Phát biểu tại Tọa đàm “Phát triển nguồn nhân lực trong thời đại AI” tổ chức vào ngày 8/10/2025, bà Lê Thị Thúy Sen - Tổng Biên tập Thời báo Ngân hàng cho biết, tính đến hết tháng 6/2025, hơn 3.400 nhân viên ngân hàng đã bị cắt giảm, cho thấy sự sàng lọc khắc nghiệt của cuộc cách mạng khoa học - công nghệ. Vì thế, chuyển đổi số không chỉ là câu chuyện đầu tư máy móc, mà là quá trình thay đổi tư duy, tổ chức và văn hóa.

Ở góc nhìn đào tạo, TS. Phan Thanh Đức - Trưởng khoa Công nghệ thông tin và Kinh tế số của Học viện Ngân hàng cho rằng, thế hệ trẻ đang có lợi thế là “thế hệ bản địa kỹ thuật số”, song vẫn cần được dẫn dắt để biến lợi thế đó thành năng lực thực tế.

TS. Đức dẫn chứng, chỉ vài năm sau khi triển khai Quyết định số 810/QĐ-NHNN về kế hoạch chuyển đổi số ngành Ngân hàng đến năm 2025, định hướng 2030, nhiều mục tiêu đã đạt trước tiến độ: hơn 90% giao dịch ngân hàng tại các tổ chức tín dụng được thực hiện qua kênh số, 87% người trưởng thành tại Việt Nam đã có tài khoản ngân hàng.

Việt Nam hiện được đánh giá là điểm sáng của khu vực Đông Nam Á về phát triển ngân hàng số, với tổng giá trị giao dịch qua Mobile POS và thương mại điện tử đạt gần 85 tỷ USD trong năm 2024.

Tuy nhiên, sự phát triển nhanh chóng của công nghệ cũng kéo theo áp lực lớn về nhân lực. TS. Phan Thanh Đức cho biết, mỗi năm Việt Nam thiếu từ 150.000 đến 200.000 nhân lực công nghệ, trong đó nhóm nhân sự về AI là thiếu hụt nghiêm trọng nhất.

Ông dự báo, đến giai đoạn 2025 - 2030, nhu cầu nhân lực AI có thể tăng tới 74%, tạo ra cơ hội lớn nhưng cũng đặt ra yêu cầu khắt khe hơn về chất lượng.

Trong ngành Ngân hàng, nhân lực AI ngày càng giữ vai trò trọng yếu ở các vị trí như quản trị dữ liệu, mô hình rủi ro, gian lận, khách hàng số và tuân thủ. Những vị trí chuyên môn cao đang được các tổ chức tín dụng ráo riết tìm kiếm...

Từ thực tiễn vận hành, các ngân hàng thương mại đang chủ động tái cấu trúc bộ máy theo hướng “ít người hơn - năng lực cao hơn”.

Chẳng hạn, Agribank đã dành nguồn lực lớn cho đào tạo công nghệ và lan tỏa văn hóa số trong toàn hệ thống. Vietcombank lại lựa chọn hướng đi bài bản khi hợp tác với các tổ chức tư vấn quốc tế như BCG và KPMG để xây dựng khung năng lực nhân sự, hoàn thiện mô hình quản trị và phát triển chế độ đãi ngộ...

Tuy nhiên, TS. Nguyễn Thị Thu Hà - Giám đốc Trường Đào tạo cán bộ Agribank chỉ ra nghịch lý trong tuyển dụng, đó là mặc dù tiếp nhận rất nhiều hồ sơ, nhưng số người thực sự đáp ứng được yêu cầu của ngân hàng số lại không nhiều. Vì thế, việc thiếu hụt nhân tài số đang trở thành rào cản lớn nhất của Ngành.

Các chuyên gia tại tọa đàm đều đồng thuận rằng, chất lượng nguồn nhân lực trong các ngân hàng vẫn chưa đồng đều. Nhiều nhân viên còn thiếu kỹ năng về phân tích dữ liệu, quản trị hệ thống, hiểu biết về AI hoặc an ninh mạng.

Chia sẻ về giải pháp cho những vấn đề trên, PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh - Phó Giám đốc Học viện Ngân hàng nhận định, phát triển nhân lực số là nhiệm vụ không thể thực hiện đơn lẻ, mà cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Ngân hàng Nhà nước, các tổ chức tín dụng và cơ sở đào tạo.

Cũng theo PGS.TS Phạm Thị Hoàng Anh, mỗi trường đại học phải trở thành trung tâm ươm tạo nhân lực kỹ thuật số, còn doanh nghiệp cần chủ động đặt hàng đào tạo, tạo cơ hội thực tập và việc làm.

Hơn nữa, theo các chuyên gia, để bảo đảm nguồn cung nhân lực chất lượng đáp ứng trong thời đại số thì các cơ sở đào tạo chuyên ngành tài chính - ngân hàng cần đổi mới chương trình giảng dạy, tăng hàm lượng kiến thức công nghệ số, cập nhật các học phần về phân tích dữ liệu, fintech, AI tài chính và an ninh mạng.

Về phía ngân hàng, không chỉ là người sử dụng, các ngân hàng cần trở thành “nhà cung ứng” nhu cầu thực tế cho hệ thống giáo dục, cũng như cử chuyên gia giảng dạy, hỗ trợ học tập... để cùng các cơ sở đào tạo cung ứng nguồn nhân lực có kỹ năng phù hợp với chuyển đổi số ngành tài chính - ngân hàng, giúp giảm độ trễ giữa đào tạo và sử dụng.