Nỗ lực hoàn thiện chính sách thuế, hải quan, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển

Nụ Bùi

Thời gian qua, chính sách thủ tục thuế và hải quan luôn được DN quan tâm. Để thúc đẩy DN phát triển, Bộ Tài chính đã ban hành nhiều kế hoạch, chương trình hành động cụ thể, thiết thực và kịp thời nhằm đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đơn giản hóa quy trình quản lý thuế, hải quan, tăng cường ứng dụng công nghệ số trong các hoạt động nghiệp vụ, đồng hành chặt chẽ, hỗ trợ tích cực, hiệu quả cộng đồng DN.

Ghi đậm dấu ấn cải cách

Cùng với quá trình triển khai tổ chức thực hiện cuộc “cách mạng” về sắp xếp, kiện toàn bộ máy, vận hành chính quyền 2 cấp, Bộ Tài chính xác định rõ vai trò, nhiệm vụ xây dựng và hoàn thiện thể chế tài chính - ngân sách, coi đây là nền tảng để phát huy mọi nguồn lực phát triển.

Phó Tổng Biên tập Tạp chí Kinh tế - Tài chính (áo vàng) điều hành phiên trao đổi, thảo luận tại tọa đàm. Ảnh: Thái Bình
Phó Tổng Biên tập Tạp chí Kinh tế - Tài chính (áo vàng) điều hành phiên trao đổi, thảo luận tại tọa đàm. Ảnh: Thái Bình

Để làm được mục tiêu đó, Bộ Tài chính đã và đang tập trung xây dựng cơ sở dữ liệu tài chính - ngân sách quốc gia, kết nối với các bộ, ngành và địa phương, góp phần minh bạch hóa công tác quản lý, điều hành, đồng thời tạo thuận lợi hơn cho DN và người dân trong việc tiếp cận chính sách, thực hiện nghĩa vụ tài chính, thúc đẩy cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, nâng cao hiệu quả quản lý và sử dụng nguồn lực tài chính công.

Tại Tọa đàm “Hoàn thiện chính sách thuế, hải quan, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển” do Tạp chí Kinh tế - Tài chính tổ chức sáng ngày 16/10/2025, các đại biểu, chuyên gia cho rằng, sự ổn định và phát triển của nền kinh tế gắn liền với hiệu quả hoạt động của cơ quan Thuế và Hải quan. Bởi trong tiến trình phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, ngành Thuế và Hải quan luôn giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Đây là hai lĩnh vực vừa bảo đảm nguồn thu chủ yếu cho NSNN, vừa trực tiếp tạo dựng môi trường kinh doanh minh bạch, công bằng, thuận lợi cho người dân và DN.

Đại diện cộng đồng DN trong và ngoài nước chia sẻ tại Tọa đàm. Ảnh: Thái Bình
Đại diện cộng đồng DN trong và ngoài nước chia sẻ tại Tọa đàm. Ảnh: Thái Bình

Đại diện cho cộng đồng DN đánh giá về những nỗ lực của cơ quan Thuế, Hải quan, ông Đậu Anh Tuấn, Phó Tổng Thư ký, Trưởng Ban Pháp chế Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cho rằng, hiện nay các thủ tục hành chính thực hiện hoàn toàn trực tuyến trên cả nước mặc dù mục tiêu đặt ra rất nhiều, nhưng mức độ đạt được chưa cao.

Nhiều ngành chỉ đạt tỷ lệ 1/3, 1/4, nhưng nếu soi vào kết quả của Thuế và Hải quan, có thể thấy ngành Thuế, Hải quan đã đi được những bước rất dài. Kết quả cải cách của ngành Thuế, Hải quan là một hành trình dài, với sự kiên trì và chủ động. Điều này đã tạo ra những thay đổi mang tính hệ thống, tạo ra những tác động lớn tới hoạt động sản xuất kinh doanh của DN, cũng như tới nền kinh tế.

"Khi tôi làm việc với nhiều tập đoàn, DN nước ngoài, họ bày tỏ sự ấn tượng của mình đối với những chuyển đổi trong lĩnh vực tài chính của Việt Nam, đặc biệt như việc triển khai hóa đơn điện tử, không phải nhiều nước có thể phát triển hóa đơn điện tử như vậy. Điều đó cho thấy lợi ích rất lớn của những thay đổi trong cải cách của ngành Tài chính”, ông Đậu Anh Tuấn nhấn mạnh.

