Đứng trước cơ hội và thách thức của nền kinh tế toàn cầu, Việt Nam vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng ấn tượng, nổi lên như một trong những nền kinh tế năng động nhất khu vực châu Á. Trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính, Giáo sư Prakarsh Singh - Đại học Plaksha (Ấn Độ) khẳng định, với lợi thế nhân lực trẻ, vị trí địa chiến lược và môi trường đầu tư ngày càng cải thiện, Việt Nam đang trở thành trung tâm sản xuất và xuất khẩu mới của khu vực.
Phóng viên: Thưa Giáo sư, ông đánh giá như thế nào về tốc độ tăng trưởng kinh tế của Việt Nam trong những năm gần đây, đặc biệt là trong bối cảnh kinh tế khu vực và thế giới có nhiều biến động?
Giáo sư Prakarsh Singh: Trong những năm gần đây, Việt Nam đã duy trì tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng, nằm trong nhóm các nền kinh tế phát triển nhanh nhất khu vực châu Á. Dù phải đối mặt với nhiều biến động toàn cầu như đại dịch COVID-19 hay bất ổn thương mại quốc tế, Việt Nam vẫn thể hiện được sức bật mạnh mẽ nhờ nền tảng kinh tế vĩ mô ổn định, môi trường đầu tư hấp dẫn và chính sách điều hành linh hoạt.
Đặc biệt, xuất khẩu tiếp tục là động lực tăng trưởng then chốt, với sự dịch chuyển mạnh của chuỗi cung ứng toàn cầu vào Việt Nam. Nhiều tập đoàn lớn trong lĩnh vực điện tử, công nghệ, dệt may, và sản xuất hàng tiêu dùng đã chọn Việt Nam làm điểm đến chiến lược.
Tuy nhiên, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) vẫn còn tiềm năng lớn để mở rộng, đặc biệt trong lĩnh vực dịch vụ, công nghệ thông tin và đổi mới sáng tạo. Nếu Việt Nam tiếp tục cải thiện thể chế, nâng cao chất lượng lao động và đẩy mạnh hội nhập, tăng trưởng kinh tế có thể bứt phá mạnh mẽ hơn nữa trong thập kỷ tới.
Phóng viên: Theo Giáo sư, đâu là những lợi thế cạnh tranh nổi bật nhất giúp Việt Nam tạo được vị thế khác biệt và thu hút sự quan tâm của các nhà đầu tư trong khu vực cũng như trên thế giới?
Giáo sư Prakarsh Singh: Lợi thế cạnh tranh lớn nhất của Việt Nam chính là nguồn nhân lực, những con người cần cù, linh hoạt và có khả năng học hỏi nhanh. Việt Nam sở hữu một lực lượng lao động trẻ, năng động, có trình độ tay nghề tốt, đặc biệt là trong các ngành sản xuất chế tạo và công nghiệp nhẹ. Chi phí lao động hợp lý, kết hợp với tinh thần làm việc chăm chỉ, đã giúp Việt Nam trở thành công xưởng mới của châu Á, cạnh tranh trực tiếp với Trung Quốc và các nền kinh tế mới nổi khác.
Bên cạnh đó, Việt Nam có vị trí địa chiến lược thuận lợi, nằm ở trung tâm Đông Nam Á, dễ dàng kết nối với các thị trường lớn như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Hoa Kỳ. Năng lực xuất khẩu trong các ngành dệt may, da giày, điện tử và nông sản ngày càng vững mạnh, giúp Việt Nam trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu.
Trong tương lai, Việt Nam hoàn toàn có thể mở rộng thế mạnh này sang các lĩnh vực có giá trị gia tăng cao hơn như công nghệ, dịch vụ kỹ thuật, logistics và kinh tế số – những ngành dựa trên tri thức và kỹ năng con người.
Phóng viên: Ở chiều ngược lại, Giáo sư cho rằng những thách thức lớn nhất mà nền kinh tế Việt Nam sẽ phải đối mặt trong thời gian tới là gì, cả ở cấp độ trong nước và quốc tế?
Giáo sư Prakarsh Singh: Một trong những thách thức lớn nhất là sự chuyển dịch công nghệ toàn cầu do trí tuệ nhân tạo (AI), tự động hóa và chuyển đổi số mang lại. Khi các chuỗi sản xuất ngày càng phụ thuộc vào công nghệ cao, nếu không thích ứng nhanh, Việt Nam có thể đánh mất lợi thế về lao động giá rẻ.
