Thúc đẩy hoạt động quản lý thuế đối với thương mại điện tử

Khánh Chi

Trong thời gian qua, Bộ Tài chính đã nỗ lực triển khai nhiều giải pháp trong ngắn hạn và dài hạn nhằm tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động thương mại điện tử (TMĐT) trong nước và xuyên biên giới. Nhờ đó đã đạt được kết quả tích cực trong quản lý thuế đối với TMĐT.

Tính đến nay, cơ sở dữ liệu TMĐT của Bộ Tài chính đã có thông tin dữ liệu của hơn 929 sàn giao dịch thương mại điện tử.
Tính đến nay, cơ sở dữ liệu TMĐT của Bộ Tài chính đã có thông tin dữ liệu của hơn 929 sàn giao dịch thương mại điện tử.

Theo Bộ Tài chính, để đáp ứng các yêu cầu hoàn thiện cơ sở pháp lý đối với việc tăng cường quản lý thuế đối với hoạt động kinh doanh TMĐT và các mô hình kinh doanh trên các nền tảng công nghệ số, ngay từ năm 2019, Bộ Tài chính đã chủ động nghiên cứu, tham mưu, đề xuất các nội dung sửa đổi, bổ sung về quản lý thuế tại nhiều văn bản quy phạm pháp luật. 

Về pháp luật có liên quan, để đáp ứng mục tiêu về phát triển và xây dựng thị trường TMĐT lành mạnh, có tính cạnh tranh, phát triển bền vững, tăng cường quản lý nhà nước, chống thất thu thuế, các bộ, ngành có liên quan đã phối hợp, hoàn thiện chính sách pháp luật theo chức năng nhiệm vụ. Trong đó, đã hoàn thiện cơ sở pháp lý cho việc triển khai định danh và xác thực điện tử đối với cá nhân trong công tác quản lý của các bộ, ngành, địa phương, trên cơ sở đó chuẩn hóa, đồng bộ dữ liệu dân cư với dữ liệu hộ tịch, thuế, ngân hàng, viễn thông.

Về xây dựng cơ sở dữ liệu về TMĐT, Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) xây dựng cơ sở dữ liệu quản lý thuế đối với TMĐT, kinh doanh trên nền tảng số để áp dụng quản lý rủi ro trong quản lý thuế trên cơ sở dữ liệu lớn. Cơ sở dữ liệu TMĐT của ngành Thuế được thu thập từ 05 nguồn dữ liệu chính gồm thu thập các sàn TMĐT cung cấp theo quy định tại Nghị định số 91/2022/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 126/2020/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế; Thu thập thông qua công tác thanh tra kiểm tra; Thu thập từ công cụ quét dữ liệu trên internet; Thu thập từ hồ sơ khai thuế của các chủ thể liên quan đến hoạt động TMĐT (chủ sở hữu sàn, đơn vị vận chuyển, trung gian thanh toán, doanh nghiệp, hộ kinh doanh...); thu thập từ nguồn kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa các bộ, ngành.

Tính đến nay, cơ sở dữ liệu TMĐT của Bộ Tài chính đã có thông tin dữ liệu của hơn 929 sàn giao dịch TMĐT tương ứng với 847 doanh nghiệp là chủ sở hữu sàn giao dịch TMĐT (1 doanh nghiệp có thể sở hữu nhiều sàn) và 284 ứng dụng bán hàng trên mạng, tài khoản thanh toán ngân hàng gồm 10 triệu tài khoản của tổ chức và trên 134 triệu tài khoản của tổ chức, cá nhân tại 96 ngân hàng thương mại (do Ngân hàng Nhà nước cung cấp), đồng thời xác định được danh mục của hơn 130 tổ chức hoạt động trong lĩnh vực viễn thông, quảng cáo, phát thanh, truyền hình (do Bộ Thông tin và Truyền thông cung cấp).

Song song với đó, về nghiệp vụ quản lý, Bộ Tài chính (Tổng cục Thuế) đã tiếp cận hoạt động TMĐT theo các nền tảng để áp dụng các biện pháp quản lý thuế phù hợp bao gồm 08 nhóm nền tảng: Nền tảng Sàn giao dịch TMĐT (Shopee, Lazada, Tiki, Amazon, Alibaba...); Website/ứng dụng TMĐT (Abay.vn, Ahamove, Amway.com.vn, Bachhoaxanh.com, Đienmayxanh.com…); Nền tảng Mạng xã hội (Facebook, Zalo, Tiktok, …); Nền tảng giao thông, vận tải, giao nhận (Grab, Be, Foody, Giaohangtietkiem, Giaohangnhanh…); Nền tảng đại lý (Booking, Agoda, Airbnb…); Nền tảng thuê bao (Netflix, Spotify…); Nền tảng quảng cáo (Facebook, Google, Youtube…); Nền tảng kho ứng dụng (Apple Store, CH Play…).

Ngoài ra, ngành Thuế cũng phân loại NNT tham gia hoạt động TMĐT theo 02 nhóm chính: Cung cấp hàng hóa, dịch vụ trong trong nước (bao gồm: chủ sở hữu nền tảng có hoạt động TMĐT, Tổ chức, cá nhân cung cấp hàng hóa, dịch vụ trong nước thông qua sàn giao dịch TMĐT, mạng xã hội và các nền tảng khác); Cung cấp hàng hóa, dịch vụ xuyên biên giới (bao gồm: nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam có hoạt động kinh doanh TMĐT, kinh doanh dựa trên nền tảng số với tổ chức, cá nhân ở Việt Nam...

Tổng cục Thuế cho biết, số liệu quản lý thuế trong 02 năm gần nhất đã ghi nhận kết quả thu thuế từ các tổ chức, cá nhân có hoạt động kinh doanh TMĐT năm 2022 là 83 nghìn tỷ đồng; năm 2023 số thuế đã nộp là 97 nghìn tỷ đồng, 5 tháng đầu năm 2024 số thuế đã nộp trên 50 nghìn tỷ đồng.

Về kết quả thanh tra kiểm tra, xử lý vi phạm lũy kế trong 03 năm (2021, 2022 và 2023), tổng số các tổ chức, cá nhân kinh doanh TMĐT đưa vào diện rà soát là 31.570 (DN là 6.257, CN là 25.313), trong đó tổng số các trường hợp đã xử lý kê khai, nộp thuế, truy thu thuế, xử lý vi phạm là 22.159 cơ sở kinh doanh (DN là 543, CN là 21.616) với số thuế tăng thêm là 2,9 nghìn tỷ đồng.

Theo Tổng cục Thuế, 5 tháng đầu năm 2024, tổng số các tổ chức, cá nhân đưa vào diện rà soát, đôn đốc, hỗ trợ kê khai nộp thuế là  30.770 trường hợp (doanh nghiệp là 1.838 , cá nhân là  28.932), các trường hợp thuộc diện rà soát đã thực hiện kê khai, nộp thuế là 1.189 tỷ đồng, tăng khoảng 200 tỷ đồng so với cùng kỳ, các trường hợp đã xử lý vi phạm là 3.285 (doanh nghiệp là 69, cá nhân là 3.216) với số thuế xử lý truy thu và phạt là 50,8 tỷ đồng.