Chia sẻ kết quả đạt được, ông Đặng Ngọc Minh, Phó Cục trưởng Cục Thuế cho biết, trong lĩnh vực thuế, nhiều tiện ích điện tử được duy trì, nâng cấp như dịch vụ thuế điện tử eTax cho DN, ứng dụng eTax Mobile hỗ trợ cá nhân khai, nộp thuế, tra cứu nghĩa vụ thuế.

Đặc biệt, từ tháng 4/2025, hoàn thuế TNCN tự động chính thức được triển khai, góp phần giảm thời gian, chi phí cho người dân. Ngành Thuế đã cắt giảm gần 50% thủ tục hành chính, rút ngắn đáng kể thời gian giải quyết hồ sơ, giúp giảm chi phí tuân thủ cho người nộp thuế và nâng cao chất lượng phục vụ.

Còn ở lĩnh vực hải quan, theo ông Trần Đức Hùng, Phó Cục trưởng Cục Hải quan, để phát huy tốt hơn nữa vai trò “gác cửa” nền kinh tế, vừa đảm bảo quản lý nhà nước về hải quan, vừa hỗ trợ cộng đồng DN, XNK và đầu tư phát triển bền vững, trong những năm qua, cơ quan Hải quan đã được Chính phủ, các bộ, ngành và cộng đồng DN đánh giá là một trong những cơ quan tiên phong trong cải cách, hiện đại hóa, liên tục là đơn vị đứng đầu trong khối các đơn vị thuộc Bộ Tài chính về Chỉ số cải cách hành chính.

Đại diện Lãnh đạo Cục Hải quan, Cục Thuế trao đổi với cộng đồng DN về chính sách thuế và hải quan. Ảnh: Thái Bình
Đại diện Lãnh đạo Cục Hải quan, Cục Thuế trao đổi với cộng đồng DN về chính sách thuế và hải quan. Ảnh: Thái Bình

Ông Trần Đức Hùng chia sẻ, những nỗ lực đó được thể hiện rõ nét bằng những con số cụ thể, kể từ khi triển khai Nghị quyết số 66-NQ/TW của Bộ Chính trị, thực hiện chỉ đạo của Bộ Tài chính, cơ quan Hải quan đã rà soát gần 100 văn bản quy phạm pháp luật để kiến nghị sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ những quy định không còn phù hợp, tháo gỡ rào cản cho hoạt động XNK và thương mại.

Chủ động cùng DN tận dụng cơ hội để đổi mới

Cũng trong khuôn khổ của Tọa đàm “Hoàn thiện chính sách thuế, hải quan, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển”, đại diện các cơ quan thuộc Bộ Tài chính cho biết sẽ tiếp tục hoàn thiện cơ chế, chính sách; đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và hiện đại hóa trong lĩnh vực thuế và hải quan.

 
Bà Vũ Thị Ánh Hồng
Bà Vũ Thị Ánh Hồng

Đại diện cho Ban tổ chức, bà Vũ Thị Ánh Hồng, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Kinh tế- Tài chính cho rằng, những kết quả được đại diện cơ quan do thời lượng có hạn, Ban Tổ chức tiếp tục ghi nhận các ý kiến đóng góp, câu hỏi của DN gửi về để tổng hợp chuyển tới Cục Thuế, Cục Hải quan nghiên cứu, trả lời.

“Chúng tôi sẽ chuyển tải các thông tin trả lời, trao đổi, tháo gỡ vướng mắc cho DN của cơ quan Thuế, Hải quan thành các tin, bài, infographics, video, các sản phẩm đa phương tiện khác và đăng tải trên trang Tạp chí Kinh tế - Tài chính (https://tapchikinhtetaichinh.vn) và chuyên trang Thuế - Hải quan (https://thuehaiquan.tapchikinhtetaichinh.vn), bà Vũ Thị Ánh Hồng nhấn mạnh.

Tuy nhiên, đứng trên quan điểm của cơ quan quản lý, Bộ Tài chính mong muốn cộng đồng DN chủ động tận dụng hơn nữa các cơ hội để đổi mới, nâng cao sức cạnh tranh và phát triển. Đồng thời, tuân thủ đúng, đầy đủ các quy định của pháp luật về thuế, hải quan, đóng góp vào mục tiêu chung về phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong bối cảnh đầy thách thức như hiện nay.

