Trong bối cảnh Chính phủ đẩy mạnh chuyển đổi số toàn diện ngành y tế, việc hình thành các mô hình ứng dụng công nghệ “do người trong ngành y phát triển” đang cho thấy hiệu quả thiết thực và sức sống bền bỉ.

Phần mềm YKHOANET – sản phẩm do Hiệp sĩ Công nghệ thông tin (CNTT) 2006, bác sĩ Phan Xuân Trung sáng lập – là một trong những điển hình, hiện được đề xuất mở rộng qua mô hình liên kết ba bên nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế điện tử.

Số hóa y tế – hướng đi tất yếu của thời đại

Chuyển đổi số y tế được xác định là một trong tám trọng tâm của chương trình chuyển đổi số quốc gia. Bộ Y tế đã yêu cầu các cơ sở khám chữa bệnh triển khai Sổ y bạ điện tử và chuẩn hóa dữ liệu bệnh án theo hướng đồng bộ, liên thông toàn quốc.

Trong bối cảnh đó, các giải pháp y tế điện tử trong nước nếu đảm bảo tính thực tiễn và ổn định, sẽ đóng vai trò quan trọng trong quá trình “số hóa vì con người”. Một trong những mô hình tiêu biểu hiện nay là phần mềm YKHOANET - Hệ thống quản lý y tế điện tử được xây dựng và duy trì gần 20 năm qua bởi bác sĩ Phan Xuân Trung - người được mệnh danh là “Hiệp sĩ CNTT của ngành Y Việt Nam”.

Không đơn thuần là một ứng dụng quản lý bệnh án, YKHOANET được xây dựng dựa trên trải nghiệm hành nghề thực tế của người làm y khoa. Từ việc tiếp nhận bệnh nhân, chỉ định cận lâm sàng, cho tới theo dõi điều trị và lưu trữ hồ sơ, mọi tính năng đều được thiết kế với mục tiêu đơn giản, hiệu quả và thân thiện với người dùng.

Bác sĩ Phan Xuân Trung chia sẻ: “Chúng tôi không viết phần mềm chỉ để nhập liệu. Chúng tôi tạo ra một công cụ giúp bác sĩ và bệnh nhân giao tiếp nhanh hơn, rút ngắn thời gian chờ, đồng thời vẫn đảm bảo tính chuẩn xác của hồ sơ điều trị”.

Khảo sát độc lập từ Trung tâm Công nghệ Chiến lược Việt – Úc (AVSTC): Góc nhìn người sử dụng.

Đầu tháng 10/2025, Trung tâm Công nghệ Chiến lược Việt – Úc (AVSTC) đã thực hiện khảo sát thực tế nhằm đánh giá hiệu quả sử dụng phần mềm YKHOANET và thu thập ý kiến cải tiến từ người dùng. Cuộc khảo sát được tiến hành trong bối cảnh y tế Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuẩn hóa dữ liệu điện tử, đòi hỏi các hệ thống phần mềm phải tương thích và dễ mở rộng.

Ba đơn vị tiêu biểu tham gia khảo sát gồm: Phòng khám đa khoa Nhân đạo kinh 7 (mô hình phi lợi nhuận do Cha xứ Đỗ Đức Phú quản lý), Phòng khám chấn thương Chỉnh hình SpOT do Bác sĩ Nguyễn Huy Toàn điều hành và một bệnh viện công lập quy mô ba cơ sở tại TP. Hồ Chí Minh.

Theo Cha xứ Đỗ Đức Phú, Phòng khám Nhân đạo Kinh 7 phục vụ mô hình “0 đồng cho mọi người”, trong đó có nhiều bệnh nhân nghèo. Ông cho biết: “Chúng tôi đã dùng phần mềm của bác sĩ Trung gần chục năm nay. Tính năng sắp xếp lịch khám luân phiên và có đặt lịch trước giữa các phòng giúp giảm đáng kể thời gian chờ đợi của bệnh nhân, nhất là trong những ngày cao điểm”.

Đại diện bệnh viện công lập tham gia khảo sát nhận xét: “Hiện đơn vị chúng tôi phải vận hành song song hai hệ thống – bệnh án điện tử do một Công ty công nghệ thông tin cung cấp theo yêu cầu lãnh đạo và hệ thống YKHOANETđã sử dụng hơn mười năm. Việc hợp nhất dữ liệu cần thêm thời giannhưng YKHOANET vẫn được các bác sĩ ưu tiên vì thao tác thân thiện, sát thực tế hành nghề”.

