Theo quy định mới, thời điểm lập hóa đơn đối với bán hàng hóa, bao gồm cả bán tài sản công và hàng dự trữ quốc gia, là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu hoặc quyền sử dụng hàng hóa cho người mua, không phân biệt việc đã thu tiền hay chưa. Riêng đối với xuất khẩu hàng hóa và gia công xuất khẩu, thời điểm lập hóa đơn thương mại điện tử, hóa đơn giá trị gia tăng điện tử hoặc hóa đơn bán hàng điện tử do người bán xác định, nhưng không muộn hơn ngày làm việc tiếp theo sau khi hàng hóa được thông quan.
Đối với dịch vụ, thời điểm lập hóa đơn là khi hoàn thành cung cấp dịch vụ, bất kể đã thu tiền hay chưa. Tuy nhiên, nếu doanh nghiệp thu tiền trước hoặc trong khi cung cấp dịch vụ, hóa đơn sẽ được lập ngay tại thời điểm thu tiền, ngoại trừ một số dịch vụ đặc thù như kế toán, kiểm toán, tư vấn tài chính, khảo sát, thiết kế kỹ thuật… trong đó khoản tiền đặt cọc hoặc tạm ứng không được tính là thời điểm lập hóa đơn.
Nghị định số 70/2025/NĐ-CP cũng sửa đổi thời điểm lập hóa đơn trong một số lĩnh vực có tính chất đặc thù. Cụ thể, các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ quy mô lớn, phát sinh thường xuyên như viễn thông, truyền hình, logistics, thương mại điện tử… được phép lập hóa đơn sau khi hoàn tất đối soát dữ liệu, nhưng không quá ngày 7 của tháng sau tháng phát sinh giao dịch hoặc 7 ngày sau kỳ quy ước.
Trong hoạt động tìm kiếm thăm dò, khai thác và chế biến dầu thô, hóa đơn bán dầu thô, condensate và các sản phẩm chế biến từ dầu sẽ được lập khi xác định giá bán chính thức, không phân biệt đã thu tiền hay chưa. Đối với khí thiên nhiên, khí đồng hành, khí than vận chuyển qua đường ống, hóa đơn phải được lập chậm nhất vào ngày cuối cùng của thời hạn kê khai thuế trong tháng phát sinh nghĩa vụ thuế.
Hoạt động tài chính – tín dụng cũng có những điều chỉnh quan trọng. Đối với khoản vay, thời điểm lập hóa đơn được xác định theo kỳ hạn thu lãi trong hợp đồng tín dụng. Nếu đến kỳ hạn nhưng chưa thu được lãi, hóa đơn chỉ được lập khi thực tế thu tiền. Riêng với hoạt động đổi ngoại tệ, hóa đơn được lập ngay khi giao dịch hoàn tất.
Ngành vận tải hành khách bằng taxi có sử dụng phần mềm tính tiền phải lập hóa đơn điện tử ngay khi kết thúc chuyến đi và đồng thời gửi dữ liệu hóa đơn đến cơ quan thuế.
Với lĩnh vực y tế, các cơ sở khám chữa bệnh có hệ thống quản lý viện phí điện tử sẽ lập hóa đơn tổng hợp vào cuối ngày nếu khách hàng không yêu cầu lấy hóa đơn riêng. Nếu khách hàng có yêu cầu, hóa đơn sẽ được lập và giao ngay tại thời điểm thanh toán. Đối với chi phí khám chữa bệnh được bảo hiểm y tế thanh toán, hóa đơn sẽ được lập khi cơ quan bảo hiểm xã hội quyết toán chi phí.
Theo đánh giá của các chuyên gia, Nghị định số 70/2025/NĐ-CP tạo ra sự linh hoạt hơn cho doanh nghiệp trong việc lập hóa đơn, phù hợp với thực tế vận hành của nhiều ngành nghề, đặc biệt là xuất khẩu và dịch vụ có tần suất giao dịch cao. Việc xác định thời điểm lập hóa đơn theo hướng linh hoạt giúp giảm bớt áp lực hành chính, tránh tình trạng lập hóa đơn trước khi hoàn tất giao dịch dẫn đến sai sót trong kê khai thuế.
Bên cạnh đó, quy định này giúp doanh nghiệp có thêm thời gian đối soát dữ liệu với khách hàng, nhất là trong những lĩnh vực có giao dịch phức tạp như dầu khí, tài chính – tín dụng và vận tải. Điều này sẽ giúp nâng cao tính chính xác của hóa đơn, hạn chế tình trạng xuất sai hoặc thiếu dữ liệu.
Ngoài ra, việc nới rộng thời gian lập hóa đơn trong một số lĩnh vực cũng hỗ trợ doanh nghiệp giảm bớt gánh nặng hành chính, giúp quy trình kế toán – thuế trở nên linh hoạt hơn. Đối với ngành xuất khẩu, quy định mới góp phần đảm bảo rằng doanh nghiệp chỉ lập hóa đơn khi hàng hóa đã thực sự thông quan, giúp tránh rủi ro về thuế khi giao dịch chưa hoàn tất.
Nghị định số 70/2025/NĐ-CP có hiệu lực từ ngày 1/6/2025. Các doanh nghiệp và tổ chức có liên quan cần cập nhật và triển khai quy định mới để đảm bảo tuân thủ pháp luật.
