Khung pháp lý minh bạch

Hội thảo do Báo Pháp luật Việt Nam, Trường ĐH Luật TP. Hồ Chí Minh, Viện Nghiên cứu phát triển TP. Hồ Chí Minh phối hợp tổ chức, trao đổi học thuật, đưa ra các đề xuất thiết thực, góp phần vào quá trình phát triển TP. Hồ Chí Minh thành một Trung tâm Tài chính Quốc tế (TTTCQT) năng động và bền vững.

Theo Thứ trưởng Bộ Tư Pháp Phan Chí Hiếu, việc hình TTTCQT không chỉ là một dự án kinh tế, mà còn là cơ hội để Việt Nam nâng cấp nền kinh tế – tài chính trên bản đồ toàn cầu. Điều cốt lõi là phải xây dựng khung pháp lý minh bạch, hệ thống, có tính cạnh tranh để tạo điều kiện cho các trung tâm vận hành hiệu quả.

Theo ông Hiếu, Nghị quyết 222/2025/QH15 về TTTCQT tại Việt Nam, có hiệu lực từ ngày 1/9/2025 đã mở ra khung pháp lý để thành lập các TTTCQT. Thủ tướng đã có những chỉ đạo để hình thành TTTCQT tại TP Hồ Chí Minh và Đà Nẵng. TP Hồ Chí Minh, với vai trò trung tâm kinh tế hàng đầu của cả nước, đang cùng với Trung ương, các Bộ ngành, các đơn vị, tổ chức, các chuyên gia trong và ngoài nước…; khẩn trương triển khai quyết liệt các bước từ việc chuẩn bị, rà soát, đến việc xây dựng bộ máy tổ chức, cơ sở hạ tầng và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực… nhằm phục vụ cho việc ra mắt Trung tâm này.

Chia sẻ về lựa chọn chiến lược và các hành động khởi đầu cho Trung tâm Tài chính Quốc tế của Việt Namm, ông Richard D. McClellan- Phó Chủ tịch Hội đồng Tư vấn Trung tâm Tài chính Quốc tế Việt Nam (Đà Nẵng) cho rằng từ năm 2024, Chính phủ Việt Nam đã ban hành các quyết định quan trọng, thúc đẩy việc thành lập TTTCQT với những chính sách cụ thể về thuế, phí, bất động sản, định cư, thẩm quyền giải quyết tranh chấp, và các thí điểm kiểm soát liên quan đến nhà đầu tư.

Tuy nhiên, theo ông Richard D. McClellan, các quy định này cần thời gian để nghiên cứu và hoàn thiện. Việt Nam áp dụng cơ chế ba bên, bao gồm TTTCQT, tòa án quốc tế và các cơ quan trong nước, giúp bảo vệ quyền lợi nhà đầu tư một cách minh bạch và hiệu quả. Các chính sách ưu đãi rõ ràng, cùng với việc áp dụng luật quốc tế, sử dụng tiếng Anh và công nghệ tài chính hiện đại, tạo môi trường thuận lợi và hấp dẫn cho các nhà đầu tư.

Ông Richard D. McClellan cũng nhấn mạnh, Việt Nam cần tiếp tục xây dựng lòng tin lâu dài với nhà đầu tư thông qua sự minh bạch và nhất quán trong chính sách, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm từ các TTTCQT nổi tiếng thế giới như Dubai, Singapore và Hong Kong, những nơi có môi trường pháp lý rõ ràng và bảo vệ lợi ích nhà đầu tư hiệu quả. 

Từ thực tế trên, ông lưu ý TP. Hồ Chí Minh và Đà Nẵng nên chủ động chuẩn bị từ sớm về cơ chế và nguồn nhân lực để triển khai Trung tâm, không nên chờ đến sát thời điểm vận hành mới bắt đầu. Việc xây dựng TTTCQT đòi hỏi hàm lượng trí tuệ và đổi mới sáng tạo cao.

Gợi mở cho Việt Nam từ kinh nghiệm quốc tế

Chia sẻ kinh nghiệm của Pháp trong xây dựng TTTCQT, ông Olivier Vigna - Phó Tổng giám đốc điều hành, Bộ phận Vận động và Quan hệ công chúng Paris Europlace nhận định, tính hấp dẫn của TTTCQT phải bảo đảm thị trường tiêu dùng đủ lớn. Dân số Việt Nam là điểm hấp dẫn quan trọng. Bên cạnh đó, nền kinh tế sôi động, sự tăng trưởng GDP của Việt Nam cũng có thể thu hút các định chế lớn tài chính ngân hàng. Cần có thêm chính sách thu hút nguồn tiền lâu dài, việc quản lý nguồn tài sản, vốn cổ phần tư nhân.

Từ kinh nghiệm của Pháp, ông Olivier Vigna cho rằng, tùy vào nguồn doanh nghiệp, tính thanh khoản của thị trường chứng khoán, cần quan tâm đến quy mô của thị trường chứng khoàn. Khi thu hút nhiều nhà đầu tư, doanh nghiệp cần bảo đảm quy mô thị trường lao động đủ lớn, đủ sâu.

Việt Nam cũng cần quan tâm đến yếu tố tăng suất lao động dựa trên GDP, các trường Đại học cần có xếp hạng cao để thu hút nhà đầu tư; Cần tham vấn và lắng nghe, trao đổi tư vấn nhiều hơn với doanh nghiệp tư nhân; tạo hệ sinh thái lớn hơn để mang lại nhiều cơ hội lớn hơn cho nhà đầu tư; Cần ưu tiên nhà đầu tư chiến lược lâu dài, senbox có giá trị để đạt mục tiêu đề ra.

Ở góc độ nhà đầu tư Hàn Quốc, ông Michael Chin - Thành viên Ban Giám đốc Độc lập Hội đồng quản trị Line Man Wongnai đã chia sẻ kinh nghiệm xây dựng TTTCQT từ Seoul (Hàn Quốc). Ông cho rằng, hơn 30 năm trước, nhiều người hoài nghi khả năng hình thành thị trường tài chính của Hàn Quốc. Nhưng đến nay, chúng tôi đã chứng minh được điều đó. Việt Nam cũng có thể thành công nếu bảo đảm cạnh tranh công bằng, tự do di chuyển vốn và hồi hương lợi nhuận thuận lợi.

Ông cho rằng, thành lập TTTCQT cần có khung pháp lý để nhà đầu tư thu hồi lợi nhuận và áp dụng nhất quán. Điều này Hàn Quốc làm rất tốt, đã xây dựng khung pháp lý cung cấp dịch vụ tài chính 3 bên: chứng khoán, ngân hàng, tín dụng. Các định chế đưa ra cần đảm bảo tính cạnh tranh công bằng.

Bên cạnh đó, nhà đầu tư cá nhân cũng cần được bảo hộ, cần có cơ quan giám sát quản lý trong quá trình triển khai thực thi các quy định liên quan TTTCQT.  Định chế tài chính của Hàn Quốc có thể cạnh tranh toàn cầu, Việt Nam có thể tham khảo.

Theo ông Michael Chin, kiến thức tài chính của người Hàn Quốc đã nâng lên nhiều, điều này cũng sẽ đến với Việt Nam trong tương lai, người dân sẽ thành nhà đầu tư tài chính thuần thục hơn.