Đầu tư công “nước rút” về đích

Năm 2025 đánh dấu một giai đoạn quan trọng trong việc thực hiện Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội 5 năm 2021 - 2025 của Việt Nam. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu bất ổn, đầu tư công được Chính phủ xác định là động lực tăng trưởng chủ chốt với mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch để đạt tăng trưởng kinh tế trên 8%. Ngay từ đầu năm, Chính phủ đã thể hiện quyết tâm mạnh mẽ, ban hành hàng loạt văn bản chỉ đạo nhằm đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công.

Tính đến 16/10/2025, số vốn giải ngân đạt 454.947 tỷ đồng, tương đương 50,7% kế hoạch Thủ tướng giao, tăng hơn 14.500 tỷ đồng so với cuối tháng 9. Có 9 bộ, cơ quan trung ương và 16 địa phương đạt tỷ lệ giải ngân cao hơn mức bình quân chung. Một số bộ, cơ quan, địa phương có tỷ lệ giải ngân cao như: Ngân hàng Chính sách Xã hội (đạt 96%) Văn phòng Trung ương Đảng (đạt 90%), Bộ Quốc phòng (đạt khoảng 60%), Hà Tĩnh (đạt 100%), Thanh Hóa (đạt 92%), Ninh Bình (đạt 91%), Lào Cai (đạt 81%). Đáng chú ý, 6 địa phương đạt tăng trưởng 2 con số đều có tỷ lệ giải ngân cao, trên trung bình cả nước. 

Đặc biệt, nhiều dự án, công trình quan trọng quốc gia đang được triển khai với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa, không thua bão gió”, “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, “thi công 3 ca 4 kíp”... Dự kiến hết năm 2025 sẽ hoàn thành 3.254 km đường bộ cao tốc và 1.711 km đường ven biển (vượt chỉ tiêu đề ra). Cả nước khởi công, khánh thành đồng loạt 80 dự án với tổng vốn đầu tư 445.000 tỷ đồng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; 250 dự án với tổng mức đầu tư 1,28 triệu tỷ đồng kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9.

Không để giải ngân vốn đầu tư công chậm

Để hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% trong quý IV/2025, các bộ, ngành và địa phương đối mặt với nhiều thách thức. Trong đó, bên cạnh những biến động giá và nguồn cung vật liệu xây dựng thì công tác giải phóng mặt bằng vẫn là nút thắt lớn nhất. Bởi theo Luật Đất đai năm 2024, điều kiện thu hồi đất là phải hoàn thành việc bố trí tái định cư. Người có đất bị thu hồi để thực hiện dự án được bố trí vào nhà ở tạm hoặc hỗ trợ tiền thuê nhà ở (tạm cư) trong thời gian chờ bố trí tái định cư. Tuy nhiên, các trường hợp khác không đủ điều kiện hỗ trợ tạm cư, dẫn đến ách tắc trong giải phóng mặt bằng - một trong những “nút thắt” lớn nhất của giải ngân đầu tư công hiện nay.

Tại hội nghị toàn quốc thúc đẩy đầu tư công năm 2025 (lần thứ 4), Thủ tướng Phạm Minh Chính đã nhấn mạnh giải ngân đầu tư công có ý nghĩa quan trọng; là một trong những động lực tăng trưởng, dẫn dắt và kích hoạt mọi nguồn lực xã hội, nâng cao giá trị, gia tăng thương hiệu của địa phương, cơ quan, đơn vị, giá trị gia tăng của đất. Do đó, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt. “Phải xác định giải ngân vốn đầu tư công vừa là chức trách nhiệm vụ theo thẩm quyền được giao, vừa là đạo đức công vụ của người cán bộ; mỗi dự án hoàn thành đều mang lại niềm vui, phấn khởi của nhân dân, đóng góp vào sự phát triển của đất nước, củng cố niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước”, Thủ tướng chia sẻ.

Thủ tướng cũng yêu cầu, các bộ, cơ quan Trung ương và địa phương triển khai thực hiện nghiêm túc các Nghị quyết Chính phủ, Chỉ thị, Công điện của Thủ tướng Chính phủ và các văn bản chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ về đôn đốc phân bổ, giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 - quyết tâm giải ngân đạt 100% kế hoạch giao. Phân công cụ thể lãnh đạo các bộ, cơ quan, địa phương phụ trách, theo dõi giải ngân từng dự án, nhóm dự án gắn với đánh giá kết quả công tác. Thường xuyên rà soát, kịp thời điều chỉnh vốn từ dự án giải ngân chậm hoặc không có khả năng giải ngân sang các dự án có khả năng giải ngân tốt và có nhu cầu bổ sung vốn. Quyết liệt thực hiện công tác giải phóng mặt bằng…