Trao đổi với Tạp chí Tài chính, bà Trần Thị Thuý Hoà - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Tổng cục Hải quan) cho biết, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hải quan được ban hành trong thời gian qua đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, minh bạch, đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan, góp phần nâng cao ý thức tuân thủ và chấp hành pháp luật của người dân, doanh nghiệp.
Phóng viên: Bà có thể đánh giá những kết quả nổi bật trong công tác xây dựng chính sách pháp luật hải quan trong thời gian qua?
Bà Trần Thị Thuý Hoà: Trong thời gian qua, ngành Hải quan luôn xác định công tác xây dựng, hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật là nhiệm vụ trọng tâm.
Do đó, trong bối cảnh hoạt động thương mại quốc tế của Việt Nam gia tăng nhanh với nhiều đối tác thương mại trên toàn cầu, hệ thống văn bản pháp luật hải quan được xây dựng, bổ sung, hoàn thiện theo hướng đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động xuất nhập khẩu diễn ra thuận lợi. Qua đó, góp phần bảo đảm nguồn thu ngân sách, phòng, chống buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, gian lận thương mại…
Bà Trần Thị Thuý Hoà - Phó Vụ trưởng Vụ Pháp chế (Tổng cục Hải quan).
Hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hải quan đã bao quát các mảng nghiệp vụ hải quan, tạo cơ sở pháp lý đầy đủ cho hoạt động quản lý hải quan; xử lý, giải quyết kịp thời những quy định còn mâu thuẫn, chồng chéo, chưa thống nhất giữa văn bản trong lĩnh vực hải quan với luật, nghị định trong các lĩnh vực chuyên ngành khác có liên quan.
Các văn bản bổ sung, nội luật hóa những quy định mới phù hợp với thông lệ và các điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.
Cơ quan hải quan đã kịp thời sửa đổi, bãi bỏ những quy định về thủ tục hành chính không còn cần thiết hoặc lãng phí thời gian, chi phí cho doanh nghiệp, qua đó góp phần thúc đẩy hoạt động thương mại và đầu tư.
Bên cạnh đó, chất lượng văn bản ngày càng được nâng cao đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa hải quan. Văn bản được ban hành đã bảo đảm về kỹ thuật soạn thảo, sử dụng ngôn ngữ rõ ràng, nội dung minh bạch, hạn chế tình trạng văn bản vừa mới ban hành đã phải sửa đổi, bổ sung.
Nhìn chung, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật hải quan được ban hành luôn hướng tới mục tiêu cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho hoạt động thương mại quốc tế.
Phóng viên:Nhiều ý kiến cho rằng, việc Tổng cục Hải quan xây dựng, trình cấp có thẩm quyền ban hành chính sách pháp luật hải quan đã kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo thuận lợi cho hoạt động xuất nhập khẩu, xuất nhập cảnh của người dân, doanh nghiệp?
Bà Trần Thị Thuý Hoà: Đúng vậy! Từ năm 2020 đến nay, Tổng cục Hải quan đã chủ trì xây dựng, trình Bộ Tài chính trình cấp có thẩm quyền ban hành 26 văn bản quy phạm pháp luật, gồm: 1 nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; 6 nghị định của Chính phủ; 3 quyết định của Thủ tướng Chính phủ; 16 thông tư của Bộ Tài chính. Trong đó, 7 văn bản quy phạm pháp luật sửa đổi, bổ sung; 17 văn bản quy phạm pháp luật ban hành mới; 2 văn bản quy phạm pháp luật bãi bỏ.
Các văn bản sửa đổi, bổ sung hoặc ban hành mới đều được xây dựng trên nguyên tắc phù hợp với yêu cầu mục tiêu chung của cải cách nền hành chính quốc gia; đảm bảo tính thống nhất, đồng bộ, minh bạch; đơn giản hóa thủ tục hành chính đảm bảo vừa tạo thuận lợi hoạt động xuất khẩu, nhập khẩu, xuất cảnh, nhập cảnh, vừa đáp ứng yêu cầu quản lý nhà nước về hải quan góp phần nâng cao ý thức tuân thủ và chấp hành pháp luật của doanh nghiệp.
