Phân cấp quản lý ngân sách là xác định phạm vi trách nhiệm và quyền hạn của chính quyền Nhà nước các cấp trong việc quản lý ngân sách Nhà nước, nhằm tập trung đầy đủ, kịp thời đúng chính sách các nguồn thu của ngân sách Nhà nước, phân phối, sử dụng công bằng, hợp lý, tiết kiệm, hiệu quả cao, phục vụ các mục tiêu nhiệm vụ kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Trước yêu cầu đổi mới của đất nước, nền kinh tế nhiều thành phần ra đời và phát triển không ngừng, hệ thống chính sách thuế và thu trong khu vực quốc doanh thập niên cuối cùng của thế kỷ XX đã bộc lộ nhiều nhược điểm. Trước tình hình đó, Nhà nước đã tập trung cải cách hệ thống thuế theo 2 bước đột phá nhằm xác lập một hệ thống thuế mới trở thành công cụ điều tiết kinh tế vĩ mô hữu hiệu theo mô hình nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa.

Trong giai đoạn 1976-1980, để đảm bảo nguồn thu ngân sách, Nhà nước đã thi hành chính sách tài chính tích cực động viên đối với kinh tế quốc doanh và kinh tế tập thể, cá thể, đồng thời tranh thủ thu hút nguồn vốn từ nước ngoài dưới hình thức nhận viện trợ và vay nợ, từ đó đảm bảo chi cho các nhiệm vụ kinh tế - xã hội của cả nước. Giai đoạn này, chế độ phân cấp quản lý tài chính và ngân sách giữa Trung ương và địa phương đã được triển khai và có những tác động tích cực vào thúc đẩy kinh tế.

Đồng chí Đặng Việt Châu - Nguyên Bộ trưởng Bộ Tài chính thời kỳ 1965 – 1974, có thời gian tại vị gần 10 năm trong thời kỳ chiến tranh chống Mỹ ác liệt trên cả hai miền Nam - Bắc. Đồng chí Đặng Việt Châu đã có nhiều đóng góp quan trọng đối với sự nghiệp phát triển ngành Tài chính, đặc biệt là 5 dấu ấn của Bộ trưởng Đặng Việt Châu với công tác tài chính - ngân sách.

Những ngày đầu kháng chiến toàn quốc (1947-1950), cả nước nói chung và ngành Tài chính nói riêng đã nhanh chóng thực hiện đồng bộ các giải pháp thích hợp nhằm thực hiện nhiệm vụ: Tập trung mọi nguồn lực cho công cuộc kháng chiến. Cùng với đó, lãnh đạo Đảng, Chính phủ và Bộ Tài chính nhận thức được rằng, sự quyên góp tự nguyện của nhân dân không thể trở thành một nguồn thu lâu dài và thường xuyên cho Ngân sách Nhà nước, vì vậy, yêu cầu phải đổi mới cơ chế thu phục vụ kháng chiến là nhiệm vụ mà ngành Tài chính cần thực hiện trong giai đoạn 1947-1950.

Đảm nhận chức vụ Bộ trưởng Bộ Tài chính trong hai nhiệm kỳ 1958-1965 và 1977-1982, với bản lĩnh chính trị cao, tầm nhìn chiến lược, nhạy bén và kiên quyết, Bộ trưởng Hoàng Anh đã có nhiều đóng góp cho sự nghiệp Tài chính cách mạng. Bộ trưởng Hoàng Anh chính là tấm gương ngời sáng cho các thế hệ cán bộ Tài chính noi theo, đặc biệt ở tinh thần đoàn kết, vượt khó, không ngừng nỗ lực giữ vững nét son truyền thống của Ngành, đưa sự nghiệp tài chính phát triển, phục vụ hiệu quả công cuộc phát triển đất nước.

Sau ngày Cách mạng Tháng Tám, tình hình đất nước vô cùng gian nan, ở thế “ngàn cân treo sợi tóc”. Trong hoàn cảnh đó, dù gặp muôn vàn khó khăn, vất vả, với sứ mệnh huy động mọi nguồn lực tài chính để đáp ứng nhu cầu chi tiêu khẩn cấp và quan trọng của Chính phủ, góp phần bảo vệ và củng cố chính quyền cách mạng non trẻ, dưới sự lãnh đạo của Đảng, Chính phủ và Bộ trưởng Bộ Tài chính Phạm Văn Đồng, Bộ Tài chính đã nhanh chóng triển khai chấn chỉnh ngân sách nhà nước 1945-1950.

Trong giai đoạn 1966 - 1975, tài chính đã bám sát nhiệm vụ chính trị của Đảng đề ra, cố gắng tăng nguồn thu để bảo đảm nhu cầu chi lớn, khẩn trương trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, phức tạp của sự nghiệp chống ngoại xâm, đi đôi với xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chính vì vậy, ngân sách nhà nước (NSNN) trong thời kỳ này đã phát huy vai trò quan trọng trong công cuộc khôi phục và phát triển kinh tế đất nước.

Giai đoạn 1966-1975, với những nỗ lực không ngừng, ngành Tài chính đã có các chính sách và biện pháp quản lý tài chính phù hợp, đáp ứng yêu cầu đấu tranh bảo vệ CNXH ở miền Bắc và huy động tốt nhất nguồn tài chính trong nước, tranh thủ sự giúp đỡ, viện trợ của nước ngoài, tập trung sức người, sức của, mọi nguồn vốn tài chính cho sự nghiệp chống Mỹ cứu nước...

Đại hội lần thứ III của Đảng xác định tiến hành đồng thời Cách mạng Xã hội chủ nghĩa ở miền Bắc và Cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân ở miền Nam. Thực hiện yêu cầu của Đại hội Đảng đề ra là tăng thu để có điều kiện tăng chi trong bối cảnh mới, Nhà nước đã chủ trương tổ chức lại các nguồn thu, đặc biệt là nguồn thu từ kinh tế quốc doanh.