Việt Nam nhận về hơn 105 tỷ USD tiền mã hóa năm 2024
Tại Tọa đàm "Xây dựng khung pháp lý cho tiền kỹ thuật số" do báo Pháp Luật TP. Hồ Chí Minh tổ chức ngày 8/3, ông Phan Đức Trung - Chủ tịch Hiệp hội Blockchain Việt Nam (VBA) cho biết, hiện nay một số quốc gia và vùng lãnh thổ như Mỹ, Thái Lan… đã đi đầu trong việc công nhận và xây dựng khung pháp lý cho tài sản số mang đến nhiều bài học giá trị cho Việt Nam. Các quốc gia này đều chú trọng việc xây dựng cơ chế pháp lý rõ ràng, linh hoạt, giúp thúc đẩy sự phát triển của thị trường tài sản số.
Đơn cử như Mỹ, với Sắc lệnh hành pháp số 14718, đang thể hiện quyết tâm xây dựng một khung pháp lý cho tài chính kỹ thuật số, tạo điều kiện để trở thành trung tâm tài chính kỹ thuật số toàn cầu. Đây là một mô hình Việt Nam có thể tham khảo, đặc biệt trong việc xây dựng các chính sách hỗ trợ tài sản số một cách linh hoạt, cởi mở và bảo đảm tính minh bạch.
Hay Thái Lan đã có bước đi mạnh mẽ trong việc triển khai các khu thử nghiệm tiền mã hóa và xây dựng hệ thống giao dịch tài sản số dựa trên công nghệ Sổ cái phân tán (distributed ledger technology - DLT). Đây là một chiến lược đáng chú ý để thúc đẩy ứng dụng tài sản số trong nền kinh tế thực, đặc biệt là trong các lĩnh vực như du lịch và chứng khoán.
Việt Nam hiện có đến 18 triệu người sở hữu tài sản mã hóa, đứng hạng 7 toàn cầu. Trong năm 2024, Việt Nam nhận về hơn 105 tỷ USD tiền mã hóa, giảm so với mức 120 tỷ USD của năm 2023. “Như vậy, nếu chúng ta không hành động nhanh chóng, chúng ta sẽ đối mặt với một số rủi ro lớn”, ông Trung nói.
Cũng theo Chủ tịch VBA, những chỉ đạo quyết liệt của Tổng Bí thư, Thủ tướng Chính phủ đã đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ của Đảng và Chính phủ trong việc đưa Việt Nam hội nhập sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu, đặc biệt là trong lĩnh vực công nghệ số và tài sản số.
Tín hiệu đáng mừng là Đảng và Chính phủ đang thể hiện quyết tâm mạnh mẽ trong việc hội nhập sâu rộng với nền kinh tế toàn cầu. Các nghị quyết quan trọng như Nghị quyết số 98/2023/QH15 ngày 24/6/2023 và Nghị quyết số 136/2024/QH15 ngày 26/6/2024 của Quốc hội, cho phép TP. Hồ Chí Minh và TP. Đà Nẵng thí điểm cơ chế thử nghiệm có kiểm soát; Nghị quyết 259/NQ-CP ngày 31/12/2024 của Chính phủ về việc Ban hành Kế hoạch hành động triển khai thực hiện Thông báo số 47-TB/TW ngày 15/11/2024 của Bộ Chính trị về xây dựng Trung tâm tài chính khu vực và quốc tế tại Việt Nam.
Bên cạnh đó, dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số hiện tại cũng đang đi đúng hướng khi đặt nền móng cho việc phát triển kinh tế số tại Việt Nam.
Tại Đông Nam Á, theo bà Gracy Chen - Giám đốc điều hành của Bitget, Singapore là một trong những nước đi đầu về quản lý tiền kỹ thuật số. Cơ quan tiền tệ Singapore (MAS) đã ban hành các quy định rõ ràng về việc cấp phép và quản lý các sàn giao dịch tiền kỹ thuật số. Singapore chú trọng vào việc cân bằng giữa thúc đẩy đổi mới công nghệ và bảo vệ nhà đầu tư.
Giám đốc điều hành của Bitget cho biết, theo một nghiên cứu từ Chainalysis, thị trường tiền điện tử Việt Nam dự kiến sẽ đạt tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 10% từ năm 2024 đến năm 2032. Doanh thu từ phân khúc tiền điện tử của Việt Nam đạt 1 tỷ USD hết năm 2024, tương ứng mức trung bình khoảng 64,4 USD/người.
"Việt Nam có tiềm năng to lớn trong lĩnh vực tài sản số, nhưng thị trường vẫn đang thiếu các nền tảng thực sự hiểu và đáp ứng được nhu cầu đặc thù của người dùng", bà Gracy Chen cho biết.
Những hệ lụy khi chưa công nhận tiền kỹ thuật số hợp pháp
Theo ThS. Mai Hoàng Phước - Trường Đại học Kinh tế - Luật (Đại học Quốc gia TP. Hồ Chí Minh), tiền kỹ thuật số chưa được công nhận là tài sản hợp pháp sẽ dẫn đến nhiều hệ lụy.
Thứ nhất, thiếu cơ chế bảo vệ nhà đầu tư. Khi nhà đầu tư đang giao dịch trên các sàn giao dịch nước ngoài không chịu sự điều chỉnh của pháp luật Việt Nam, trong đó, có một số sàn không có địa chỉ trụ sở cụ thể. Như vậy, trong trường hợp bị lừa đảo hoặc mất tài sản do tội phạm công nghệ cao thì nhà đầu tư có nguy cơ bị mất trắng tài sản của mình và các cơ quan chức năng của Việt Nam cũng khó có thể bảo vệ được.
Thứ hai, bất cập trong việc chia tài sản chung. Trong các vụ ly hôn có yêu cầu chia tài sản, tranh chấp tài sản chung đã phát sinh trường hợp một bên tẩu tán tài sản để không phải chia cho bên còn lại, bằng cách chuyển tài sản sang tiền kỹ thuật số. Nguyên nhân là do đặc tính đặc tính phi vật chất, phân tán và không chịu sự quản lý của bất kỳ cơ quan trung ương nào, bên còn lại rất khó để chứng minh có sự tồn tại của tiền kỹ thuật số để yêu cầu tòa án chia tài sản chung.
Thứ ba, khó khăn trong thừa kế. Khi nhà đầu tư qua đời, người thừa kế không thể dễ dàng tiếp cận và quản lý tiền kỹ thuật số do thiếu cơ chế pháp lý để xác định quyền sở hữu và chuyển giao. Điều này phụ thuộc hoàn toàn vào chính sách của các sàn mà nhà đầu tư đang giao dịch. Khi các sàn này từ chối cho người thừa kế tiếp nhận tài sản thì việc khởi kiện cũng rất khó khăn do các sàn được quản lý bởi các công ty có trụ sở ở nước ngoài hoặc thậm chí không có trụ sở.
Do đó, việc xác định tiền kỹ thuật số là tài sản và xây dựng khung pháp lý cho tiền kỹ thuật số tại Việt Nam là cần thiết. Điều này không chỉ giúp giải quyết các vấn đề trên mà còn tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho sự phát triển của thị trường tiền kỹ thuật số tại Việt Nam trong tương lai.