Đặc biệt, trong bối cảnh đại dịch COVID-19 ảnh hưởng nghiêm trọng đến hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp, Tổng cục Hải quan kịp thời tham mưu, đề xuất chính sách hỗ trợ cho các hoạt động xuất nhập khẩu; trình cấp có thẩm quyền ban hành 4 văn bản quy phạm pháp luật (Nghị quyết số 10/2021/UBTVQH15 ngày 8/12/2021; Thông tư số 47/2020/TT-BTC ngày 27/5/2020; Thông tư số 82/2021/TT-BTC ngày 30/9/2021; Thông tư số 121/2021/TT-BTC ngày 24/12/2021). Các văn bản này đã kịp thời tháo gỡ vướng mắc về chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp trong việc thực hiện thủ tục hải quan.
Ngoài ra, Tổng cục Hải quan cũng đã tiến hành soạn thảo các nghị định về: Kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu; về chia sẻ, kết nối thông tin thông qua Cổng thông tin một cửa quốc gia; về quản lý đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu giao dịch qua thương mại điện tử.
Các nghị định được ban hành tạo cơ sở pháp lý cải cách kiểm tra chất lượng, an toàn thực phẩm, xây dựng cơ sở dữ liệu tập trung trên Cổng thông tin một cửa quốc gia, ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động kiểm tra chuyên ngành.
Phóng viên:Trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng hiện nay, yêu cầu đặt ra là phải thường xuyên cải cách thể thế pháp luật hải quan theo hướng hiện đại, đồng bộ phù hợp với cam kết quốc tế. Để đạt được mục tiêu này, Tổng cục Hải quan sẽ triển khai các nhiệm vụ, giải pháp gì, thưa bà?
Bà Trần Thị Thuý Hoà: Trong thời gian tới, bối cảnh kinh tế trong và ngoài nước diễn biến phức tạp và khó dự đoán, do ảnh hưởng của dịch COVID-19, xung đột thương mại giữa các quốc gia lớn, cũng như tác động của Cách mạng công nghệ 4.0.
Bối cảnh đó đặt ra những thuận lợi, cũng như thách thức đối với ngành Hải quan. Cùng với quá trình hội nhập ngày càng sâu rộng, các hiệp định thương mại tự do, đặc biệt là các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới mà Việt Nam đã ký kết bắt đầu có hiệu lực, do đó tăng trưởng kinh tế sẽ chịu nhiều tác động từ cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc đang ngày một gay gắt.
Chiến lược phát triển ngành Hải quan đến năm 2030 xác định mục tiêu là xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật hải quan theo hướng hiện đại, đồng bộ, thống nhất, minh bạch, phù hợp với cam kết quốc tế; trọng tâm là xây dựng Luật Hải quan thay thế Luật Hải quan hiện hành, đảm bảo cơ sở pháp lý đầy đủ để thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về hải quan; xây dựng mô hình hải quan số, hải quan thông minh, biên giới thông minh, hải quan xanh...
Khuyến khích doanh nghiệp tự nguyện tuân thủ pháp luật hải quan.
Song song với việc xây dựng Luật Hải quan, cần rà soát toàn bộ hệ thống văn bản pháp luật về hải quan hiện hành, hoạch định tổng thể hệ thống văn bản pháp luật dưới luật, xác định các văn bản quy định chi tiết Luật Hải quan để kịp thời soạn thảo, ban hành đồng bộ với Luật Hải quan sửa đổi, bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật hải quan.
Đồng thời, rà soát các điều ước quốc tế có liên quan đến lĩnh vực hải quan để nội luật hóa đầy đủ vào pháp luật hải quan; tham khảo phương thức quản lý của hải quan các nước tiên tiến.
