Tạo điều kiện khuyến khích điện mặt trời mái nhà

Theo đánh giá của Bộ Công Thương, nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng là thách thức lớn cho ngành điện trong bối cảnh nguồn cung năng lượng sơ cấp trong nước đã tới hạn, phụ thuộc nhiên liệu nhập khẩu; tác động của biến đổi khí hậu dẫn đến khô hạn, hồ thủy điện thiếu nước để sản xuất; hệ thống điện đang chịu nhiều áp lực về bảo đảm cung ứng điện.

Ông Trần Hoài Trang - Phó Cục trưởng Cục Điện lực (Bộ Công Thương) cho biết, trong Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/2/2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; Luật Điện lực số 61/2024/QH15 và mới đây nhất, Nghị quyết số 70-NQ/TW ngày 20/8/2025 của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn năm 2045 đều ưu tiên khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo, trong đó có điện mặt trời mái nhà tự sản xuất, tự tiêu thụ.

Còn theo ông Hà Đăng Sơn - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu năng lượng và tăng trưởng xanh, từ khi Chính phủ đưa ra yêu cầu cần có cơ chế đặc thù để khuyến khích phát triển năng lượng tái tạo (bao gồm cả điện mặt trời mái nhà) đến nay, nội lực của ngành điện đã có những bước đột phá lớn, tạo điều kiện cho năng lượng tái tạo phát triển tại Việt Nam.

Các chuyên gia đánh giá, điện mặt trời mái nhà giúp ngành điện giảm áp lực huy động các nguồn điện có giá thành cao, mang lại lợi ích cho toàn hệ thống và góp phần giảm áp lực lên giá điện. Thực tế cho thấy, điện mặt trời mái nhà đã trở thành một xu thế, góp phần chuyển đổi xanh, mang lại nhiều lợi ích cho cả doanh nghiệp và người dân, đồng thời cũng tăng cường nguồn điện cho hệ thống điện quốc gia.

Điện mặt trời mái nhà là hệ thống điện mặt trời được lắp đặt trên mái các công trình như nhà ở, nhà xưởng, tòa nhà văn phòng, trường học… để khai thác nguồn năng lượng mặt trời và chuyển hóa thành điện năng sử dụng trực tiếp. Với ưu điểm không chiếm diện tích đất, dễ lắp đặt, tuổi thọ hệ thống kéo dài 20-25 năm, đây là giải pháp ngày càng được nhiều hộ dân, doanh nghiệp và tổ chức quan tâm.

Tại Hà Nội, mặc dù số giờ nắng trung bình không cao như các tỉnh miền Trung hoặc miền Nam, nhưng với hơn 1.50-1.700 giờ nắng mỗi năm, thành phố vẫn có tiềm năng phát triển điện mặt trời mái nhà, đặc biệt tại các khu đô thị mới, nhà xưởng công nghiệp và khu vực có điều kiện lắp đặt thuận lợi. Việc tận dụng mái nhà sẵn có để đầu tư hệ thống năng lượng tái tạo không chỉ giảm hóa đơn tiền điện, mà còn giúp giảm áp lực cho lưới điện, đặc biệt vào giờ cao điểm trong những ngày nắng nóng.

Hướng tới đô thị xanh, thông minh

Theo tính toán của nhiều đơn vị chuyên lắp đặt và nghiên cứu, với mỗi 1 kWp hệ thống điện mặt trời lắp đặt trên mái nhà, khách hàng có thể tạo ra trung bình từ 3,5-4,5 kWh/ngày. Một hệ thống có công suất 5 kWp có thể tạo ra trên 150 kWh/tháng, tương đương mức điện năng tiêu thụ của một hộ gia đình trung bình tại Hà Nội.

Không chỉ tiết kiệm chi phí điện hàng tháng, điện mặt trời mái nhà còn góp phần giảm lượng khí thải CO₂ ra môi trường. Theo đó, ước tính 1 kWh điện mặt trời sinh ra sẽ giúp giảm phát thải khoảng 0,7 kg CO₂ so với nguồn điện từ nhiên liệu hóa thạch. Nếu nhân rộng mô hình này, tiềm năng đóng góp cho mục tiêu giảm phát thải carbon của Hà Nội là vô cùng lớn.

Bên cạnh đó, việc phát triển điện mặt trời mái nhà không chỉ là xu hướng tiết kiệm điện cá nhân, mà còn nằm trong định hướng phát triển đô thị xanh của thành phố Hà Nội. Theo Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh, điện mặt trời là một trong những giải pháp trọng tâm nhằm giảm tiêu thụ năng lượng sơ cấp, hạn chế phát thải và nâng cao hiệu quả sử dụng năng lượng.

Nằm trong xu thế đó, nhiều doanh nghiệp và tòa nhà thương mại tại Hà Nội đã tiên phong triển khai lắp đặt điện mặt trời mái nhà để thể hiện trách nhiệm xã hội, đồng thời gia tăng giá trị thương hiệu theo hướng phát triển bền vững. Một số trường học, bệnh viện, cơ quan hành chính cũng đang nghiên cứu hoặc đưa vào sử dụng hệ thống điện mặt trời để phục vụ nhu cầu chiếu sáng, điều hòa, bơm nước... góp phần giảm chi phí vận hành ngân sách nhà nước.

Là một trong những công trình quy mô lớn tiên phong trong thực hành tiết kiệm năng lượng, Tòa nhà Corner Stone (số 16 Phan Chu Trinh) đã chủ động lắp đặt hệ thống điện mặt trời áp mái ngay trên nóc tòa nhà. Việc khai thác nguồn năng lượng sạch này không chỉ giúp giảm đáng kể chi phí điện năng hàng tháng, mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của đơn vị trong việc hướng đến mô hình tòa nhà xanh, thân thiện với môi trường ngay giữa lòng Thủ đô.

Nhằm hỗ trợ khách hàng trong quá trình tiếp cận và triển khai điện mặt trời mái nhà, Tổng Công ty Điện lực Hà Nội (EVNHANOI) đã và đang cung cấp đầy đủ thông tin từ khâu tư vấn kỹ thuật, hỗ trợ pháp lý đến các thủ tục vận hành, thanh toán. Với hạ tầng hiện đại, hệ thống công nghệ số hóa mạnh mẽ và đội ngũ kỹ sư giàu kinh nghiệm, EVNHANOI sẵn sàng đóng vai trò trung gian đáng tin cậy giữa nhà phát điện năng lượng tái tạo và khách hàng sử dụng điện lớn tại Hà Nội.