Thực hiện các nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương và kết luận của Bộ Chính trị, Ban Bí thư về việc sắp xếp đơn vị hành chính và tổ chức mô hình chính quyền địa phương hai cấp, thời gian qua, Bộ Tài chính đã tập trung rà soát, hoàn thiện thể chế, sửa đổi, bổ sung nhiều quy định pháp luật liên quan đến tổ chức và hoạt động của chính quyền địa phương theo hướng tinh gọn, hiệu quả.
Theo đó, Bộ Tài chính đã tiến hành rà soát hệ thống văn bản quy phạm pháp luật thuộc phạm vi quản lý để báo cáo Chính phủ, đồng thời đề xuất bổ sung 8 dự án luật và nghị quyết vào Chương trình xây dựng pháp luật năm 2025, trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 10 theo trình tự rút gọn.
Các dự án luật này bao gồm: sửa đổi, bổ sung Luật Quản lý nợ công, Luật Đầu tư (thay thế), Luật Dự trữ quốc gia, Luật Kinh doanh bảo hiểm, Luật Thống kê, Luật Quy hoạch, Luật Giá và Luật Trưng mua, trưng dụng tài sản. Đây là những lĩnh vực quan trọng gắn liền với tổ chức bộ máy và chức năng quản lý nhà nước của chính quyền địa phương, đòi hỏi phải được điều chỉnh kịp thời để phù hợp với mô hình quản trị mới.
Trong lĩnh vực tài chính - ngân sách, Bộ Tài chính đã hoàn thành hai nhiệm vụ quan trọng là trình Chính phủ ban hành Nghị định số 111/2025/NĐ-CP sửa đổi Nghị định số 60/2021/NĐ-CP về cơ chế tự chủ tài chính của đơn vị sự nghiệp công lập và ban hành Thông tư số 84/2025/TT-BTC sửa đổi Thông tư số 11/2017/TT-BTC về quản lý, sử dụng nguồn vốn ngân sách địa phương ủy thác qua Ngân hàng Chính sách xã hội.
Hiện, Bộ đang tiếp tục thực hiện 2 văn bản khác gồm: dự thảo Nghị định hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Ngân sách nhà nước (sửa đổi), đang trong quá trình hoàn thiện sau khi có ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp và Thông tư sửa đổi Thông tư số 44/2022/TT-BTC quy định về kinh phí chi thường xuyên thực hiện chính sách đối với người có công và thân nhân.
Với lĩnh vực đầu tư công, Bộ Tài chính đã ban hành Nghị định số 254/2025/NĐ-CP về quản lý, thanh toán, quyết toán dự án sử dụng vốn đầu tư công (thay thế Nghị định số 99/2021/NĐ-CP) và Thông tư số 91/2025/TT-BTC hướng dẫn hệ thống biểu mẫu sử dụng trong công tác quyết toán. Đồng thời, 3 nhiệm vụ đang được triển khai gồm: dự thảo Nghị định về cơ chế quản lý và tổ chức thực hiện các Chương trình mục tiêu quốc gia; dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 85/2025/NĐ-CP hướng dẫn Luật Đầu tư công; cùng dự thảo Nghị quyết sửa đổi Nghị quyết số 70/2025/UBTVQH15 của Quốc hội về nguyên tắc, tiêu chí và định mức phân bổ vốn đầu tư công nguồn ngân sách nhà nước giai đoạn 2026-2030.
Bên cạnh đó, các lĩnh vực khác như: quản lý tài sản công, thống kê, quản lý giá, thuế - phí, dự trữ nhà nước, đấu thầu, quy hoạch… cũng đang được Bộ Tài chính tập trung triển khai rà soát, điều chỉnh nhằm bảo đảm sự đồng bộ trong hệ thống pháp luật, đáp ứng yêu cầu thực tiễn khi tổ chức lại mô hình chính quyền địa phương theo hướng tinh giản, hiệu quả và phân quyền rõ ràng hơn.
