Cải cách hành chính tạo nền tảng phát triển bền vững cho thị trường vốn

Đổi mới đồng bộ, tháo gỡ điểm nghẽn

Từ năm 2021 đến nay, Bộ Tài chính đã triển khai nhiều sáng kiến cải cách hành chính, tập trung vào hiện đại hóa thủ tục trong các lĩnh vực thuế, hải quan, bảo hiểm xã hội và thị trường tài chính.

Đáng chú ý, Bộ đã chủ trì sửa đổi, bổ sung 9 luật quan trọng như Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Quản lý thuế, Luật Xử lý vi phạm hành chính… nhằm tháo gỡ các điểm nghẽn pháp lý, cải thiện môi trường đầu tư và kinh doanh.

Trong lĩnh vực chứng khoán, khung pháp lý tiếp tục được hoàn thiện với nhiều đề án lớn: Tổ chức lại Sở Giao dịch Chứng khoán Việt Nam theo mô hình công ty mẹ - con; Chiến lược phát triển thị trường chứng khoán đến năm 2030; xây dựng khuôn khổ chứng khoán hóa nợ xấu; pháp lý cho phát hành tài sản ảo, mã hóa; phát triển thị trường các-bon...

Đây là những định hướng chiến lược giúp thị trường chứng khoán Việt Nam tiệm cận thông lệ quốc tế và thích ứng với xu thế tài chính số.

Song song đó, công tác quản lý và giám sát thị trường trái phiếu cũng được chú trọng. Bộ Tài chính đã ban hành theo thẩm quyền hoặc trình cấp có thẩm quyền ban hành 05 văn bản quy phạm pháp luật, trong đó có 03 nghị định, 01 quyết định của Thủ tướng Chính phủ, 03 thông tư về các lĩnh vực thị trường trái phiếu, Sở Giao dịch Chứng khoán, Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán, Quỹ Đầu tư phát triển địa phương. Đồng thời, Bộ tích cực xử lý các vấn đề phát sinh trong giai đoạn thị trường trái phiếu biến động, đảm bảo ổn định và trật tự thị trường.

Tăng trưởng quy mô, thanh khoản và độ bao phủ thị trường chứng khoán

Nhờ những cải cách quyết liệt, thị trường chứng khoán giai đoạn 2021-2025 đạt nhiều kết quả tích cực. Vốn hóa thị trường cổ phiếu tại ba sàn HOSE, HNX và UPCoM đến tháng 6/22025 đạt gần 7 triệu tỷ đồng, tăng 29,1% so với cuối năm 2020 và tương đương 60% GDP năm 2024. Tổng giá trị niêm yết và đăng ký giao dịch đạt hơn 2,41 triệu tỷ đồng, tăng gần 60% so với năm 2020.

Thanh khoản thị trường cải thiện đáng kể với giá trị giao dịch bình quân hơn 21.000 tỷ đồng/phiên, gấp gần 4 lần so với giai đoạn 2016–2020. Nhiều phiên ghi nhận giá trị giao dịch vượt 1 tỷ USD, phản ánh mức độ quan tâm ngày càng lớn của nhà đầu tư trong nước.

Số lượng tài khoản chứng khoán tăng mạnh, đạt 10,022 triệu tài khoản chứng khoán (tính đến cuối tháng 6/2025), tương đương hơn 10% dân số, hoàn thành mục tiêu trước thời hạn 2025 và đang hướng đến 11 triệu tài khoản vào năm 2030, tăng gấp 7 lần so với giai đoạn 2016–2020.

Về công cụ phái sinh, hợp đồng tương lai trên chỉ số VN30 tiếp tục phát triển mạnh mẽ. Bình quân giai đoạn 2021–2025 đạt hơn 220.000 hợp đồng/phiên, tăng gấp 2,6 lần giai đoạn trước. Khối lượng hợp đồng mở (OI) tính đến cuối tháng 6/2025 đạt 48.447 hợp đồng, tăng 5% so với cuối năm 2020.

Thị trường trái phiếu cũng ghi nhận chuyển biến tích cực về quản lý, minh bạch và phát triển nhà đầu tư tổ chức. Bộ Tài chính đã cấp phép cho các tổ chức xếp hạng tín nhiệm, quỹ hưu trí bổ sung và tiếp tục giám sát hệ thống quỹ đầu tư phát triển địa phương, hướng tới tinh gọn, hiệu quả và tránh trùng lặp nguồn lực.