Đây là hoạt động trong khuôn khổ triển khai Kế hoạch hành động thực hiện nội dung thuộc phạm vi chức năng nhiệm vụ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại Quyết định số 941/QĐ-TTg ngày 05/8/2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành kế hoạch hành động quốc gia về phòng, chống rửa tiền, tài trợ khủng bố và tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt (PCRT/TTKB/TTPBVKHDHL) giai đoạn 2021-2025 và Kế hoạch hành động quốc gia thực hiện cam kết của Việt Nam với Lực lượng đặc nhiệm tài chính quốc tế (FATF).
Bà Nguyễn Thị Việt Anh - Phó Cục trưởng Cục Quản lý đăng ký kinh doanh cho biết, mục tiêu của việc xây dựng Kế hoạch nhằm xây dựng một cơ chế PCRT/TTKB/TTPBVKHDHL có hiệu quả ở Việt Nam vì nền hòa bình, ổn định, phát triển và hội nhập, nâng cao uy tín, vị thế của Việt Nam trong cộng đồng quốc tế; thực hiện trách nhiệm là thành viên của Việt Nam trong Nhóm châu Á - Thái Bình Dương về chống rửa tiền (APG). Đồng thời, bảo vệ tốt nhất lợi ích của quốc gia, của các tổ chức và cá nhân trong nền kinh tế, góp phần phòng, chống tội phạm tham nhũng, rửa tiền, TTKB/TTPBVKHDHL, tăng cường sự ổn định của các tổ chức tài chính và các đối tượng báo cáo khác, góp phần bảo đảm an ninh, an toàn, trật tự xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Báo cáo kết quả nghiên cứu về công tác PCRT của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, đại diện Cục Quản lý đăng ký kinh doanh thông tin, năm 2007, Việt Nam trở thành thành viên của APG. Theo đó, Việt Nam phải cam kết thực hiện các chuẩn mực quốc tế về rửa tiền/tài trợ khủng bố/tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt; tham gia các vòng đánh giá đa phương của APG theo Phương pháp luận đánh giá của FATF.
Kể từ năm 2019, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tham gia giải trình, xây dựng báo cáo đánh giá đa phương của APG, trong đó, Cục Quản lý đăng ký kinh doanh là đơn vị được lãnh đạo Bộ phân công là đầu mối, phối hợp với các đơn vị thuộc Bộ triển khai các phần việc, nội dung thuộc chức năng, nhiệm vụ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong công tác PCRT.
Tháng 6 vừa qua, FATF đã đưa Việt Nam vào Danh sách giám sát tăng cường (còn gọi là Danh sách Xám), đồng thời đưa ra 17 khuyến nghị hành động đối với Việt Nam để giải quyết các thiếu hụt trong cơ chế PCRT/TTKB/TTPBVKHDHL, trong đó, Bộ Kế hoạch và Đầu tư được giao chủ trì thực hiện nội dung hành động số 8 về việc: Xây dựng cơ chế cung cấp cho các cơ quan có thẩm quyền quyền truy cập kịp thời vào các thông tin đầy đủ, chính xác và cập nhật về chủ sở hữu hưởng lợi của pháp nhân thương mại (bao gồm các loại hình doanh nghiệp được quy định tại Luật Doanh nghiệp) và áp dụng các biện pháp xử lý một cách phù hợp, hiệu quả, tương xứng và có tính chất răn đe đối với các hành vi vi phạm. Thời hạn hoàn thành là tháng 5/2025.
Với đặc điểm nền kinh tế nước ta có độ mở lớn, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) nhiều, việc FATF đưa Việt Nam vào Danh sách Xám có tác động rất lớn, làm gia tăng chi phí các khoản vay, cho vay đối với Việt Nam; chi phí hoạt động đầu tư, thương mại, dẫn đến giảm dòng vốn FDI do các nhà đầu tư có tâm lý e ngại, thận trọng. Bên cạnh đó, điều này cũng làm giảm vị thế chính trị, ảnh hưởng đến hình ảnh của Việt Nam trên trường quốc tế; tác động tiêu cực đến hoạt động đối ngoại, hệ thống tài chính ngân hàng.
Để thể hiện thiện chí và quyết tâm chính trị của nước ta trong công tác PCRT/TTKB/TTPBVKHDHL, Chính phủ Việt Nam đã có cam kết gửi Chủ tịch FATF về việc thực hiện kế hoạch hành động do FATF khuyến nghị với thời gian thực hiện là trong 2 năm. Theo đánh giá, việc thực hiện 17 hành động được FATF ấn định trong khoảng thời gian ngắn (2 năm, đến tháng 6/2025) để ra khỏi Danh sách giám sát tăng cường của FATF là một thách thức rất lớn đối với Việt Nam nói chung và các bộ, ngành hữu quan nói riêng.
