Quy định mới của Bộ Tài chính về nguyên tắc lập và trình bày báo cáo tài chính khi thay đổi kỳ kế toán, chuyển đổi loại hình doanh nghiệp
Bộ Tài chính vừa ban hành Thông tư số 99/2025/TT-BTC hướng dẫn Chế độ kế toán doanh nghiệp, trong đó quy định chi tiết nguyên tắc lập và trình bày báo cáo tài chính (BCTC) khi thay đổi kỳ kế toán và khi chuyển đổi loại hình doanh nghiệp.
Lập riêng BCTC cho giai đoạn giữa 2 kỳ kế toán năm
Thông tư số 99/2025/TT-BTC quy định, khi thay đổi kỳ kế toán, ví dụ doanh nghiệp thay đổi kỳ kế toán từ năm dương lịch sang kỳ kế toán khác năm dương lịch, doanh nghiệp phải tiến hành khoá sổ kế toán, lập BCTC theo nguyên tắc sau đây.
Đầu tiên, việc thay đổi kỳ kế toán phải tuân thủ theo quy định của Luật Kế toán. Khi thay đổi kỳ kế toán năm, doanh nghiệp phải lập riêng BCTC cho giai đoạn giữa 2 kỳ kế toán của năm tài chính cũ và năm tài chính mới.
Thông tư số 99/2025/TT-BTC có hiệu lực thi hành kể từ ngày 1/1/2026 và áp dụng cho năm tài chính bắt đầu từ hoặc sau ngày 1/1/2026.
Tiếp đó, đối với báo cáo tình hình tài chính, toàn bộ số dư tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu tại thời điểm kết thúc kỳ kế toán trước khi chuyển đổi được ghi nhận là số dư đầu kỳ của kỳ kế toán mới và được trình bày trong cột “Số đầu năm”.
Đối với báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ cho kỳ kế toán kể từ thời điểm cuối kỳ kế toán cũ đến thời điểm thay đổi kỳ kế toán, số liệu kể từ thời điểm cuối kỳ kế toán cũ đến thời điểm thay đổi kỳ kế toán được trình bày trong cột “Kỳ này”. Cột “Kỳ trước” trình bày là số liệu tương ứng trong kỳ kế toán trước hoặc số liệu của 12 tháng trên Báo cáo tài chính của năm tài chính liền trước.
Ngoài ra, khi thay đổi kỳ kế toán, doanh nghiệp phải thuyết minh rõ lý do phải thay đổi ngày kết thúc kỳ kế toán năm; các số liệu tương ứng để so sánh được trình bày trong báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ và phần thuyết minh BCTC có liên quan, trường hợp số liệu “Kỳ trước” trên báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ kỳ này là của 12 tháng năm tài chính liền trước thì doanh nghiệp phải thuyết minh về tính không thể so sánh được giữa thông tin của kỳ báo cáo và thông tin kỳ so sánh theo quy định của Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 21 - trình bày BCTC.
Thuyết minh rõ lý do không so sánh được thông tin giữa 2 kỳ báo cáo
Thông tư số 99/2025/TT-BTC cũng quy định rõ nguyên tắc lập và trình bày BCTC khi chuyển đổi loại hình doanh nghiệp.
Cụ thể, khi chuyển đổi loại hình, doanh nghiệp phải tiến hành khoá sổ kế toán, lập BCTC theo quy định của pháp luật. Trong kỳ kế toán đầu tiên sau khi chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, doanh nghiệp phải ghi sổ kế toán và trình bày BCTC theo các nguyên tắc.
Đó là, đối với sổ kế toán phản ánh tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu, toàn bộ số dư tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu trên sổ kế toán của doanh nghiệp cũ trước khi chuyển đổi được ghi nhận là số dư đầu kỳ trên sổ kế toán của doanh nghiệp mới.
Đối với báo cáo tình hình tài chính, toàn bộ số dư tài sản, nợ phải trả và vốn chủ sở hữu kế thừa của doanh nghiệp cũ trước khi chuyển đổi được ghi nhận là số dư đầu kỳ của doanh nghiệp mới và được trình bày trong cột “Số đầu năm”.
Còn đối với báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh và báo cáo lưu chuyển tiền tệ, số liệu kể từ thời điểm chuyển đổi đến cuối kỳ báo cáo đầu tiên được trình bày trong cột “Kỳ này”. Cột “Kỳ trước” trình bày số liệu luỹ kế kể từ đầu năm báo cáo đến thời điểm chuyển đổi loại hình doanh nghiệp và doanh nghiệp phải thuyết minh rõ lý do khi không so sánh được giữa thông tin của kỳ báo cáo và thông tin kỳ so sánh theo quy định của Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 21 - Trình bày BCTC.
Thông tư số 99/2025/TT-BTC hướng dẫn kế toán áp dụng cho các doanh nghiệp thuộc mọi lĩnh vực, mọi thành phần kinh tế.
Các bộ, ngành, UBND, Sở Tài chính, Thuế các tỉnh, TP. trực thuộc Trung ương có trách nhiệm triển khai hướng dẫn các doanh nghiệp thực hiện Thông tư này. Trong quá trình thực hiện nếu có vướng mắc đề nghị phản ánh về Bộ Tài chính để nghiên cứu giải quyết.
Các tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài thực hiện chế độ kế toán hoặc văn bản quy phạm pháp luật về kế toán theo hướng dẫn của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.
