Bảo hiểm - động lực tăng trưởng kinh tế vĩ mô

Tại Hội nghị, ông Steven Chan - Giám đốc Chính sách và Quan hệ Chính phủ Tập đoàn Prudential đã trình bày báo cáo “Beyond Coverage”, một nghiên cứu mới do Tập đoàn phối hợp cùng PricewaterhouseCoopers Việt Nam (PwC) thực hiện, đánh giá giá trị và tác động kinh tế - xã hội của ngành bảo hiểm nhân thọ tại 6 quốc gia ASEAN gồm: Indonesia, Malaysia, Philippines, Singapore, Thái Lan và Việt Nam.

Theo báo cáo Beyond Coverage, mỗi điểm phần trăm tăng trong tỷ lệ tham gia bảo hiểm tại khu vực ASEAN-6 có thể giúp GDP tăng thêm 0,3 - 0,5 điểm phần trăm.

Kết quả nghiên cứu cho thấy, nếu độ phủ bảo hiểm phi nhân thọ tại các nước ASEAN nhắc đến ở trên tăng 50% đến năm 2050, GDP bình quân đầu người có thể tăng tới 3,1% và tổng GDP tăng 2,6%.

Với bảo hiểm nhân thọ, tác động còn mạnh mẽ hơn: mức tăng tương ứng lần lượt là 5,1% và 4,4%. Những con số này phản ánh hàng tỷ USD giá trị kinh tế mới, gia tăng sức khỏe tài chính hộ gia đình và khả năng chống chịu tốt hơn của doanh nghiệp.

Với Việt Nam – nơi tổng quy mô thị trường bảo hiểm tương đương khoảng 3% GDP, thấp hơn nhiều so với mức trung bình toàn cầu 6,7% – dư địa tăng trưởng còn rất lớn. Nếu độ phủ bảo hiểm phi nhân thọ tăng 50%, GDP bình quân đầu người có thể tăng thêm 2,5%. 

Theo ông Steven Chan, bảo hiểm không chỉ là “lưới an toàn tài chính” mà còn là động lực tăng trưởng kinh tế vĩ mô. Mô hình kinh tế lượng trong báo cáo dự báo rằng, nếu Việt Nam tăng 50% phí bảo hiểm nhân thọ đến năm 2050, GDP bình quân đầu người có thể tăng thêm 4,1%, còn tổng GDP cũng tăng tương ứng 4,1%.

Với bảo hiểm phi nhân thọ (bao gồm y tế), mức tăng tương tự giúp GDP tăng thêm 2,5%. “Một nền kinh tế có mức bảo hiểm toàn dân cao hơn cũng là nền kinh tế an toàn, tự tin và kiên cường hơn trước biến động”, ông Chan kết luận.

Ông Steven Chan nhận định: “Ngành bảo hiểm Việt Nam đang đứng trước thời điểm bản lề. Với những cải cách chính sách và bước tiến mới trên bản đồ thị trường tài chính – chứng khoán, Việt Nam có cơ hội bứt phá từ nền tảng độ phủ bảo hiểm còn khiêm tốn.

Theo nghiên cứu, chỉ cần tăng 50% tỷ lệ tham gia bảo hiểm, Việt Nam có thể bổ sung thêm khoảng 30 tỷ USD giá trị kinh tế vào năm 2050. Đây là thời điểm để biến tầm nhìn thành hành động, bao gồm đa dạng hóa danh mục đầu tư, phát triển hệ thống dữ liệu y tế liên thông và tăng cường hợp tác công – tư.”

Đại diện khối doanh nghiệp y tế, ông Atul Tandon, Tổng Giám đốc AstraZeneca Việt Nam cho rằng, mối liên kết giữa bảo hiểm và chăm sóc sức khỏe dự phòng là chìa khóa giúp Việt Nam đạt tăng trưởng xanh: “Khoảng 40% chi tiêu y tế hiện vẫn đến từ túi tiền người dân. Khi bảo hiểm mở rộng, người dân giảm rủi ro tài chính, doanh nghiệp có lực lượng lao động khỏe mạnh và năng suất hơn”.

Khôi phục niềm tin của người tiêu dùng Việt Nam

Tuy nhiên, khảo sát của Prudential cho thấy, 25% người tham gia bảo hiểm gặp khó khăn khi yêu cầu bồi thường và 25% khác không biết cách thanh toán dịch vụ.

Để góp phần thúc đẩy thị trường bảo hiểm, Prudential đã ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong dịch vụ khách hàng, giúp rút ngắn thời gian tra cứu hợp đồng từ 4 phút xuống còn dưới 30 giây. Việc minh bạch hóa dữ liệu và quy trình được coi là bước đầu tiên để khôi phục niềm tin của người tiêu dùng Việt Nam.

Thảo luận tại Hội nghị, ông Ngô Trung Dũng - Phó Tổng thư ký Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam (IAV) cho biết, ngành bảo hiểm Việt Nam đang trở thành trụ cột an sinh và nguồn vốn trung - dài hạn của nền kinh tế. “Năm 2024, các doanh nghiệp bảo hiểm đã đầu tư trở lại nền kinh tế 868.000 tỷ đồng, đồng thời chi trả 156.000 tỷ đồng bồi thường cho người được bảo hiểm. Đây là minh chứng rõ ràng cho vai trò của bảo hiểm trong phát triển bền vững”.

Chính phủ đã đặt ra mục tiêu đến năm 2030 có 18% dân số tham gia bảo hiểm, kèm theo các giải pháp như cải thiện khung pháp lý, phân phối, sản phẩm và ứng dụng công nghệ.

Ngành bảo hiểm cam kết phối hợp với Chính phủ để thực hiện mục tiêu này, thông qua các biện pháp sau: Tham gia ý kiến, phản ánh những vướng mắc, khó khăn của thị trường để Chính phủ xem xét. Tham gia tư vấn chính sách cho các cơ quan quản lý, góp phần hoàn thiện Luật Kinh doanh Bảo hiểm sửa đổi 2022 và các nghị định hướng dẫn.

Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam mong muốn cơ quan chức năng sớm xây dựng cơ sở dữ liệu bảo hiểm quốc gia, liên thông với ngành y tế, ngân hàng và phòng chống thiên tai nhằm tạo nền tảng số cho định phí, sản phẩm và giám sát thị trường và chống gian lận bảo hiểm. Đồng thời để tăng niềm tin cho người dân, Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đã xây dựng chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp, giám sát tuân thủ trong ngành.

Ngành bảo hiểm nhận thấy rằng việc tăng tỷ lệ tham gia bảo hiểm là một lộ trình rõ ràng, cần sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ và doanh nghiệp bảo hiểm để thực hiện thành công.

Hiệp hội Bảo hiểm Việt Nam đề nghị tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức của người dân về vai trò, tầm quan trọng của bảo hiểm. Đồng thời Hiệp hội hiện đang tăng cường hợp tác quốc tế với các hiệp hội trong khu vực ASEAN, Nhật Bản và Pháp để học hỏi kinh nghiệm, nâng cao chuẩn mực nghề nghiệp và thúc đẩy hội nhập thị trường bảo hiểm Việt Nam sâu hơn.