“Cú hích” quan trọng

Ngày 12/9/2025, Phó Thủ tướng Hồ Đức Phớc ký Quyết định 2014/2025 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án Nâng hạng TTCK Việt Nam. Đề án đã vạch ra lộ trình rõ ràng, thể hiện quyết tâm đưa TTCK lên một tầm cao mới.

Mục tiêu ngắn hạn đến năm 2025 là được FTSE Russell nâng hạng lên thị trường mới nổi thứ cấp. Để đạt được điều này, Đề án tập trung giải quyết rào cản lớn nhất hiện nay là quy định ký quỹ 100% trước giao dịch cho nhà đầu tư nước ngoài. Việc đẩy mạnh minh bạch thông tin sở hữu ngoại cũng là ưu tiên hàng đầu, nhằm tạo sân chơi công bằng và thu hút dòng vốn.

Về dài hạn, mục tiêu đến năm 2030 là đạt tiêu chí nâng hạng của MSCI, tổ chức được đánh giá cao hơn, và được FTSE Russell công nhận ở mức thị trường mới nổi bậc cao. Để thực hiện mục tiêu đầy tham vọng này, Việt Nam sẽ nới "room" sở hữu nước ngoài, hiện đại hóa hạ tầng thanh toán và nghiên cứu áp dụng các nghiệp vụ tiên tiến như vay, cho vay chứng khoán hay bán khống có kiểm soát.

Ông Trương Hiền Phương - Giám đốc cấp cao Công ty CP Chứng khoán KIS Việt Nam cho biết, kết thúc phiên giao dịch ngày 15/9, chúng ta đã chứng kiến một phản ứng vô cùng tích cực từ thị trường sau khi Đề án Nâng hạng TTCK Việt Nam được phê duyệt. Chỉ số VN-Index kết phiên tăng 17,64 điểm lên 1.684,9 điểm. Đây không chỉ là một tín hiệu tâm lý nhất thời, mà còn là minh chứng cho thấy quá trình nâng hạng đã chính thức bước vào giai đoạn triển khai.

Sự hưởng ứng của thị trường thể hiện rõ nét qua hai điểm chính. Thứ nhất, thị trường không chỉ tăng điểm trở lại mà sự lan tỏa tích cực còn bao trùm lên hầu hết các mã cổ phiếu, không chỉ tập trung vào một vài mã đơn lẻ. Thứ hai, tâm lý của nhà đầu tư đã có sự chuyển biến rõ rệt. Họ không còn chỉ chờ đợi, mà thực sự cảm thấy phấn khích, lạc quan khi đón nhận những thông tin cụ thể, chi tiết về lộ trình và các giải pháp thực thi từ cơ quan quản lý.

Theo ông Nguyễn Minh Hoàng - Giám đốc phân tích Công ty cổ phần Chứng khoán Nhất Việt (VFS), TTCK đang bước vào một xu hướng tăng dài hạn (megatrend) với tâm điểm là nhóm cổ phiếu bất động sản nhà ở phục hồi sau khi những điểm nghẽn lớn của nhiều dự án bất động sản đã được tháo gỡ, thúc đẩy nguồn cung ra thị trường.

Doanh nghiệp bước vào “sân chơi lớn”

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, cơ hội chỉ biến thành lợi ích thực sự khi thị trường có sự chuẩn bị kỹ lưỡng. Nâng hạng không phải điểm cuối, mà là phép thử lớn về cải cách, minh bạch và chuẩn mực, để thị trường vừa giữ hạng vừa khẳng định vị thế bền vững.

Ông Trương Hiền Phương nhấn mạnh, việc FTSE nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam mới chỉ là một nửa chặng đường. Để thực sự hoàn tất câu chuyện nâng hạng, chúng ta cần tiếp tục đáp ứng được các tiêu chí của MSCI – một tổ chức uy tín và khắt khe hơn. Điều này đòi hỏi Bộ Tài chính, Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, các Sở giao dịch chứng khoán và Trung tâm lưu ký chứng khoán phải tiếp tục cải thiện quy trình, quy chế, phương thức giao dịch… để đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế.

Với doanh nghiệp, khi thị trường được nâng lên ‘sân chơi lớn’, dòng vốn ngoại sẽ gia tăng mạnh mẽ, không còn chỉ vài chục hay vài trăm triệu USD, mà có thể lên đến hàng tỷ USD từ các quỹ toàn cầu. Tuy nhiên, đi cùng cơ hội là áp lực. Các quỹ lớn thường đặt ra yêu cầu cao hơn hẳn về tính chuyên nghiệp, minh bạch và hiệu quả kinh doanh. Nếu doanh nghiệp không đáp ứng, tiền có thể vào thị trường nhưng chưa chắc đã chảy vào cổ phiếu của doanh nghiệp.

Vì vậy, doanh nghiệp cần hành động song song với quá trình nâng hạng: nâng quy mô vốn và sẵn sàng mở “room” để đón dòng vốn lớn; đẩy mạnh tăng trưởng doanh thu, lợi nhuận; cải thiện quản trị, minh bạch thông tin và nâng cao năng lực điều hành. Chỉ khi đó, cổ phiếu mới thật sự hấp dẫn và thu hút được sự quan tâm của các nhà đầu tư chuyên nghiệp.

Ông Nguyễn Thế Minh - Giám đốc phân tích CTCK Yuanta Việt Nam cho biết, trong các tiêu chí nâng hạng thị trường có tiêu chí về vốn hóa. Khi giá trị vốn hóa được cải thiện, khả năng được mua vào cũng như tỷ trọng trong các rổ chỉ số của FTSE và MSCI sẽ cao hơn. 

Trên thực tế, dù kỳ vọng lớn, nhưng không ít nhà đầu tư cá nhân vẫn giữ tâm lý thận trọng. Thị trường thời gian qua vẫn chứng kiến những phiên 'rung lắc' mạnh, dòng tiền có xu hướng tập trung vào một số nhóm ngành dẫn dắt thay vì lan tỏa. Điều này phản ánh tâm thế “nghe ngóng”, chờ đợi tín hiệu rõ ràng từ kết quả đánh giá nâng hạng.