Điều chỉnh chính sách theo thực tiễn

Theo PGS.TS Nguyễn Mạnh Thiều - Phó Giám đốc Học viện Tài chính, thời gian qua nhiều luật thuế quan trọng như Thuế giá trị gia tăng, Thuế tiêu thụ đặc biệt, Thuế thu nhập doanh nghiệp và Thuế thu nhập cá nhân đã được sửa đổi, bổ sung. Việc kiện toàn hệ thống pháp luật thuế và hải quan nhằm hoàn thiện cơ chế quản lý, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để ngành logistics phát triển phù hợp với yêu cầu hội nhập và chuyển đổi mô hình kinh tế.

Cùng với hoàn thiện thể chế, quá trình chuyển đổi số trong quản lý thuế và hải quan đạt nhiều kết quả tích cực. Hóa đơn điện tử được triển khai rộng khắp, Cơ chế một cửa quốc gia và ASEAN được áp dụng, kết hợp với hệ thống thông quan tự động VNACCS/VCIS. Những giải pháp này góp phần giảm thủ tục, tiết kiệm thời gian và chi phí tuân thủ, nâng cao tính minh bạch và hạn chế gian lận thuế.

“Năm 2025 sẽ diễn ra cải cách lớn trong tổ chức bộ máy hành chính, chuyển từ mô hình chính quyền địa phương 3 cấp sang 2 cấp. Song song, các nghị quyết quan trọng của Đảng như Nghị quyết 68-NQ/TW, 57-NQ/TW và 71-NQ/TW sẽ được triển khai mạnh mẽ. Để hiện thực hóa, hệ thống văn bản pháp luật và các chính sách thuế cần được tiếp tục hoàn thiện và cụ thể hóa hiệu quả”, PGS. TS. Nguyễn Mạnh Thiều nhận định.

Tại Hội thảo, các đại biểu đánh giá hệ thống chính sách thuế thời gian qua từng bước được điều chỉnh phù hợp thực tiễn, góp phần cải thiện môi trường kinh doanh và thúc đẩy mở rộng đầu tư. Chính sách thuế cũng hướng đến các lĩnh vực có tính chiến lược như công nghệ, đổi mới sáng tạo, năng lượng tái tạo và bảo vệ môi trường; đồng thời hỗ trợ phát triển vùng khó khăn, đảm bảo cơ cấu thu ngân sách theo hướng ổn định và bền vững hơn.

Tuy nhiên, các chuyên gia nhận định bối cảnh kinh tế những năm tới còn nhiều rủi ro khi tăng trưởng toàn cầu chậm lại và biến động vĩ mô phức tạp hơn. Do đó, cải cách chính sách thuế cần hài hòa giữa mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp và người dân trong ngắn hạn, với mục tiêu dài hạn là củng cố nền tài chính quốc gia và thúc đẩy tăng trưởng bền vững. Chính sách thuế phải linh hoạt, ổn định và có tính định hướng phát triển.

Hoàn thiện lộ trình cải cách thuế

Để hoàn thiện hệ thống chính sách thuế thời gian tới, các diễn giả nhấn mạnh cần triển khai kịp thời và đầy đủ những giải pháp hỗ trợ về thuế, phí và lệ phí đã được phê duyệt. Việc hướng dẫn thực thi phải rõ ràng và nhất quán, tạo điều kiện để doanh nghiệp và người dân tiếp cận thuận lợi các chính sách hiện hành, từ đó giảm chi phí tuân thủ và củng cố niềm tin vào môi trường quản lý thuế minh bạch, hiệu quả.

Công tác theo dõi sát diễn biến kinh tế trong nước và thế giới được xem là cơ sở quan trọng để điều chỉnh chính sách thuế phù hợp. Việc đánh giá thường xuyên hiệu quả các chính sách đã ban hành giúp cơ quan quản lý đưa ra giải pháp đúng thời điểm, hỗ trợ doanh nghiệp ổn định hoạt động và duy trì tăng trưởng. Điều này góp phần giúp Chính phủ có căn cứ hoạch định chiến lược điều hành tài khóa bền vững hơn.

Một vấn đề được thảo luận nhiều là mức độ đồng bộ của cải cách thuế theo Chiến lược đến năm 2030. Các đại biểu đề xuất xây dựng lộ trình sửa đổi các luật thuế quan trọng sau năm 2025, như Thuế bảo vệ môi trường, Thuế tài nguyên, Thuế xuất nhập khẩu và thuế liên quan đến nhà, đất. Việc hoàn thiện này nhằm tạo khuôn khổ pháp lý ổn định, minh bạch, đáp ứng nhu cầu phát triển và hội nhập sâu rộng.

Hội thảo cũng nhấn mạnh yêu cầu cơ cấu lại nguồn thu theo hướng tăng tỷ trọng thu nội địa, cân bằng hợp lý giữa thuế trực thu và thuế gián thu, đồng thời khai thác hiệu quả thu từ tài sản, tài nguyên và bảo vệ môi trường. Cách tiếp cận này giúp củng cố nguồn thu ngân sách bền vững, chuyển dịch hành vi kinh tế theo hướng trách nhiệm và khuyến khích các mô hình sản xuất kinh doanh hiệu quả, thân thiện với môi trường.

Ngoài ra, việc tái cấu trúc các sắc thuế cần hướng tới mục tiêu hài hòa giữa hiệu quả kinh tế và công bằng xã hội. Các giải pháp như xây dựng lộ trình áp dụng thuế carbon, tăng vai trò của thuế môi trường, thúc đẩy tiêu dùng xanh và đổi mới sáng tạo được đề xuất. Một hệ thống thuế minh bạch, ổn định và có khả năng dự báo tốt sẽ trở thành nền tảng cho nền kinh tế độc lập, tự chủ và phát triển bền vững trong dài hạn.