Cơ quan hải quan cần tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật ngay từ khi xây dựng, phân tích chính sách để kịp thời thông tin đến doanh nghiệp; lấy ý kiến tham gia của các chuyên gia, các nhà khoa học, các đơn vị hải quan địa phương để bảo đảm văn bản quy phạm pháp luật được ban hành có tính khả thi; chống tham nhũng, tiêu cực, lợi ích nhóm trong xây dựng thể chế.
Các đơn vị thuộc Tổng cục Hải quan phải nhận thức đầy đủ, xác định rõ trách nhiệm của mình đối với xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật hải quan; huy động các cơ quan hữu quan phối hợp chặt chẽ, thực chất trong quá trình xây dựng pháp luật; thực hiện đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật.
Đồng thời, chú trọng nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ làm công tác xây dựng pháp luật; tăng cường thu hút chuyên gia, nhà khoa học, cán bộ hoạt động thực tiễn có kinh nghiệm, kiến thức chuyên môn sâu, công tâm, khách quan trong quá trình xây dựng pháp luật trong lĩnh vực hải quan.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính, bà Sita Zimpel - Giám đốc dự án ASAN SME, Tổ chức Hợp tác Quốc tế Đức GIZ tại Việt Nam nhận định, kinh tế số đang mở ra nhiều kênh giao tiếp và mô hình kinh doanh mới, nhưng cũng đặt ra thách thức về công nghệ, pháp lý và đạo đức. Để không bị bỏ lại phía sau, doanh nghiệp cần đổi mới liên tục, hợp tác chặt chẽ và tuân thủ chuẩn mực khi ứng dụng AI, blockchain hay các nền tảng số.
GS.TS. Mạc Quốc Anh - Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa TP. Hà Nội (HANOISME) cho biết, quá trình chuyển đổi số đang đặt doanh nghiệp trước sức ép lớn về vốn, công nghệ và năng lực quản trị, đồng thời mở ra biên độ tăng trưởng mới nếu thể chế được hoàn thiện, không gian dữ liệu được mở rộng và phát triển hệ sinh thái tài chính cho kinh tế số.
Việt Nam đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành nước công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Trong đó doanh nghiệp nhà nước tiếp tục được xác định giữ vai trò then chốt trong ổn định kinh tế vĩ mô và dẫn dắt nhiều ngành, lĩnh vực quan trọng.
Việt Nam đang từng bước trở thành nền kinh tế cận biên mới nổi, đồng thời hướng tới mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045. Trong cuộc trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính, Giáo sư kế toán Ellie (Larelle) Chapple (Đại học Công nghệ Queensland, Úc) đã có những đánh giá, khuyến nghị và nhận định về cơ hội, thách thức cũng như các ưu tiên chiến lược để Việt Nam phát triển hiệu quả trong thập kỷ tới.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính, Giáo sư Petros Ieromonachou (Đại học Greenwich, Anh) chia sẻ về nghiên cứu chuỗi cung ứng khép kín cho pin xe điện. Ông nhấn mạnh vai trò của mô hình kinh doanh tuần hoàn, ứng dụng AI và dữ liệu lớn, giúp tối ưu chi phí, gia tăng lợi nhuận, đồng thời thúc đẩy phát triển bền vững ngành năng lượng xanh và kinh tế số, hướng tới tương lai công nghiệp thông minh.
Trao đổi với phóng viên Tạp chí Kinh tế - Tài chính, chuyên gia kinh tế PGS.TS. Ngô Trí Long cho rằng, việc “về đích” mục tiêu kiểm soát lạm phát cần sự điều hành chủ động, linh hoạt và phối hợp chặt chẽ giữa chính sách tài khóa, tiền tệ và quản lý giá.
