Kỳ tích giảm nghèo

Để triển khai công tác giảm nghèo đạt hiệu quả thiết thực, những năm qua, tỉnh Quảng Ninh đã đổi mới tư duy, cách làm bài bản theo hướng hỗ trợ trực tiếp cho người dân vươn lên thoát nghèo.

Nhờ đó, Tỉnh này đã trở thành điểm sáng của cả nước khi hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025 sớm hơn 3 năm.

Theo báo cáo của UBND tỉnh Quảng Ninh, đầu năm 2021, tỷ lệ hộ nghèo của Quảng Ninh là 0,41% với 1.526 hộ nghèo; thì đến cuối năm 2023, toàn Tỉnh đã không còn hộ nghèo nào theo chuẩn Trung ương; không còn xã nghèo, không còn xã đặc biệt khó khăn.

Thu nhập vùng đồng bào dân tộc thiểu số đạt 83,79 triệu đồng/người/năm, tăng hơn 40 triệu đồng so với năm 2020, cao hơn khoảng 1,4 lần bình quân cả nước.

Với kết quả này, năm 2022, Quảng Ninh được Chính phủ ghi nhận là địa phương đầu tiên trên cả nước hoàn thành mục tiêu giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021-2025, sớm hơn 3 năm so với lộ trình quốc gia.

Thành công trong công tác giảm nghèo bền vững ở tỉnh Quảng Ninh thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ và cách làm khác biệt của chính quyền các cấp tại địa phương này. Thay vì chạy theo chỉ tiêu hay những gói hỗ trợ ngắn hạn, chính quyền các cấp trong Tỉnh xác định giảm nghèo là nhiệm vụ chiến lược, gắn liền với phát triển con người và xây dựng xã hội bao trùm để “không ai bị bỏ lại phía sau”.

Ngay từ năm 2021, Tỉnh đã ban hành Nghị quyết số 06-NQ/TU về phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi, biên giới, hải đảo, gắn liền với 3 chương trình mục tiêu quốc gia.

Nghị quyết nêu rõ, từng cấp, từng ngành phải coi giảm nghèo là nhiệm vụ chính trị trọng tâm, thường xuyên; đồng thời giao chỉ tiêu, kế hoạch cụ thể đến từng xã, thôn, bản, từng hộ nghèo.

Cùng với đó, Quảng Ninh chủ động tăng mức hỗ trợ cho hộ nghèo, cận nghèo cao gấp 1,3-1,5 lần so với quy định Trung ương, đặc biệt ưu tiên cho hộ dân tộc thiểu số, vùng sâu, vùng xa.

Các chương trình hỗ trợ sinh kế, vay vốn ưu đãi, phát triển OCOP, dạy nghề và xuất khẩu lao động được triển khai đồng bộ, kết hợp chặt chẽ giữa chính sách nhà nước và sự tham gia của doanh nghiệp, ngân hàng, đoàn thể.

Không chỉ hỗ trợ vốn, Quảng Ninh triển khai mạnh chuyển giao khoa học kỹ thuật, đào tạo nghề ngắn hạn, gắn đào tạo với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, ngành dịch vụ, du lịch và công nghiệp phụ trợ. Nhờ đó, lao động tại các địa bàn khó khăn có việc làm ổn định, thay đổi tư duy sản xuất và chủ động thoát nghèo.

Bên cạnh phát triển sinh kế, Tỉnh triển khai quyết liệt chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát. Đến tháng 9/2023, Quảng Ninh hoàn thành mục tiêu này.

Đối với người dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, như bão Yagi, chính sách hỗ trợ nhà ở cũng được triển khai nhanh chóng, đảm bảo ổn định đời sống trước khi tính đến sản xuất lâu dài.

Song song với hỗ trợ sinh kế, tỉnh Quảng Ninh đẩy mạnh đầu tư hạ tầng thiết yếu phục vụ phát triển kinh tế - xã hội vùng khó khăn.

Minh chứng là hơn 300 công trình giao thông nông thôn, cấp nước sinh hoạt, trường học, trạm y tế, thủy lợi nhỏ đã được xây mới, cải tạo, nâng cấp, góp phần cải thiện rõ rệt điều kiện đi lại, học tập, chăm sóc sức khỏe của người dân miền núi, hải đảo, vùng biên giới.

Việc lồng ghép nguồn vốn từ các chương trình như xây dựng nông thôn mới, phát triển vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giúp nâng cao hiệu quả đầu tư, tránh chồng chéo, trùng lặp.

Nhân lên mô hình giảm nghèo bền vững

Tại các xã miền núi như Đường Hoa, Bình Liêu, nơi từng được xem là vùng nghèo nhất tỉnh, thì nay sức sống mới đang lan tỏa từng ngày ở nơi đây. Người dân mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, phát triển cây dược liệu, trồng quế, hồi, đồng thời mở rộng du lịch cộng đồng.

Những mô hình kinh tế xanh ấy vừa giúp nâng cao thu nhập, vừa gìn giữ bản sắc văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số. Xã Bình Liêu, nơi từng có tỷ lệ hộ nghèo trên 30%, giờ đã trở thành “điểm đến xanh” của du lịch tỉnh Quảng Ninh, nơi người dân tự tin làm chủ cuộc sống bằng chính sức lao động của mình.

Ở vùng biển và hải đảo, như Vân Đồn, Cô Tô hay Hải Hà, hành trình giảm nghèo lại mang sắc màu khác, gắn với biển khơi. Ngư dân được hỗ trợ đóng tàu cá vỏ thép, phát triển nuôi biển công nghệ cao, đầu tư du lịch sinh thái và dịch vụ hậu cần nghề cá...

Hay như xã Đường Hoa, tỉnh Quảng Ninh có quy mô dân số 17.200 người, phân bổ tại 32 thôn, bản, trong đó, đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 40,8% dân số.

Được sự quan tâm, chăm lo của Tỉnh thông qua các chính sách đặc thù về phát triển kinh tế - xã hội vùng dân tộc thiểu số, miền núi, đồng bào đã từng bước thay đổi nếp nghĩ, cách làm, ngày càng phát huy tính tích cực, chủ động trong thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, phát triển kinh tế, giảm nghèo bền vững.

Trong hơn 10 năm thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới, đồng bào xã Đường Hoa đã tự nguyện hiến đất, góp công, của cùng với nhà nước bê tông hóa 100% tuyến đường giao thông trong thôn.

Năm 2024, nhân dân đã đóng góp hơn 135 triệu đồng để xây dựng hệ thống đèn điện "Thắp sáng đường quê", đảm bảo cho người dân đi lại thuận tiện vào buổi tối, hạn chế tai nạn giao thông, tội phạm.

Trên cơ sở kết quả đạt được, trong giai đoạn 2025-2030, Tỉnh xác định tiếp tục thu hẹp khoảng cách vùng miền, gắn giảm nghèo với đô thị hóa, xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu, phát triển kinh tế đi đôi với nâng tầm văn hóa, con người. Mục tiêu tăng trưởng bao trùm, phát triển bền vững và một xã hội nơi mọi người dân đều có cơ hội vươn lên.

Theo đó, Tỉnh đặt mục tiêu giảm nghèo đa chiều, nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống nhân dân, tập trung hỗ trợ sinh kế, tạo việc làm, đào tạo nghề, chuyển giao khoa học kỹ thuật cho người dân vùng khó khăn; tiếp tục huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực, bảo đảm chương trình thực hiện hiệu quả, thực chất và bền vững.