Vì vậy, việc đầu tư vào giáo dục và đào tạo lại lực lượng lao động là vô cùng cấp thiết. Việt Nam cần thúc đẩy hợp tác giữa doanh nghiệp - nhà trường - chính phủ, tạo ra hệ sinh thái học tập và đổi mới thực chất, giúp người lao động có kỹ năng phù hợp với nhu cầu của nền kinh tế số.
Bên cạnh đó, Việt Nam cũng cần đối mặt với thách thức về năng suất lao động, chất lượng thể chế, và cải cách hành chính để tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp. Môi trường kinh doanh minh bạch, hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, và năng lực quản trị hiện đại sẽ là chìa khóa giúp Việt Nam duy trì tăng trưởng bền vững.
Phóng viên: Quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng vào chuỗi cung ứng và nền kinh tế toàn cầu đang mang lại cho Việt Nam những cơ hội và hạn chế cụ thể nào, theo góc nhìn củaGiáo sư?
Giáo sư Prakarsh Singh: Quá trình hội nhập sâu vào chuỗi cung ứng toàn cầu mang đến cơ hội to lớn cho Việt Nam về thu hút FDI, chuyển giao công nghệ, mở rộng thị trường xuất khẩu và nâng cao vị thế kinh tế. Việt Nam đang hưởng lợi khi nhiều doanh nghiệp quốc tế đa dạng hóa sản xuất ra khỏi Trung Quốc để tìm môi trường ổn định hơn.
Tuy nhiên, hội nhập cũng đặt ra những thách thức đáng kể. Thứ nhất, môi trường thương mại quốc tế biến động mạnh với sự gia tăng chủ nghĩa bảo hộ và điều chỉnh thuế quan ở nhiều nền kinh tế lớn. Việt Nam cần có các hiệp định thương mại ổn định, dài hạn để giảm rủi ro và củng cố lòng tin của nhà đầu tư.
Thứ hai, năng lực nội tại của doanh nghiệp trong nước vẫn còn hạn chế, đặc biệt là về công nghệ, năng suất và khả năng tham gia vào các khâu giá trị cao trong chuỗi cung ứng. Vì vậy, Việt Nam cần chính sách hỗ trợ doanh nghiệp nội phát triển, tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước để hình thành hệ sinh thái sản xuất bền vững.
Phóng viên: Để cải thiện môi trường đầu tư và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Giáo sư có những khuyến nghị hay đề xuất chính sách nào dành cho Việt Nam trong giai đoạn sắp tới?
Giáo sư Prakarsh Singh: Để nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia, Việt Nam cần tập trung vào ba trụ cột chính: thể chế - hạ tầng - nhân lực.
Về thể chế, cần tiếp tục cải cách mạnh mẽ thủ tục hành chính, minh bạch hóa môi trường pháp lý và đảm bảo tính nhất quán trong chính sách.
Về hạ tầng, cần đẩy nhanh tiến độ đầu tư vào hạ tầng giao thông, logistics, năng lượng và hạ tầng số, đây là yếu tố quan trọng để thu hút dòng vốn FDI chất lượng cao.
Về nguồn nhân lực, Việt Nam nên đầu tư dài hạn vào giáo dục đại học, đào tạo nghề và kỹ năng số. Các trường đại học cần gắn chặt chương trình đào tạo với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp, đặc biệt trong lĩnh vực công nghệ, tài chính, và đổi mới sáng tạo.
Một môi trường đầu tư minh bạch, hiệu quả, cùng với nguồn nhân lực có kỹ năng cao sẽ giúp Việt Nam trở thành điểm đến hấp dẫn hàng đầu trong khu vực.
Phóng viên: Từ góc nhìn của Giáo sư, triển vọng phát triển kinh tế Việt Nam trong tương lai gần ra sao, và đâu là những yếu tố có thể quyết định thành công của Việt Nam trong chặng đường phát triển tiếp theo?
Giáo sư Prakarsh Singh: Tôi đánh giá triển vọng kinh tế Việt Nam trong trung và dài hạn là rất tích cực. Việt Nam đang có vị thế thuận lợi khi đã ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do quan trọng, trong đó có hiệp định thương mại song phương với Hoa Kỳ, một trong những thị trường lớn và có sức mua mạnh nhất thế giới.
