Tăng hiệu quả quản lý thuế từ cơ chế thưởng vượt thu, hoá đơn may mắn

Nhiều điểm mới nổi bật

Thảo luận về dự án Luật Quản lý thuế (sửa đổi) tại phiên họp của Ủy ban Thường vụ Quốc hội chiều 13/10, các thành viên Ủy ban đánh giá cao nỗ lực của Bộ Tài chính trong xây dựng dự án Luật này trong điều kiện cấp bách, cần thiết. Các ý kiến đều đánh giá dự án Luật đủ điều kiện thông qua tại Kỳ họp thứ 10 theo quy trình rút gọn một kỳ họp.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn thống nhất mục tiêu xây dựng dự án Luật là phải chuyển đổi từ mô hình quản lý sang phục vụ người nộp thuế, ứng dụng công nghệ số, dữ liệu lớn về trí tuệ nhân tạo AI. Đồng thời, giảm gánh nặng hành chính, xây dựng hệ thống quản lý thuế hiện đại, hiệu quả và công bằng.

Theo Chủ tịch Quốc hội, cần tăng cường tập huấn để cán bộ thuế cấp xã có đủ kiến thức, trình độ đáp ứng yêu cầu thực hiện nhiệm vụ; đảm bảo khai thác các nguồn thu, tận dụng, bồi dưỡng nguồn thu, thu đúng, thu đủ vào ngân sách nhà nước.

Chủ tịch Quốc hội đánh giá, một điểm mới trong dự thảo Luật là xóa bỏ hình thức thuế khoán với hộ kinh doanh bắt đầu từ năm 2026. Đồng thời, xây dựng hệ sinh thái thuế điện tử, kết nối dữ liệu, hợp tác quốc tế, trong đó bao gồm chống chuyển giá. Một điểm mới khác được Chủ tịch Quốc hội đề cập là cho phép sử dụng định danh cá nhân làm mã số thuế và cải thiện thủ tục hành chính. Chủ tịch Quốc hội lưu ý, cần có quy định cơ chế bảo mật, tránh rò rỉ dữ liệu này.

Thảo luận tại phiên họp, nhiều ý kiến cũng đề cập đến nhiệm vụ, quyền hạn, trách nhiệm của cơ quan nhà nước và các cơ quan kiểm tra, giám sát trong quản lý thuế; các loại hình nợ thuế; cơ chế thưởng cho cơ quan thuế khi vượt thu; tính tương thích với Luật Thương mại điện tử và các luật khác; vấn đề chuyển đổi số, hoá đơn điện tử...

Chi thưởng xứng đáng với nỗ lực vượt thu

Làm rõ các vấn đề đại biểu nêu, Thứ trưởng Bộ Tài chính Cao Anh Tuấn nhấn mạnh, dự án Luật này quy định về thủ tục đối với cơ quan quản lý thuế cũng như người nộp thuế.

Liên quan đến vấn đề trích thưởng cho cơ quan thuế, Thứ trưởng cho hay, trước khi bỏ cơ chế đặc thù, cơ quan thuế và hải quan được Thường vụ Quốc hội cho trích trên số thu. Cơ quan thuế được trích 1,8% trên số thu, hải quan là 2,1% trên số thu để chi các khoản từ bộ máy cho đến chi hiện đại hóa, cơ sở vật chất thiết bị, chuyển đổi số, điện tử hóa...

Tạ dự thảo Luật, cơ quan soạn thảo đề xuất trích thưởng trên số vượt dự toán, đây không phải cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù. Trong dự thảo nghị định, Bộ Tài chính dự kiến trích 10% trên số vượt thu so với dự toán hàng năm các khoản thu quy định tại Luật Quản lý thuế, đồng thời quy định thưởng không quá 1 lần tiền lương cho công chức người lao động. Dự kiến số này một năm khoảng 8.000 tỷ đồng.

Thứ trưởng thông tin, Bộ Tài chính đã rà soát lại cơ sở chính trị liên quan đến nội dung trên theo Nghị quyết số 27-NQ/TW. Theo đó, nhà nước trả lương cho cán bộ, công chức, viên chức và lực lượng vũ trang theo vị trí việc làm, thực hiện chế độ đãi ngộ theo hướng xứng đáng theo năng suất lao động, tạo động lực nâng cao chất lượng, hiệu quả công việc, nâng cao đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp, góp phần làm trong sạch và nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động hệ thống chính trị.

Kết luận số 83-KL/TW của Ban chấp hành Trung ương cũng nêu thực hiện tiền lương và thu nhập của các cơ quan, đơn vị đang được áp dụng cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù, giao Ban cán sự Đảng Chính phủ chỉ đạo Chính phủ, các bộ, cơ quan liên quan tiếp tục rà soát toàn bộ khung pháp lý để trình cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định việc sửa đổi hoặc bãi bỏ cơ chế tài chính và thu nhập đặc thù của cơ quan, đơn vị phù hợp. Do đó, dự thảo Luật quy định chỉ chi thưởng xứng đáng với việc nỗ lực phấn đấu vượt thu của các cơ quan.

Liên quan đến hóa đơn điện tử, Thứ trưởng cho biết, việc trích 0,1% trên số thuế giá trị gia tăng thu được để thực hiện hóa đơn may mắn là một trong những giải pháp khuyến khích dùng hoá đơn điện tử. Đồng thời, mức này cũng sẽ chi để khuyến khích tố giác việc không sử dụng hóa đơn hoặc sử dụng hóa đơn bất hợp pháp. Nếu thực hiện giải pháp này, ước tính 0,1% thuế giá trị gia tăng sẽ tương đương khoảng 300 tỷ đồng/năm.

Thứ trưởng dẫn chứng, trên thực tế, nhiều nước trên thế giới đã áp dụng biện pháp này. Theo Thứ trưởng, Đài Loan quay xổ số hoá đơn may mắn định kỳ 2 tháng/lần với giải cao nhất lên tới 8 tỷ đồng. Hay như Trung Quốc cũng quay xổ số hàng tháng, Bồ Đào Nha cũng trao giải cao, thậm chí tặng cả ô tô cho người đạt giải.