Bác sĩ Nguyễn Huy Toàn cũng nhấn mạnh: “Điều tôi đánh giá cao nhất là phần mềm này được xây dựng bởi người trong nghề. Phần mềm hiểu quy trình làm việc, hiểu nỗi lo của bác sĩ và đưa ra giải pháp đúng điểm cần thiết.”

Liên kết ba bên – bước tiến nâng cao chất lượng dịch vụ

Từ kết quả khảo sát, AVSTC đề xuất mô hình quản lý dữ liệu tập trung toàn mạng lưới các điểm chăm sóc sức khỏe cơ sở cùng với phương thức telemedicine.  AVSTC dự kiến đề xuất nghiên cứu một mô hình thử nghiệm  trên diện rộng toàn bộ phạm vi tỉnh thành ở Việt Nam nhằm tìm ra một phương thức tiên tiến và hiệu quả nhất cho quản lý dữ liệu y tế cộng đồng để hỗ trợ chính phủ và các tổ chức hoạt động y tế khác.  Sau đó sẽ đề xuất một mô hình tiêu chuẩn để áp dụng trên toàn quốcgồm:

+ YKHOANET – nền tảng quản lý hoạt động khám chữa bệnh và dữ liệu bệnh án điện tử.

+ Mô hình xét nghiệm tại nhà là minh họa một điểm độc lập trong mạng lưới các điểm cung cấp dữ liệu vào hệ thống Dữ Liệu Y Tế Lớn.

+ Hệ thống phần mềm quản lý dữ liệu trung tâm và các thuật toán phân tích dữ liệu toàn mạng lưới để đưa ra các insights và dữ liệu cộng đồng tổng hợp để cải thiện chất lượng chuyên môn y tế và sức khoẻ cộng đồng từ góc độ thống kê dữ liệu TwinU.

Mục tiêu của mô hình này là chuẩn hóa toàn bộ quy trình quản lý – lưu trữ – chia sẻ dữ liệu y tế, đồng thời mở rộng khả năng tích hợp với hệ thống giáo dục sức khỏe và phân tích lâm sàng.

Đại diện AVSTC cho biết: “Sự phối hợp này sẽ tạo nên một hệ sinh thái y tế điện tử toàn diện, giúp bác sĩ, bệnh nhân và đơn vị quản lý cùng tương tác trên nền tảng thống nhất. Đây cũng là hướng đi phù hợp với chiến lược chuyển đổi số y tế quốc gia”.

Hạ tầng công nghệ linh hoạt – đón đầu chuyển đổi số

Một trong những lợi thế nổi bật của YKHOANETlà vận hành hoàn toàn trên nền tảng lưu trữ đám mây (cloud-based). Thay vì sử dụng hệ thống máy chủ cục bộ tốn kém và khó bảo trì, mô hình này giúp tiết kiệm chi phí, đảm bảo an toàn dữ liệu và cho phép truy cập linh hoạt mọi lúc, mọi nơi.

Giải pháp công nghệ này không chỉ giúp các cơ sở y tế nhỏ và trung bình dễ dàng áp dụng, mà còn phù hợp với định hướng của Bộ Y tế về việc đồng bộ dữ liệu khám chữa bệnh trên phạm vi toàn quốc.

Khi công nghệ phục vụ con người

Khảo sát của AVSTC cho thấy, YKHOANET không chỉ là một phần mềmmà là một giải pháp y tế gắn liền với tinh thần nhân văn và đổi mới sáng tạo của người Việt.

Với sự hỗ trợ công nghệ và kết nối quốc tế từ Trung tâm Công nghệ Chiến lược Việt – Úc (AVSTC), mô hình liên kết YKHOANET– Himedic – TwinU hứa hẹn sẽ trở thành bước tiến quan trọng trong hành trình nâng cao chất lượng dịch vụ y tế điện tử, hướng đến mục tiêu chuyển đổi số y tế toàn diện đến năm 2030 - nơi dữ liệu y khoa được quản lý minh bạch, người bệnh được phục vụ tốt hơn, và công nghệ thực sự phục vụ con người.