Ông Shaokai Fan - Giám đốc khu vực châu Á - Thái Bình Dương (không bao gồm Trung Quốc) kiêm Giám đốc Ngân hàng Trung ương Toàn cầu tại Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cho rằng, thị trường vẫn tích cực khi các yếu tố nền tảng tiếp tục hỗ trợ giá vàng.
Theo TS. Nguyễn Sơn - giảng viên ngành Quản lý chuỗi cung ứng và logistics, Khoa Kinh doanh, Đại học RMIT Việt Nam, Hiệp định thương mại đối ứng, công bằng và cân bằng giữa Việt Nam và Hoa Kỳ là dấu mốc quan trọng giúp Việt Nam củng cố vị thế đối tác linh hoạt và có tầm nhìn đa phương.
Để bảo vệ thị trường và quyền lợi người tiêu dùng trong mùa cao điểm mua sắm Tết Nguyên đán Bính Ngọ 2026, Chính phủ đã phát lệnh "tuyên chiến không khoan nhượng" với buôn lậu và hàng giả.
Theo thống kê của Cục Hải quan, hết tháng 10, tổng kim ngạch xuất khẩu của khối doanh nghiệp có vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) đạt 295,66 tỷ USD.
Bộ Tài chính đã đưa ra đề xuất quan trọng trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi), đó là nâng mức doanh thu chịu thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân kinh doanh lên 500 triệu đồng/năm.
Sau 5 năm triển khai, Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi tại Lào Cai ghi nhận nhiều thành tựu nổi bật.
Tại Diễn đàn Kinh tế - Tài chính 2025, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã đưa ra nhiều phân tích sâu sắc về những xu hướng lớn định hình kinh tế Việt Nam trong giai đoạn tới. Từ yêu cầu nâng cao năng suất, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tăng tốc chuyển đổi xanh cho tới tái định hình không gian và động lực tăng trưởng, các khuyến nghị đều nhấn mạnh sự cấp thiết của cải cách toàn diện nhằm giúp Việt Nam củng cố sức chống chịu, duy trì đà tăng trưởng và nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Tạp chí Kinh tế - Tài chính ghi nhận những chia sẻ, phân tích và góc nhìn đáng chú ý được trình bày tại Diễn đàn.
Để tăng tốc, bứt phá, phấn đấu hoàn thành mục tiêu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 237/CĐ-TTg ngày 6/12/2025 về việc đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công những tháng cuối năm 2025.
Đầu tư của Việt Nam ra nước ngoài tăng trưởng đột phá với tổng vốn đầu tư cấp mới và điều chỉnh đạt 1,1 tỷ USD, tăng 83,9% so với cùng kỳ, vốn điều chỉnh trong 11 tháng tăng gấp 8,2 lần.
Cục Thống kê (Bộ Tài chính) vừa công bố những con số ấn tượng trong hoạt động thu hút vốn đầu tư nước ngoài 11 tháng năm 2025 với tổng vốn đăng ký đạt gần 33,7 tỷ USD, đặc biệt vốn thực hiện đạt 23,6 tỷ USD, là mức cao nhất của 11 tháng trong vòng 5 năm qua.
Thời gian từ nay đến hết năm không còn nhiều, nên các Bộ, ngành, địa phương thúc đẩy mạnh mẽ các động lực tăng trưởng mới; phấn đấu giải ngân 100% kế hoạch vốn đầu tư công; thu hút mạnh FDI, đầu tư tư nhân. Đồng thời, khẩn trương ban hành các Nghị định về thành lập, vận hành Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Trước những khó khăn, thách thức trong 11 tháng qua, các bộ, ngành, địa phương cần xác định nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm từng lĩnh vực cụ thể, đặc biệt là các giải pháp để giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, thúc đẩy tăng trưởng GDP năm 2025 từ 8% trở lên…
Lễ công bố các doanh nghiệp Bền vững tại Việt Nam 2025 với chủ đề “Chương mới của Kỷ nguyên Xanh” trong khuôn khổ Chương trình Đánh giá, Công bố Doanh nghiệp bền vững (CSI) tại Việt Nam do Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững Việt Nam - Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VBCSD-VCCI) chủ trì phối hợp Ban Chính sách Chiến lược Trung ương và các bộ hữu quan tổ chức đã diễn ra chiều 5/12 tại TP. Hà Nội. Phó Thủ tướng Chính phủ, Chủ tịch Hội đồng quốc gia về phát triển bền vững Hồ Đức Phớc tham dự sự kiện.