Bên cạnh đó, Việt Nam sở hữu môi trường chính trị ổn định, dân số trẻ, tầng lớp trung lưu đang mở rộng nhanh, và chính sách kinh tế định hướng xuất khẩu, tất cả đều tạo nền tảng cho tăng trưởng bền vững.
Ngoài công nghiệp chế biến, du lịch và kinh tế xanh cũng là hai lĩnh vực có tiềm năng lớn. Việt Nam có thể học hỏi từ các mô hình thành công của Thái Lan và Malaysia để phát triển du lịch chất lượng cao, gắn liền với bảo tồn văn hóa và phát triển bền vững.
Tôi tin rằng, nếu tiếp tục duy trì đà cải cách hiện nay, trong vòng 10-15 năm tới, Việt Nam có thể tiến gần đến nhóm các nền kinh tế phát triển trong khu vực, trở thành trung tâm sản xuất, dịch vụ và đổi mới sáng tạo của Đông Nam Á.
Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn những chia sẻ của Giáo sư!
Tại Diễn đàn Kinh tế - Tài chính 2025, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã đưa ra nhiều phân tích sâu sắc về những xu hướng lớn định hình kinh tế Việt Nam trong giai đoạn tới. Từ yêu cầu nâng cao năng suất, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tăng tốc chuyển đổi xanh cho tới tái định hình không gian và động lực tăng trưởng, các khuyến nghị đều nhấn mạnh sự cấp thiết của cải cách toàn diện nhằm giúp Việt Nam củng cố sức chống chịu, duy trì đà tăng trưởng và nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Tạp chí Kinh tế - Tài chính ghi nhận những chia sẻ, phân tích và góc nhìn đáng chú ý được trình bày tại Diễn đàn.
Bộ Tài chính vừa có văn bản gửi các bộ, cơ quan ngang Bộ và cơ quan thuộc Chính phủ đề nghị rà soát và đề xuất danh mục ngành, nghề ưu đãi đầu tư và đặc biệt ưu đãi đầu tư nhằm phục vụ quá trình hoàn thiện Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư (sửa đổi).
Ngày 5/12 tại TP. Hà Nội, Diễn đàn Kinh tế - Tài chính Việt Nam 2025 diễn ra với chủ đề “Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới và tầm nhìn chiến lược kinh tế - tài chính giai đoạn 2026-2030”.
Với tổng tài sản hợp nhất vượt 1 triệu tỷ đồng và đóng góp bình quân 160 nghìn tỷ ngân sách mỗi năm, Petrovietnam tiếp tục được các chuyên gia đánh giá là hình mẫu doanh nghiệp Nhà nước hiệu quả, minh bạch và có sức cạnh tranh cao.
Theo quy định, các đơn vị, tổ chức sử dụng ngân sách nhà nước và các đơn vị, tổ chức được ngân sách hỗ trợ; các tổ chức ngân sách… được đăng ký và sử dụng tài khoản tại Kho bạc Nhà nước.
Năm 2025 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm cuối thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách nhà nước giai đoạn 5 năm (2021 - 2025). Bám sát mục tiêu và phương châm hành động của Kho bạc Nhà nước năm 2025, Kho bạc Nhà nước khu vực XI đã triển khai quyết liệt và toàn diện các nhiệm vụ trên từng lĩnh vực công tác; kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ đối với các đơn vị trực thuộc.
Giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 tiếp tục ghi nhận chuyển biến tích cực khi lũy kế 11 tháng đạt 553,25 nghìn tỷ đồng, cao hơn cùng kỳ năm trước. Kết quả này cho thấy các giải pháp chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ đang phát huy hiệu quả, dù nhiều địa phương và dự án vẫn chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai và điều kiện thi công khó khăn.
Thu ngân sách nhà nước trong 11 tháng năm 2025 đạt hơn 2,39 triệu tỷ đồng, vượt gần 22% dự toán năm và tăng mạnh so với cùng kỳ. Kết quả này cho thấy nguồn thu tiếp tục được củng cố, đóng góp quan trọng vào việc bảo đảm cân đối ngân sách và thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.
