Dịch vụ tài chính số tăng trưởng mạnh mẽ

Các dịch vụ tài chính số ngày càng được người dân sử dụng phổ biến

Dịch vụ tài chính số là các hoạt động và dịch vụ tài chính được cung cấp thông qua công nghệ kỹ thuật số, bao gồm ngân hàng số, ví điện tử, thanh toán trực tuyến, cho vay ngang hàng (P2P lending), bảo hiểm số và các ứng dụng đầu tư. Mục đích là mang đến sự tiện lợi, nhanh chóng và hiệu quả cho người dùng thông qua các nền tảng trực tuyến và di động.

Các loại dịch vụ tài chính số phổ biến có thể kể đến như: Ngân hàng số (Digital Banking); Ví điện tử (E-wallet): Thanh toán di động (Mobile payment); Cho vay ngang hàng (P2P Lending); Đầu tư trực tuyến; Bảo hiểm số (Insurtech).

Nghị quyết 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia cũng đã xác định: đến năm 2030, Việt Nam cần phát triển mạnh mẽ kinh tế số, xã hội số, chính phủ số - trong đó tài chính số là hạ tầng thiết yếu để nâng cao năng suất lao động, chất lượng sống và năng lực cạnh tranh.

Nghị định số 94/2025/NĐ-CP ngày 29/4/2025 của Chính phủ quy định về cơ chế thử nghiệm có kiểm soát trong lĩnh vực ngân hàng, là một dấu mốc quan trọng, thiết lập khung pháp lý ban đầu cho lĩnh vực Fintech tại Việt Nam. Nghị định này tạo ra các cơ chế thử nghiệm có kiểm soát (sandbox) cho các hoạt động như cho vay ngang hàng (P2P lending), API mở, và ứng dụng AI trong chấm điểm tín dụng, giúp thu hẹp khoảng cách giữa đổi mới công nghệ và chính sách quản lý. Đây là bước đầu tiên trong việc xây dựng một khung pháp lý riêng cho dịch vụ tài chính số, giúp tạo ra một hệ sinh thái chính sách đồng bộ cho tài chính số.

Trên thực tế, cùng với xu hướng phát triển thương mại điện tử mạnh mẽ, các loại dịch vụ tài chính số đã và đang tăng trưởng rất mạnh tại Việt Nam. Theo báo cáo thường niên Kinh tế số khu vực Đông Nam Á (e-Conomy SEA 2025) lần thứ 10 do Google, Temasek và Bain & Company vừa công bố, lĩnh vực Dịch vụ tài chính số (Digital Financial Services - DFS) tại Việt Nam đang trở thành một trong những mảng tăng trưởng quan trọng, được thúc đẩy bởi chủ trương đẩy mạnh thanh toán không tiền mặt của Chính phủ.

Theo đó, tổng giá trị giao dịch qua các hình thức thanh toán số được dự báo đạt 178 tỷ USD vào năm 2025. Con số này phản ánh mức độ chuyển đổi sang các nền tảng số ngày càng phổ biến trên thị trường.

Phân tích sâu hơn trong lĩnh vực dịch vụ tài chính số (DFS) cho thấy, các dịch vụ cho vay trực tuyến đang có đà phát triển rõ rệt, được xếp là phân khúc tài chính tăng nhanh thứ hai trong khu vực với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm, đạt mức 22% trong giai đoạn 2024 - 2025.

Việc tài chính số được sử dụng rộng rãi đang nhận được sự hỗ trợ lớn từ chính sách và hạ tầng của Nhà nước. Việt Nam đã triển khai định danh điện tử cho toàn bộ người dân, giúp việc tiếp cận các dịch vụ công trực tuyến trở nên thuận tiện hơn. Theo Vụ Thanh toán (Ngân hàng Nhà nước), cập nhật đến ngày 24/10/2025, đã có hơn 134,3 triệu hồ sơ khách hàng (CIF) cá nhân, hơn 1,4 triệu hồ sơ khách hàng tổ chức đã được đối chiếu thông tin sinh trắc học. Đã có 57 tổ chức tín dụng và 39 tổ chức trung gian thanh toán đã triển khai ứng dụng thẻ CCCD gắn chip qua ứng dụng điện thoại; 63 tổ chức tín dụng đã triển khai ứng dụng thẻ CCCD gắn chip qua thiết bị tại quầy; 32 tổ chức tín dụng và 15 trung gian thanh toán đang triển khai ứng dụng VNeID, trong đó có 19 đơn vị đã triển khai chính thức; 28 ngân hàng và 04 trung gian thanh toán đã triển khai liên kết tài khoản an sinh xã hội với tài khoản ngân hàng phục vụ cho chi trả an sinh xã hội thông qua ứng dụng VneID.

Hiện cả nước có khoảng 30 triệu tài khoản ví điện tử đang hoạt động, góp phần thúc đẩy thanh toán không tiền mặt và thanh toán qua VietQR. Từ đó, hướng tới mục tiêu 80% giao dịch thương mại điện tử không dùng tiền mặt vào năm 2030. Ngoài ra, hệ thống thanh toán QR cũng đã tương thích với Thái Lan và Campuchia, mở ra thêm nhiều cơ hội cho giao thương và du lịch giữa các quốc gia.