Tại Diễn đàn Kinh tế - Tài chính 2025, các chuyên gia trong nước và quốc tế đã đưa ra nhiều phân tích sâu sắc về những xu hướng lớn định hình kinh tế Việt Nam trong giai đoạn tới. Từ yêu cầu nâng cao năng suất, thúc đẩy đổi mới sáng tạo, tăng tốc chuyển đổi xanh cho tới tái định hình không gian và động lực tăng trưởng, các khuyến nghị đều nhấn mạnh sự cấp thiết của cải cách toàn diện nhằm giúp Việt Nam củng cố sức chống chịu, duy trì đà tăng trưởng và nâng cao vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu. Tạp chí Kinh tế - Tài chính ghi nhận những chia sẻ, phân tích và góc nhìn đáng chú ý được trình bày tại Diễn đàn.
Bộ Tài chính vừa có văn bản gửi các bộ, cơ quan ngang Bộ và cơ quan thuộc Chính phủ đề nghị rà soát và đề xuất danh mục ngành, nghề ưu đãi đầu tư và đặc biệt ưu đãi đầu tư nhằm phục vụ quá trình hoàn thiện Nghị định hướng dẫn thi hành Luật Đầu tư (sửa đổi).
Ngày 5/12 tại TP. Hà Nội, Diễn đàn Kinh tế - Tài chính Việt Nam 2025 diễn ra với chủ đề “Định vị Việt Nam trong bối cảnh mới và tầm nhìn chiến lược kinh tế - tài chính giai đoạn 2026-2030”.
Với tổng tài sản hợp nhất vượt 1 triệu tỷ đồng và đóng góp bình quân 160 nghìn tỷ ngân sách mỗi năm, Petrovietnam tiếp tục được các chuyên gia đánh giá là hình mẫu doanh nghiệp Nhà nước hiệu quả, minh bạch và có sức cạnh tranh cao.
Theo quy định, các đơn vị, tổ chức sử dụng ngân sách nhà nước và các đơn vị, tổ chức được ngân sách hỗ trợ; các tổ chức ngân sách… được đăng ký và sử dụng tài khoản tại Kho bạc Nhà nước.
Năm 2025 là năm có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là năm cuối thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, tài chính - ngân sách nhà nước giai đoạn 5 năm (2021 - 2025). Bám sát mục tiêu và phương châm hành động của Kho bạc Nhà nước năm 2025, Kho bạc Nhà nước khu vực XI đã triển khai quyết liệt và toàn diện các nhiệm vụ trên từng lĩnh vực công tác; kịp thời ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn chuyên môn nghiệp vụ đối với các đơn vị trực thuộc.
Giải ngân vốn đầu tư công năm 2025 tiếp tục ghi nhận chuyển biến tích cực khi lũy kế 11 tháng đạt 553,25 nghìn tỷ đồng, cao hơn cùng kỳ năm trước. Kết quả này cho thấy các giải pháp chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ đang phát huy hiệu quả, dù nhiều địa phương và dự án vẫn chịu ảnh hưởng nặng nề bởi thiên tai và điều kiện thi công khó khăn.
Thu ngân sách nhà nước trong 11 tháng năm 2025 đạt hơn 2,39 triệu tỷ đồng, vượt gần 22% dự toán năm và tăng mạnh so với cùng kỳ. Kết quả này cho thấy nguồn thu tiếp tục được củng cố, đóng góp quan trọng vào việc bảo đảm cân đối ngân sách và thực hiện các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội.