Đại diện Bộ Tài chính cũng khẳng định sẽ tiếp tục theo dõi sát tình hình thực tế để nghiên cứu, đề xuất giải pháp phù hợp. Trước mắt, Bộ Tài chính sẽ tập trung triển khai quyết liệt các chính sách về thuế, phí, lệ phí và tiền thuê đất đã và sắp được ban hành; đồng thời thực hiện những quy định mới trong lĩnh vực thuế, hải quan.

Ngoài ra, sẽ rà soát, sửa đổi, bổ sung các luật thuế theo đúng Chiến lược cải cách hệ thống thuế đến năm 2030, nhằm hoàn thiện hệ thống chính sách phù hợp với thông lệ quốc tế.

Với lĩnh vực hải quan, ông Trần Đức Hùng mong muốn nhận được các phản hồi tích cực, thẳng thắn từ cộng đồng DN để cải cách chính sách theo hướng minh bạch, thuận tiện, tạo điều kiện cho đầu tư, XNK và hội nhập quốc tế.

Tổng Giám đốc Công ty tư vấn E&Y Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài (VAFIE) Hương Vũ. Ảnh: Thái Bình
Tổng Giám đốc Công ty tư vấn E&Y Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài (VAFIE) Hương Vũ. Ảnh: Thái Bình

Chia sẻ tại toạ đàm, bà Hương Vũ, Tổng Giám đốc Công ty tư vấn E&Y Việt Nam, Phó Chủ tịch Hiệp hội DN đầu tư nước ngoài (VAFIE) đánh giá cao sự chủ động của Bộ Tài chính trong việc cải cách thủ tục hành chính nâng cao chất lượng, hỗ trợ và đồng hành cùng cộng đồng DN.

Với lộ trình Bộ Tài chính đang chủ trì sửa đổi nhiều chính sách pháp luật liên quan trong lĩnh vực thuế, hải quan, bà Hương Vũ cho rằng, tọa đàm này là dịp để cộng đồng DN trao đổi trực tiếp khó khăn, vướng mắc với cơ quan quản lý, đồng thời tiếp cận thông tin rõ ràng hơn về chính sách thuế, hải quan và thủ tục hành chính. Cộng đồng DN kỳ vọng môi trường thuế, hải quan minh bạch, ổn định sẽ khuyến khích đầu tư mới, mở rộng đầu tư, đồng thời giúp DN nước ngoài cùng với cơ quan Thuế, Hải quan tận dụng tối đa cơ hội để đổi mới.

Ông Nguyễn Việt Dũng, Chủ tịch HĐQT OKINI FOOD Việt Nam. Ảnh Thái Bình
Ông Nguyễn Việt Dũng, Chủ tịch HĐQT OKINI FOOD Việt Nam. Ảnh Thái Bình

Theo ông Nguyễn Việt Dũng, Chủ tịch HĐQT OKINI FOOD Việt Nam, thời gian qua, cơ quan Thuế, Hải quan đã luôn đồng hành cùng DN trong xây dựng chính sách pháp luật liên quan. Mặc dù vậy, do có nhiều luật thuế, chính sách mới ban hành, cộng đồng DN kỳ vọng Bộ Tài chính, cơ quan Thuế, Hải quan sớm có văn bản hướng dẫn chi tiết để áp dụng thống nhất.

Tại tọa đàm, các diễn giả, chuyên gia, nhà quản lý đã cùng thảo luận, hỏi đáp, trao đổi trực tiếp với các DN về các vấn đề như: thủ tục XNK tại chỗ; chính sách ưu đãi thuế, mô hình hợp tác công - tư hiệu quả trong lĩnh vực cải cách thủ tục thuế, hải quan; giải pháp để mở rộng cơ hội tham gia chương trình DN ưu tiên cho DN nhỏ và vừa, việc áp dụng hóa đơn điện tử và quản lý thuế qua nền tảng số… Qua đó, cùng nhau chia sẻ các góc nhìn xuất phát từ thực tiễn, gợi mở những giải pháp và đề xuất, kiến nghị tháo gỡ vướng mắc cũng như hoàn thiện chính sách.