Triển khai nội dung trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, căn cứ nội dung chỉ đạo của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái tại cuộc họp ngày 18/10, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã tổ chức ngay cuộc họp có sự tham gia của các đơn vị liên quan thuộc Bộ và đại diện Ngân hàng Nhà nước Việt Nam để phổ biến các quy định, quy trình, yêu cầu của FATF, cũng như tác động của việc không thực hiện được các nhiệm vụ, cam kết. Từ đó lên kế hoạch triển khai cụ thể nhằm đáp ứng các yêu cầu đặt ra; kịp thời triển khai các công việc thuộc chức năng, nhiệm vụ của Bộ Kế hoạch và Đầu tư.
Phát biểu chỉ đạo tại cuộc họp, Thứ trưởng Trần Quốc Phương chỉ rõ, yêu cầu của FATF rất cấp bách, việc thực hiện các cam kết, kế hoạch, biện pháp này cũng mang lại lợi ích lâu dài về hoàn thiện môi trường thể chế chính sách; thực hiện các chính sách về phòng, chống tội phạm, nâng cao môi trường đầu tư kinh doanh, hình ảnh và vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế.
“Do đó, tôi đề nghị các đơn vị thuộc Bộ phát huy tinh thần trách nhiệm, thảo luận, bàn bạc để tìm ra giải pháp sửa đổi về khung pháp lý, hoàn thiện thể chế, chính sách trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ của Bộ, quyết tâm thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ được giao. Thực hiện tốt nhiệm vụ này cũng thể hiện trách nhiệm và vai trò của Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong quá trình hội nhập kinh tế và phát triển đất nước”, Thứ trưởng nhấn mạnh.
Thứ trưởng nhấn mạnh, trách nhiệm của Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã được nêu rõ trong bản Kế hoạch gồm 17 hành động mà Chính phủ đã ký cam kết với FATF, đó là chủ trì thực hiện nội dung hành động số 8. Cụ thể, bao gồm việc xây dựng cơ chế cung cấp cho các cơ quan có thẩm quyền quyền truy cập kịp thời vào các thông tin đầy đủ, chính xác và cập nhật về chủ sở hữu hưởng lợi của pháp nhân thương mại (bao gồm các loại hình doanh nghiệp được quy định tại Luật Doanh nghiệp) và áp dụng các biện pháp xử lý một cách phù hợp, hiệu quả, tương xứng và có tính chất răn đe đối với các hành vi vi phạm. Thời hạn hoàn thành là tháng 5/2025.
Để triển khai hoàn thành đúng tiến độ nội dung này, Thứ trưởng Trần Quốc Phương yêu cầu phân công rõ trách nhiệm triển khai của các đơn vị có liên quan thuộc Bộ. Theo đó, giao Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương chủ trì đối với việc sửa đổi Luật Doanh nghiệp, trong đó lưu ý việc bổ sung các nội dung về chủ sở hữu hưởng lợi, Cục Quản lý đăng ký kinh doanh phối hợp chặt chẽ đối với nội dung này.
Giao Vụ Pháp chế và Cục Đầu tư nước ngoài nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các quy định về đầu tư, đầu tư ra nước ngoài để ngăn chặn việc lợi dụng hoạt động đầu tư, nhằm mục đích rửa tiền, đặc biệt là các nội dung liên quan về chủ sở hữu hưởng lợi của các doanh nghiệp đầu tư ra nước ngoài; nghiên cứu, thực hiện các nội dung theo chức năng, nhiệm vụ được giao tại quy chế làm việc của Ban Chỉ đạo PCRT.
Giao Thanh tra Bộ là đầu mối sửa đổi, bổ sung Nghị định số 122/2021/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực kế hoạch và đầu tư các nội dung về chủ sở hữu hưởng lợi; xây dựng hoặc đề xuất kế hoạch thanh tra, kiểm tra, giám sát, chỉ đạo việc thực hiện công tác thanh tra các nội dung liên quan đến PCRT/TTKB/TTPBVKHDHL trong lĩnh vực Kế hoạch và Đầu tư tại các địa phương; xây dựng Kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ về công tác thanh tra trong lĩnh vực PCRT.
Cục Quản lý đăng ký kinh doanh là đơn vị đầu mối sửa đổi, bổ sung Nghị định số 01/2021/NĐ-CP về đăng ký doanh nghiệp để bổ sung các yêu cầu về PCRT đối với doanh nghiệp; tổng hợp kết quả thực hiện của các đơn vị thuộc Bộ, báo cáo Ban Chỉ đạo PCRT; Vụ Pháp chế cần ưu tiên thẩm định các văn bản liên quan đến nội dung về PCRT…
Thứ trưởng nhấn mạnh, yêu cầu các đơn vị cần sớm có kế hoạch xây dựng văn bản quy phạm pháp luật thuộc lĩnh vực phụ trách, tham gia các cuộc họp với Đoàn đánh giá đa phương APG để giải trình về lĩnh vực phụ trách. Đồng thời đề nghị Ngân hàng Nhà nước Việt Nam hỗ trợ trong quá trình triển khai đánh giá và xây dựng báo cáo cho APG.
