công nghệ 3D, AR, VR nhằm tái hiện không gian làng nghề và giới thiệu sản phẩm chân thực, sinh động đến khách hàng quốc tế.

Song song với đó là thúc đẩy đào tạo nhân lực thương mại số, xây dựng hệ thống dữ liệu khách hàng, ứng dụng Big Data để phân tích hành vi tiêu dùng và xu hướng thị trường, giúp doanh nghiệp ra quyết định nhanh và chính xác hơn.

Có thể thấy, các FTA và hoạt động xúc tiến truyền thống đã mở rộng cánh cửa xuất khẩu cho sản phẩm nghề nông thôn. Nhưng để tận dụng trọn vẹn cơ hội trong kỷ nguyên số, việc đẩy mạnh thương mại điện tử xuyên biên giới là hướng đi tất yếu, vừa tạo thương hiệu chung, vừa tiếp cận trực tiếp hàng triệu người tiêu dùng toàn cầu, đưa sản phẩm làng nghề Việt vươn xa bền vững.